Qırımlılarğa vannada yuvunmamağa muracaat ettiler: suv israfı pek büyük. Bu haber internetni patlattı. Teşkerdim: feyk degil, bu haberni rusiyeli "RİA Novosti" saytı bile derc etti. Ne aqqında aytam? "Vodı Krıma" müessiseniñ başı İrina Râbenko Qırım sakinlerine, vannada yuvunmayıp, duşnı qullanmağa rica ete.
"Bu, er adamnıñ öz saylavıdır, amma iqtisadiyat baqımından, vannağa köre, duşnı qullanmaq daa semerelidir. Duşta yuvunğanda, biz, 15 kere azca suvnı qullanamız", - añlattı memur.
Bunıñnen beraber o, Qırımda eali içün suv yeterli olğanını qayd etti, amma onı şimdige köre tutumlıca masfar etmek kerek.
Suv meselesini sesli aytıp başlağanları - alâmetli bir adisedir. Mına "24" Qırım telekanalı, yağmursızlıq agrariylerni ve suv hocalığınıñ işçilerini quvandırmay, dep ikâye ete. Qurğaqlıq ve özen ile suv anbarlarınıñ quruğanı, soñki vaqıtlarda aktual mevzulardan birisi oldı.
Men artıq qurğaqlıq aqqında ve Kefede tek altı yağmur yağğanını - o da sağanaq degil - yazğan edim. Amma vaziyet daa müşkül eken. Keliñiz, sadece ekspertler degil de, Qırımgidrometeomerkezi yazğanını baqayıq.
Oktâbrniñ başında çoqusı özenlerniñ havzalarında yağanaq yetmemezligi qayd etilgen edi. Olar, ayrı-ayrı yerlerde ve qısqa müddet devamında edi: Qırımnıñ Cenübiy yalısınıñ özenleri havzalarında, Qaçı, Belbek, Büyük Qarasuv, Küçük Salğır özenleriniñ havzalarında - yağanaqlar normadan tahminen 31-67%, başqa özenlerniñ havzalarında ise 18-20% edi. Yağanaqlar yağmağanı ve sıcaq ava olğanından sebep, Alma, Çorğuna ve Aluşta, Sudaq, Kefe civarındaki özenlerniñ yuqarı aqıntıları qurudı.
Suv anbarlarında tabiiy aqmalarnıñ suvları az edi: Qarasuvbazar yapma gölü - 0,61 mln kubometr, Aqmescit yapma gölü - 0,58 mln kubometr, Büyük Özenbaş yapma gölü - 0,61 mln kubometr. Avgustnıñ 28-inden başlap, Çorğuna suv anbarına suv kelmedi, Partizanskoye suv anbarına ise - avgustnıñ 31-inden başlap.
Yarımadanıñ ekseriy qısmında yağanaq olmadı, tek çöl tarafında ve cenübiy yalıda hafif yağmurlar yağdı. Yağanaq kölemi 0,0-0,2 mm-den çoq olmadı. Yağanaq qıtlığından sebep, qışlıqlarnıñ çimlenmesi ve ösmesine uyğun degil ava şaraiti edi. Bazı rayonlarda avgustnıñ ekinci dekadasından berli yağanaq olmadı. Topraq quru olğanı içün, Canköy rayonında 30 kün içinde qışlıqlarnıñ urluqları çimlenmedi, İslâm Terek ve Qurman rayonlarında ekinler siyrek olğanını ve ösümlikler solğanı qayd etildi.
Qırımgidrometeomerkezi, Ermeni Bazar ve Krasnoperekopsk civarlarında ava bulaşmasınıñ seviyesi yükselmesini qayd ete.
Ermeni bazardaki eki statsionar noqtasınıñ nezaret malümatına köre, 2019 senesi noyabr 11-18-inde şeerde ava bulaşuvnıñ seviyesi yüksekçe, dep belgilendi.
Krasnoperekopskta da aynı vaziyet. Bunıñ yağmurlarğa ne alâqası bar? Mesele şunda ki, Ermeni Bazardaki "Titan" zavodı, öz qalımtılarını toplayıcı suv anbarına töke. Amma şimdilik onıñ suv seviyesi pek alçaq. Böyle alğa 2018 senesinde rastkelgen edik, o vaqıt fevqulâde vaziyet ilân etilgen edi.
Hatırlatayım, bıltır avgust ayında zavodda zararlı maddelerniñ ava taşlanması oldı. Şeerden balalarnı tahliye etip başlağan ediler. Soñra, suv anbarını suvnen toldurdılar, vaziyet yahşılaşıp başladı. Amma şimdi endi üçünci aydan berli Qırımgidrometeomerkezi, Ermeni Bazarda ve qomşu Krasnoperekopskta ava bulaşması seviyesi köterilgen, dep bildire.
Bu vaziyette ne yapmalı? Yañı teren qurularnı qazmalı. İçki rayonında sakinlerni suvnen temin etmek içün, beş million rublelik eki yañı quyu qazıldı. Bunı Qırım köy hocalığı naziri Andrey Rümşin haber etti.
Ya daa neler yapa? Belki, suv aqıp ketmesin dep, borularnı tamirley? Belki, amma pek aşıqmayıp. Kefede Garnayeva soqağından tanışım telefon etti: 12 saattan berli soqaqta özen aqa. Vodokanalğa da, meriyağa da telefon ettiler: "Bekleñiz, brigada yaqında olacaq".
Eñ azından on kün Oktâbrskaya soqağından suv aqa - aqamı, aqsın. Eki kün evel Pobeda soqağında boru yarıldı - amma mında yarım künde tamirlediler.
Siz ise, Qırım sakinleri, vanna almañız, çeşme tübünde yalıñız strategik yerleriñizni yuvuñız, Qırımğa suv qıtlığını yeñmege yardım etiñiz.
Armen Haçaturov, kefeli bloger (müellifniñ adı ve soyadı telükesizlik maqsadınen deñiştirildi)
«Fikir» rubrikasında ifadelengen fikir-tüşünceler müelliflerniñ noqta-i nazarını aks ettirip, muarririyetniñ baqışlarınen bir olmaması mumkün
