Link açıqlığı

Saatnıñ esas haberi

"Dızman Crimean Tatars leyhası". Qırımtatar yayın kanalı nasıl ileriley


Crimean Tatars qırımtatar kanalı, dekabrniñ 2-sinde Youtubeda canlı yayınnı başladı. Anda, 2015 yılda yarımadada ATR telekanalınıñ sabıq hadimleri tarafından yaratılğan, qırımtatarlar aqqında internet portalınıñ kontentini yayınlaylar. Leyhanıñ esas vazifesi - qırımtatar tili, medeniyeti ve dinini saqlap qalmaq.

YouTube Crimean Tatars kanalında ne baqmaq mümkün? İlhaq etilgen Qırımda qırımtatarca ve başqa tillerde ne kibi leyhalarnı yaratalar? Bu yayınlarnı kim seyir ete? Alıp barıcı Stas Yurçenko, Qara Deniz productionnıñ müdiri Elzara İslâmova ve UA: Qırım telekanalınıñ icracı prodüseri Osman Paşayev, Qırım.Aqiqat Radiosı efirinde bunı laf etti.

– Elzara, öz portalıñızdan ğayrı, YouTubeda qırımtatar kanalınıñ yaratmañızğa ne sebep oldı?

Elzara İslâmova
Elzara İslâmova
Bizim, elbette ki, qırımtatar telekanallarımız bar, amma olarnıñ malümatı, ekseriyetle, haber ve siyasetnen bağlı, medeniy kontent ise yetişmey
Elzara İslâmova

İslâmova: Faaliyetimiz, qırımtatarlarnıñ medeniy kontentte ihtiyacında esaslana. Crimean Tatars​ portalını yaratqanımızdan soñ - aprelde ise oña endi dört yıl olacaq - seyircilerimizden çoq müsbet cevaplar kele. Noyabrniñ 1-isinde bizim endi 125 biñ abunecimiz oldı. Adamlar, yayınlarımıznı bir-biri artından köstergen bir daimiy "davul" olsa edi, güzel olur edi, dep çoq yaza. Bizim, elbette ki, qırımtatar telekanallarımız bar, amma olarnıñ malümatı, ekseriyetle, haber ve siyasetnen bağlı, medeniy kontent ise yetişmey. Men evel yapqanımıznı devam etemiz, sadece yañı şekilge keçtik.

– Esas saalarıñı kibi neni belgilep olasıñız?

Kontentimiz yeterli, amma daa eki-üç yıl evel böyle kanalnı yapıp olamaz edik
Elzara İslâmova

İslâmova: Bizim er vaqıt eglendirici kontentimiz bar edi, çünki oyun ve türküler er halqnıñ eñ müim saalarından birisidir. Bunıñ içün biz, bu yönelişke qol tutamız ve bir çoq leyhalarnıñ, şu sıradan genç komediya formatlarınıñ, teşebbüsçileri olamız. Bundan ğayrı tarihiy yönelişimiz bar, qırımtatar tilini ögretken soyu, tarih ve zemanede olğan meşür adamlar aqqında tarif etken malümat. Üç yarım yılnıñ içinde bizim, üçten yigirmi daqqağa qadar 10 biñden ziyade yayınımız toplandı. Bir de biz, Qırımda keçken kontsertlerniñ çoqusını çekemiz. Böyleliknen, kontentimiz yeterli, amma daa eki-üç yıl evel böyle kanalnı yapıp olamaz edik. İşte, daa inkişaf etilmegen saalar bar, ihtiyac bar - anda yol tutamız.

– Keçken yıl qırımtatar tilinde olğan ilk bala bediiy filmi "Hıdır dede"ni büyük ekranda numayış ettiñiz. Yañı büyük leyhalarnen oğraşacaq olasızmı?

2020 senesi fevral ayından başlap, "Şamatalı qoranta" komediya serialını numayış etmege azırlanamız
Elzara İslâmova

İslâmova: Söz sırası, filmni "UA: Qırım" televizion kanalı satın aldı, böyleliknen, Ukraina seyircileri, onı artıq açıq içtimaiy yayınlavında seyir ete bilir. 2020 senesi fevral ayından başlap, "Şamatalı qoranta" komediya serialını numayış etmege azırlanamız. Masalğa kibi, rus, ukrain, inglis ve atta türk tilinde astyazını yaptıq. Serialnıñ özü qırımtatar tilinde, çünki biz, qırımtatarlarğa ana tilini ögrenmek içün stimul bermege tırışamız, onı propaganda etmege. Milliy tilde kontent, onı menimsemege pek yardım ete, amma öyle yapamız ki, Qırım ve qırımtatarlarnen meraqlanğan er kes medeniyetimiznen tanışıp olsun, işte, onıñ içün astyazı mıtlaq olacaq. Bala, genç, komediya yönelişlerini, umumen kino sanayısını, şübesiz, inkişaf ettirmege kerek.

– Sizni kim seyir etkenini tam bilesizmi?

Tek qırımtatarlarnıñ tarafından degil de, amma başqa halqlarnıñ tarafından da meraq bar olğanını köremiz
Elzara İslâmova

İslâmova: Birinciden, diasporalar - amma, men, elbette ki, qıta Ukrainada yaşağa qırımtatarlarğa diaspora demeyim. Amma Qırımnıñ tışında yaşağan qırımtatarlar bizge birinciden yazıla - olar medeniyet asretini daa çoq duya. Esabatlar ve statistikağa köre biz, tek qırımtatarlarnıñ tarafından degil de, amma başqa - belki de evelleri Qırımda yaşağan ya da daa nasıldır yarımadanen bağlı olğan - halqlarnıñ tarafından da meraq bar olğanını köremiz. Amma, elbette ki, ekseriyeti - bu çeşit-türlü memleketlerde - Bulğaristan, Romaniya, Türkiye, Qazahistan, Özbekistan, AQŞ - yaşağan qırımtatarlardır.

– Leyha inkişafınen bağlı planlarıñız barmı?

İslâmova: Şimdi öyle vaqıt ki, uzaq planlarnı tizmek mümkün ebet, amma yahşısı olarnı seslendirmemek. Qırımtatarnıñ iç bir şeyi inkişaf etkemegenini istegen bir çoq taraf bar. Bizim, ebet, qısqa müddet ve uzun müddet strategiyamız bar. Bu kanal aile kanalı olğanını isteymiz. Medeniyetimiznen zenginleştirilgen kanal, balalarnıñ, ana topraqnıñ aqiqiy vatanperverleri olması içün, qırımtatarlıqnen bağlı er şeyni ögrenmege, beslemege fırsatı olğan bir kanal olğanını isteymiz.

– Osman, ukrain içtimaiy televizionnıñ Crimean Tatars portalınen munasebeti ne?

Osman Paşayev
Osman Paşayev
Bu, Qırım ve qıta Ukraina arasında ortaqlıqtır
Osman Paşayev

Paşayev: Biz ortaqlarmız, ve "UA: Qırım" endi yaqın vaqıtta "Hıdır dede" bediiy filmini kösterecek. Olarnıñ başqa leyhalarını da yayın etmege ister edik, amma şimdilik öyle imkân yoq. Ne de olsa, biz yahşı işbirlik yapamız, bala istidatlar şousınıñ keçken mevsimini yayınlay edik. Bu, Qırım ve qıta Ukraina arasında ortaqlıqtır.

– Yani, ilhaq etilgen Qırımda çıqarılğan levhalarnıñ kösterilmesi müim?

Paşayev: E, olar andalar, öz alanlarındalar, anda çalışacaqları biriler bar. Bu mında, qıtada problemadır: Qırım ve qırımtatarlarnen bağlı bir şeyni yaratmaq içün, nenen ve kimnen çalışacaq az şey bar. Şu bala şousını alsaq, onı, leyha içün parañ olsa da, keçirmege qıyın, çünki qırımtatarca laf etken balalarnıñ saylavını Qırımda yapmaq kerek. Olarnıñ küçlü tarafı - bala kontenti, şu cümleden qırımtatarca da, balalar onı baqıp, tilni ögrene. Bundan ğayrı, videonı arqada diñlemege begengen adamlar bar, olar içün böyle YouTube kanalı yahşı olur. Crimean Tatars - dızman bir leyhadır, mında ğururğa yer bar.

(Metinni Vladislav Lentsev azırladı)

XS
SM
MD
LG