Ukraina prezidenti Volodımır Zelenskıy «Dom» telekanalına intervyü berip, Rusiyeniñ bir çoq sakini «Qırımnen bağlı olğan er şeyden utana» ve birlik Ukrainağa qol tuta, dep bildirdi.
«Olar Rusiye tarihı Qırımnen bağlı adım ve qararlarından peşman olacaq. Şimdi ne içün Donbas aqqında degil, Qırım aqqında aytam – Donbas daa kiçik bir yara degil – daa büyük bir yara, elâk olğanlar qat-qat çoq. Qırım – bu birinci sernik, birinci ateşçik, onıñ sebebinden eki halq, belki, nesillernen, eki nesilge bir-birine böyle yanaşa. Körmege istemeyler, eşitmege istemeyler», – dep bildirdi prezident.
Bundan ğayrı, Zelenskıy vaqtınca işğal etilgen topraqlarnıñ sakinlerini «anda olğanlarnen razı olmamağa» ve Ukraina Mustaqilligi Kününi qayd etmege çağırdı.
«İşğal altındaki Donbasta ve Qırımda insanlar çekişe, ve bu pek telükeli, – amma olar anda olğanlarnen, olarnı işğal etkenlerinen razı olmamalı. Mustaqillik Kününi qayd etsinler. Añlayım, belki, yüksek sesnen degil. Balkonda bayraq asmayıp, çünki kelip öldüre bileler. Kerekmey, ayatıñıznı qoruñız. Amma balalar – balalarğa kim olğanını aytmaq kerek. Ve işğal altındaki mekteplerde olarğa «qıyınuydurılğan» tarih derslerini bereler, tamamen boş», – dedi Volodımır Zelenskıy.
Ukraina prezidentiniñ aytqanlarına Rusiye kontrolindeki Qırım yolbaşçısı Sergey Aksenov da cevap berdi. Rusiye Devlet Dumasınıñ spikeri Vâçeslav Volodin de Ukraina prezidenti Volodımır Zelenskıynıñ Qırım aqqında aytqanlarına cevap berdi. Rusiye Tış işler nazirligi prezident Zelenskıy «Qırım halqından afu soramalı», dep bildirdi.
Kreml, Rusiye 2014 senesi işğal etken Qırımnıñ topraq mensüpligi meselesi muzakere etilmeycek, dep bildirgen edi. 2014 senesi AB ve ABD Qırım işğali ve Rusiyeden destek alğan «DNR» ve «LNR» tarafından bir qısmı işğal etilgen Donbastaki vaziyet sebebinden Rusiyege qarşı sanktsiyalar kirsetti.
Ukraina Tış işler naziri Dmıtro Kuleba Kremlniñ Qırımnıñ topraq aitligi meselesi qapalı olğanına dair beyanatını «yañlış» dep adlandırdı. Onıñ aytqanına köre, yarımada Ukraina kontroline qaytqanına qadar Qırım meselesi halqara kün tertibinde qalacaq. «Qırım platforması» buña yardım etecek, dep qayd etti Kuleba.
Qırımnıñ Rusiye tarafından işğal etilüvi
2014 senesi fevral ayında Qırımda işaretsiz urbada silâlı insanlar peyda oldı. Olar Qırım Yuqarı Şurası, Aqmescit ava limanı, Keriç parom keçiti, diger strategik obyektlerni zapt etip, Ukraina ordusınıñ areketlerini blok etken edi. Rusiye akimiyeti bu insanlarnıñ Rusiye ordusınıñ arbiyleri olğanını başta inkâr etken edi. Daa soñra Rusiye prezidenti Vladimir Putin bular Rusiye arbiyleri olğanını tanıdı.
2014 senesi martnıñ 16-nda Qırım ve Aqyarda yarımada statusınen bağlı dünyada tanılmağan «referendum» olıp keçti, onıñ neticesinde Rusiye Qırımnı öz terkibine aldı. Ukraina, Avropa Birligi, ABD «referendumdaki» rey neticelerini tanımadı. Rusiye prezidenti Vladimir Putin martnıñ 18-nde Qırımnıñ Rusiyege «qoşulğanını» ilân etti.
Halqara teşkilâtlar, Qırımnıñ işğali ve ilhaqını qanunsız tanıp, Rusiyeniñ areketlerini takbih ettiler. Ğarp devletleri bir sıra iqtisadiy sanktsiyalarnı qullandı. Rusiye, yarımadanı işğal etkenini inkâr etip, buña «tarihiy adaletniñ tiklenmesi», dey. Ukrainanıñ Yuqarı Radası 2014 senesi fevralniñ 20-ni, Rusiye tarafından Qırım ve Aqyarnıñ muvaqqat işğali başlağan künü olaraq resmen ilân etti.
