2019 senesi dekabr ayında Donbastaki zıddiyetni al etüv üç taraflı bağ gruppası «tanılğan er kesni tanılğan er keske» deñişim aqqında añlaştı. Tutulğanlar dekabrniñ 29-nda Donetsk vilâyetiniñ «Mayorsk» keçiş noqtasında deñiştirildi. Ukraina prezidenti Volodımır Zelenskıy, işğal etilgen Qırımda ve Rusiyede siyasiy sebeplerden tutulğan qırımlılarnıñ azat etilüvini talap etmege niyetlene, dep bildirdi.
Ukraina Yuqarı Radasınıñ insan aqları vekâletlisi Lüdmila Denisova Rusiyede tutulğan ukrainalı siyasiy mabüslerniñ farqlı sayısını aytqan edi: 113-ten 115-ke qadar, 80-den çoqu – qırımtatarlardır. Qırımtatar resurs merkeziniñ cedvelinde 86 qırımlı siyasiy mabüs qayd etile. Aynı raqamnı Qırım aq qorçalayıcı gruppası da bere.
Deñişimni beklegen qırımlılarnıñ ekseriyeti – qırımtatarlar, olar bir sıra davalarnıñ, hususan «Hizb ut-Tahrir», «Tebliğ Cemaatı» davalarınıñ (Rusiyede yasaqlanğan, amma Ukrainada yasağı olmağan teşkilâtlar) mabüsleri ola. Aq qorçalayıcılar ve advokatlar bu cinaiy davalarnı diniy sebeplerden taqip dep adlandıra. Bu davalarnıñ mabüsleri – din kütken musulmanlardır.
Qırım.Aqiqat, «Unutılmağanlar» maqalelerinde Rusiyede ve işğal etilgen Qırımda SİZO ve apishanelerde azatlıqqa çıqacağını beklegen qırımlılar aqqında tarif ete. Aqmescitteki birinci «Hizb ut-Tahrir davası» aqqında mında, Aqyardaki «Hizb ut-Tahrir davası» ve ağa-qardaş Seitosmanovlar aqqında mında oqumañız mümkün. «Tebliğ Cemaatı davasınıñ» mabüsleri ve Yaltadaki «Hizb ut-Tahrir davası» aqqında mında oquñız. Taqip etilgen bağçasaraylı musulmanlar aqqında mında oquñız. Qırımdaki «terrorizm» davalarınıñ mabüsleri aqqında mında oqumañız mümkün. Qurman, Qarasuvbazar ve Aqmescit rayonları, Büyük Aluştadaki «Hizb ut-Tahrir davasınıñ» musulmanları aqqında ikâyeler mında tarif etildi.
Yedinci maqale 2014 senesinden berli eñ büyük Qırım davasınıñ mabüsleri aqqında tarif ete. O, 24 mabüsni birleştire, episi – Aqmescitte ve Aqmescit rayonında yaşağan qırımtatarlar. Rusiye mahsus hızmetleri olarnı «Hizb ut-Tahrir» ile alâqaları olğanında qabaatlay. Dava mabüsleri bunı inkâr ete. Aq qorçalayıcılar da olarnıñ davasını siyasetnen bağlay, çünki «24 gruppasına» kirgenler apiske alınmazdan evel Rusiye akimiyeti tarafından taqip etilgen semetdeşlerine qoltutqan faaller ola. Dava mabüsleri:
Şaban Umerov
«Qırım birdemligi» areketiniñ faali. Apiske alınmazdan evel babasız qalğan siyasiy mabüslerniñ qorantalarına faal sürette yardım etti. Musulman, islâm dinini küte.
«Hizb ut-Tahrir» bölügini qurğanında qabaatlana. Qabaatını tanımay. Ükmü daa çıqarılmadı.
2019 senesi martnıñ 27-nden berli apiste yata.
Azatlıqta ömür arqadaşı ve üç balası bar.
Remzi Bekirov
Aqmescitli, «Qırım birdemliginiñ» faali, vatandaş jurnalisti. Apiske alınmazdan evel semetdeşleriniñ Rusiye akimiyeti tarafından taqip etilgenini aydınlattı, mahkemelerde semetdeşlerine qoltuttı. «Hizb ut-Tahrir» ile alâqaları bar olğanında qabaatlana. Qabaatını inkâr ete. Üküm daa yoq.
2019 senesi martnıñ 28-nden berli apiste qala.
Azatlıqta ömür arqadaşı ve üç balası bar.
Riza İzetov
Aqmescitli, aq qorçalayıcı, «Qırım birdemliginiñ» faali, vatandaş jurnalisti. Apiske alınmazdan evel semetdeşleriniñ Rusiye akimiyeti tarafından taqip etilgenini aydınlattı, Rusiye quvetçileri keçirgen tintüvler vaqtında canlı yayın yaptı.
«Hizb ut-Tahrir» ile alâqaları bar olğanında qabaatlana. Üküm şimdilik çıqarılmadı.
2019 senesi martnıñ 27-nden berli apiste yata.
Azatlıqta ömür arqadaşı ve üç balası bar.
Farhod Bazarov
«Qırım birdemliginiñ» faali. Apiske alınmazdan evel siyasiy mabüslerge apiske yardım teşkil etti.
«Hizb ut-Tahrir» ile alâqaları bar olğanında qabaatlana. Üküm şimdilik çıqarılmadı.
2019 senesi martnıñ 27-nden berli apiste yata.
Azatlıqta ömür arqadaşı ve dört balası bar.
Ruslan Suleymanov
Aqmescit rayonınıñ Mamaq (Strogonovka) köyüniñ sakini. Zenaat boyunca fizikacı. «Qırım birdemliginiñ» faali, semetdeşlerniñ Rusiye mahsus hızmetleri tarafından taqip etilmesine qarşı «Qırımtatarlar – terrorist degildir!» bir kişilik narazılıqlarınıñ iştirakçisi.
2019 senesi mart ayında evinde tintüv keçirildi. Ruslan Suleymanov «Hizb ut-Tahrir» ile alâqaları bar olğanında qabaatlanıp tutuldı. Üküm yoq.
2019 senesi martnıñ 27-nden berli apiste yata.
Azatlıqta ömür arqadaşı ve üç balası bar.
Rustem Seythalilov
Aqmescitli. «Qırım birdemliginiñ» faali. Apiske alınmazdan evel siyasiy mabüs olğan semetdeşlerine yardım etti. «Hizb ut-Tahrir» ile alâqaları bar olğanında qabaatlana. Qabaatını tanımay. Üküm yoq.
2019 senesi martnıñ 27-nden berli apiste buluna.
Azatlıqta ömür arqadaşı ve üç balası bar.
Cemil Gafarov
Aqmescit rayonı Mamaq (Strogonovka) köyüniñ sakini. «Qırım birdemliginiñ» faali. Apiske alınmazdan evel Qırım mahkemelerine muntazam sürette qatnap, semetdeşlerine qoltuttı. «Hizb ut-Tahrir» ile alâqaları bar olğanında qabaatlana. Üküm yoq.
2019 senesi martnıñ 27-nden berli apiste buluna.
Seyran Murtaza
Aqmescitli. «Qırım birdemliginiñ» faali, Rusiye quvetçileri taqip etken semetdeşlerine qoltuttı, olarnıñ mahkemelerine bardı. «Hizb ut-Tahrir» ile alâqaları bar olğanında qabaatlana. Üküm yoq.
2019 senesi martnıñ 27-nden berli apiste buluna.
Azatlıqta ömür arqadaşı ve eki balası qala.
Alim Karimov
Aqmescitli, «Qırım birdemliginiñ» faali.
Apiske alınmazdan evel apiste yatqan siyasiy mabüslerge yardım etti.
«Hizb ut-Tahrir» ile alâqaları bar olğanında qabaatlana. Qabaatını tanımay. Ükmü şimdilik yoq.
2019 senesi martnıñ 27-nden berli apiste buluna.
Azatlıqta ömür arqadaşı ve balası bar.
Tofik Abdulgaziyev
Aqmescitli, «Qırım birdemliginiñ» faali.
Apiske alınmazdan evel bu areketniñ toplaşuvlarında ses qaydını yaptı, siyasiy mabüs semetdeşlerine yardım etti ve balaları içün tedbirler teşkil etti.
«Hizb ut-Tahrir» ile alâqaları bar olğanında qabaatlana. Qabaatını tanımay. Üküm yoq.
2019 senesi martnıñ 27-nden berli apiste buluna.
Azatlıqta ömür arqadaşı ve üç balası bar.
Bilâl Adilov
Aqmescitli, faali. Apiske alınmazdan evel siyasiy mabüs semetdeşleriniñ mahkemelerine qatnadı. 2017 senesi kimligi belli olmağan maskalı insanlar Bilâl Adilovnı Rusiye kontrolindeki Qırım Yuqarı mahkemesi ögünde hırsızladı. Onı Rusiye Tahqiqat komitetiniñ Qırım idaresine ketirerek, «akimiyet vekiline qarşı zorbalıq qullanğanında ve qorquzğanında» qabaatlap, 10 biñ ruble para cezasını berdiler.
Şimdi Bilâl Adilov «Hizb ut-Tahrir» ile alâqaları bar olğanında qabaatlana. O, qabaatını tanımay. Üküm daa yoq.
2019 senesi martnıñ 27-nden berli apiste buluna.
Azatlıqta ömür arqadaşı ve sekiz balası bar.
Mecit Abdurahmanov
Aqmescitli, «Qırım birdemliginiñ» faali.
«Qırımtatarlar – terrorist degildir!» bir kişilik narazılıqlarınıñ iştirakçisi. Siyasiy mabüs semetdeşlerine apiske yardım taşıdı.
«Hizb ut-Tahrir» ile alâqaları bar olğanında qabaatlana. O, qabaatını tanımay. Üküm daa yoq.
2019 senesi martnıñ 27-nden berli apiste yata.
Azatlıqta ömür arqadaşı ve üç balası bar. Küçük balası babası apiske alınğan soñ doğdı.
Rustem Şeyhaliyev
Aqmescitli. Vatandaş jurnalisti, «Qırım birdemliginiñ» faali. Qırımdaki vaziyetni, hususan qırımtatarlarnıñ taqip etilüvini aydınlattı.
«Hizb ut-Tahrir» ile alâqaları bar olğanında qabaatlana. Qabaatını tanımay. Üküm yoq.
2019 senesi martnıñ 27-nden berli apiste yata.
Azatlıqta ömür arqadaşı ve üç balası qala.
Seytveli Seytabdiyev
Aqmescitli, «Qırım birdemligi» areketiniñ faali. Apiske alınmazdan evel siyasiy mabüsler içün SİZOğa yardım taşıdı.
«Hizb ut-Tahrir» ile alâqaları bar olğanında (Rusiye Ceza kodeksiniñ 205.5 maddesi) qabaatlana.
2019 senesi martnıñ 27-nden berli apiste buluna. Üküm yoq.
Azatlıqta ömür arqadaşı ve eki balası bar.
Yaşar Muyedinov
Aqmescit rayonı Beloye qasabasınıñ sakini, «Qırım birdemligi» areketiniñ faali.
«Hizb ut-Tahrir» ile alâqaları bar olğanında (Rusiye Ceza kodeksiniñ 205.5 maddesi) qabaatlana. Üküm yoq.
2019 senesi martnıñ 27-nden berli apiste buluna.
Azatlıqta ömür arqadaşı ve sekiz balası bar.
İzzet Abdullayev
Qarasuvbazar rayonınıñ Köneçi (Vladimirovka) köyüniñ sakini. Faal, apiske alınmazdan evel Qırımdaki siyasiy dava mahkemelerine muntazam sürette bardı.
«Hizb ut-Tahrir» ile alâqaları bar olğanında (Rusiye Ceza kodeksiniñ 205.5 maddesi) qabaatlana. Üküm yoq.
2019 senesi martnıñ 27-nden berli apiste buluna.
Azatlıqta ömür arqadaşı ve babası apiske alınğan soñ doğğan qızı bar.
Asan Yanikov
Aqmescitli. Faal, apiske alınmazdan evel siyasiy mabüslerge SİZOğa yardım taşıdı.
«Hizb ut-Tahrir» ile alâqaları bar olğanında (Rusiye Ceza kodeksiniñ 205.5 maddesi) qabaatlana. Üküm yoq.
2019 senesi martnıñ 27-nden berli apiste buluna.
Enver Ametov
Faal, Qırımdaki siyasiy dava mahkemelerine muntazam sürette bardı.
«Hizb ut-Tahrir» ile alâqaları bar olğanında (Rusiye Ceza kodeksiniñ 205.5 maddesi) qabaatlana. Üküm yoq.
2019 senesi martnıñ 27-nden berli apiste buluna.
Azatlıqta ömür arqadaşı ve üç balası bar.
Akim Bekirov
Aqmescit rayonı Bavurçı (Kamenka) qasabasınıñ sakini. Faal, apiske alınmazdan evel siyasiy mabüslerge SİZOğa yardım taşıdı.
«Hizb ut-Tahrir» ile alâqaları bar olğanında (Rusiye Ceza kodeksiniñ 205.5 maddesi) qabaatlana. Üküm yoq.
2019 senesi martnıñ 27-nden berli apiste buluna.
Azatlıqta ömür arqadaşı ve balası bar.
Erfan Osmanov
Faal, apiske alınmazdan evel Qırımdaki siyasiy dava mahkemelerine qatnadı.
«Hizb ut-Tahrir» ile alâqaları bar olğanında (Rusiye Ceza kodeksiniñ 205.5 maddesi) qabaatlana. Üküm yoq.
2019 senesi martnıñ 27-nden berli apiste buluna.
Azatlıqta ömür arqadaşı ve eki balası bar.
Servet Gaziyev
Faal, apiske alınmazdan evel Qırımdaki siyasiy dava mahkemelerine muntazam sürette qatnadı.
«Hizb ut-Tahrir» ile alâqaları bar olğanında (Rusiye Ceza kodeksiniñ 205.5 maddesi) qabaatlana. Üküm yoq.
2019 senesi martnıñ 27-nden berli apiste buluna.
Azatlıqta ömür arqadaşı ve eki balası bar.
Osman Arifmemetov
Faal, «Qırım birdemliginiñ» vatandaş jurnalisti. Apiske alınmazdan evel Qırımdaki vaziyetni aydınlattı ve siyasiy mabüslerge SİZOğa yardım alıp ketti.
«Hizb ut-Tahrir» ile alâqaları bar olğanında (Rusiye Ceza kodeksiniñ 205.5 maddesi) qabaatlana. Üküm yoq.
2019 senesi martnıñ 28-nden berli apiste buluna.
Azatlıqta ömür arqadaşı ve eki balası bar.
Vladlen Abdulkadırov
Faal, apiske alınmazdan evel SİZOğa siyasiy mabüslerge yardım taşıdı.
«Hizb ut-Tahrir» ile alâqaları bar olğanında (Rusiye Ceza kodeksiniñ 205.5 maddesi) qabaatlana. Üküm yoq.
2019 senesi martnıñ 28-nden berli apiste buluna.
Azatlıqta ömür arqadaşı ve eki balası bar.
Raim Ayvazov
Aqmescit rayonı Bavurçı (Kamenka) qasabasınıñ sakini, «Qırım birdemliginiñ» faali. Aprelniñ 17-nde gece esas Ukraina ile memuriy sıñırdan keçkende ğayıp oldı. Tezden FSB hadimleri tarafından tutulğanı belli oldı. «Hizb ut-Tahrir» ile alâqaları bar olğanında (Rusiye Ceza kodeksiniñ 205.5 maddesi) qabaatlandı.
Üküm yoq.
2019 senesi aprelniñ 17-nden berli apiste buluna.
Azatlıqta ömür arqadaşı ve balası bar.
«Hizb ut-Tahrir işi» boyunca apiske alınğan ve mahküm etilgenlerniñ imayecileri olarnıñ taqip etilmesi diniy sebeplernen bağlı olğanını tüşüne. Advokatlar qayd etkenine köre, Rusiye uquq qoruyıcı organları tarafından bu dava boyunca taqip etilgenler – ekseriyeti qırımtatarlar ve ukrain, rus, tacik, azeri ve islâm dinini kütken diger millet vekilleri. Halqara uquq işğal etilgen topraqlarda işğalci devlet qanunlarını kirsetmege yasaqlay.
«Hizb ut-Tahrir» halqara islâm siyasiy teşkilâtı, bütün musulman devletleriniñ islâm halifeligine birleştirilmesini öz maqsadı olğanını ayta, amma olar, bu maqsatqa irişmek içün terroristik usullarnı red ete ve Rusiyede adaletsiz taqip etilgenini ayta. Rusiye Yuqarı mahkemesi 2003 senesi «Hizb ut-Tahrir» teşkilâtını 15 «terrorist» birleşme cedveline kirsetip, onı yasaq etti.
