Mahsus Qırım.Aqiqat içün
Şimdiki sıcaq küz qırımlılarğa suv qıtlığı meselesini açtı - suv anbarlarını toldurğan yarımadanıñ büyük özenleri qurudı. Qırım akimiyeti, suv yedekleri martqa qadar yetecek ve qış yağanaqları vaziyetni qolaylaştırır, dep işandıra. Amma aslında vaziyet o qadar optimistik körünmey.
Qırım Suv hocalığı devlet komitetiniñ malümatına köre, Qırım yapma gölleriniñ çoqusında yarısından az suv bar. Ve olarnıñ sadece ekisi 50%-dan çoq tolu - Körbek ve Zagorskoye suv anbarları. Amma bu göllerniñ umumiy suv acmi - 23 million kubometr (Qırım suv anbarlarınıñ 12%-ı).
Qırım başı Sergey Aksönov, yarımadada suv qıtlığı yoq dep qandıra.
"Şimdilik Qırımda bir telüke yoq. Bu meseleni çezmek içün iş yapıla. Suv yedekleri eñ azından martqa qadar yetecek, amma, çoq yıl devamında yapılğan közetmelerge köre, dekabrde suv anbarlarımıznıñ kölemi 20%-ğa qadar tola. Şimdilik kritik vaziyet yoq, iç bir rejimlerni ilân etmeymiz", - dep gidrologlarnıñ malümatını tefsir etti o.
Rusiye ekologiya naziri Dmitriy Kobılkin ise o qadar raat degil, onıñ içün Qırım sakinlerine suvnı iqtisat etmege rica ete. "Suv meselesi bar olğanı - kimse içün sır degil. Eali, suv masraflarınıñ artqanını añlamaq kerek. Bu, qırımlılar suvğa daa mıqayt olmalarını köstere", - dedi o.
Evelde yarımada suvunıñ 85%-ı Şimaliy Qırım kanalından Özü özeninden kele edi
Qırımnıñ suv hocalığında ciddiy problemalar bar olğanını bir qaç şey köstere. Daa bir yıl evel ekspertler, yarımada tarihında az suv devri başlanğanı aqqında haber etken edi, o er 5-7 yıl tekrarlana. Evelde qırımlılar bu devirni duymay edi, çünki yarımada suvunıñ 85%-ı Şimaliy Qırım kanalından Özü (Dnepr) özeninden kele edi. 2014 senesinden başlap ise, yarımada öz yedeklerini qullana.
Şimdilik eñ çoq suv Aqmescit (17 million kub), Partizanskoye (16 million kub) ve Zagorskoye (14 million kub) yapma göllerinde toplandı. Aqmescitniñ bir qısmını suvnen temin etken Ayan yapma gölüniñ alı eñ müşküldir, mında yarım million kubometrden az suv qaldı.
Qırım suv hocalığı devlet komitetiniñ malümatına inansaq, 2018 senesine köre, yılnıñ başından berli suv anbarları 11 milliom kubometrge çoqça toldı - yanvarde olğan qarlar yardım etti. Amma sıcaq küz er şeyni deñiştirdi: keçken yılğa köre, bu yıl Qırım yapma gölleriniñ suvları üç million kubometrge azcadır.
Suv meselesi bar olğanı - kimse içün sır degilDmitriy Kobılkin
Bugünde-bugün eñ ciddiy mesele - yapma göllerni beslegen özenlerniñ quruması. Demek, böylece, Aqmescitni suvnen temin etken Partizanskoye yapma gölüni toldurğan Alma özeniniñ yuqarı aqıntısı deyerli bütünley qurudı. Aqyarğa suv bergen Çorğuna (Çernoreçenskoye) yapma gölüni beslegen Çorğuna özeni de aman-aman suvsız qaldı. Aluşta, Sudaq ve Kefeniñ küçük özenleri de qurudı.
Bu - olduqça quru küzniñ neticeleri. Gidrologlarnıñ malümatına köre, Qırım özenleriniñ çoqusına yağanaq normasınıñ sadece 18-20% yağdı, bu ğayet az.
Bu yıl Qırım özenleriniñ çoqusına yağanaq normasınıñ sadece 18-20% yağdı
Yerastı suvlarnı qullanıp da, meseleni çezmek mümkün degil. Çünki yerastı suv yedekleri de kün-künden eksile.
Evelleri quru küz meselesini suniy suvarmanen çezmek mümkün edi, amma yarımada ilhaqından soñ Qırımda suvarılğan topraqlarnıñ meydanlığı 13 kere aksildi - 130 biñ gektardan 10 biñ gektarğa qadar. Bu yıl Qırımnıñ rusiyeli akimiyeti, beş yıl içinde suvarılğan meydanlıqlar 5 biñ gektarğa artqanını bildirdi. Kelecekte ise - 2024 senesine qadar daa 13 biñ gektarğa çoqlaştıracaq ola.
Körünip tura ki, bu, rusiyelilerniñ, Özü suvu içün qazılğan ve Qırımnıñ ekseriyetini suvnen temin etken Mejgorniye yapma gölüni kene qullanmaq niyetine bağlı. Rusiye akimiyeti onı, Alma, Salğır, Qaçı, Belbek Qırım özenleri suvunen toldurıp, başqadan işletecek ola. Amma özenlerniñ çoqusı quruğanı sebebinden, bunı nasıl yapacaqları belli degil.
Belki de onı Özü özeniniñ suvu içün azırlaylar. Ukraina akimiyeti Qırımğa suv bermeycegunde emin olsa da, er şey deñişe bile.
Suv qıtlığı - rusiye akimiyeti Ukrainasız çezip olamacaq yarımadanıñ eñ qıyın meselelerinden birisidir. Onıñ içün yaqın vatıtta Moskova, Qırımğa Özü suvunı kene temin etmek yollarını qıdıracaq. Yarımadanıñ işğalden qurtaruvı, Ukraina ükümeti buña nasıl cevap berecegine bağlıdır.
Yevgeniya Gorünova, qırımlı siyasetşınas
«Fikir» rubrikasında bildirilgen fikir-tüşünceler müelliflerniñ noqtaiy nazarını aks ettirip, muarririyetniñ baqışlarınen bir olmaması mümkün
