Link açıqlığı

Saatnıñ esas haberi

Facebookta paylaşqanları sebebindenmi? Qırımda Edem Dudakov ne içün tutuldı ve neler belli


Qırımtatar Milliy Qurultayınıñ delegatı Edem Dudakov, arhiv fotoresimi
Qırımtatar Milliy Qurultayınıñ delegatı Edem Dudakov, arhiv fotoresimi

Fevralniñ 17-nde saba içtimaiy ağlarda Qırımda Qırımtatar Milliy Qurultayınıñ delegatı Edem Dudakovnıñ evinde Rusiye uquq qoruyıcıları tintüv keçirgenine dair malümat peyda oldı. Bir qaç saattan soñ tintüv yekünlendi, Dudakov ise idariy qanun maddesi boyunca «nefret ya da duşmanlıq çıqaruv, insan itibarını aşalav» şübhesinen tutuldı. Sebebi 2017 senesi Facebookta paylaşqanları oldı. Lâkin Qırımdaki Rusiye İç işler nazirligi «E» merkeziniñ hadimleri Dudakovnı endi tuttı. Qırımda neler ola ve Dudakovnıñ evinde tintüv ne içün keçirildi, Qırım.Aqiqatnıñ maqalesinde oquñız.

Fevralniñ 17-nde saba saat 6:40-larda Qırımda Bağçasarayda Qırımtatar Milliy Qurultayınıñ delegatı Edem Dudakovnıñ evinde tintüv keçirildi, dep haber etildi. Bu aqta Qırımtatar Milliy Meclisiniñ reisi Refat Çubarov Facebook saifesinde bildirdi. Kelgen advokatlar – Edem Semedlâyev, Nazim Şeyhmambetov ve Emine Avamilevaevge kirsetilmedi, çünki olar tahqiqat tedbirleri başlağan soñ kelgen eken.

«Böyle mantıqnen bütün tahqiqat tedbirlerine yetişmek içün gece-kündüz müvekkillerimniñ yanında olmaq kerek», – dep izaatlay vaziyetni Semedlâyev «Qırım birdemligine». Daa soñra belli olğanına köre, Dudakovnıñ evinde operativ-qıdıruv tedbirleri keçirildi, hususan ev baqıldı. Onı Ekstremizm ile küreş merkeziniñ hadimleri Ruslan Şambazov ve Aleksandr Kojuşnıy keçirgenler. Operativ-qıdıruv tedbirleri qararını Kreml kontrolindeki Aqmescitniñ Kiyev rayon mahkemesiniñ qadısı Mihail Belousov çıqardı.

Teşkerüv protokolına köre, «E» merkeziniñ hadimleri 19 şeyni aldı – Edem Dudakov ve qoranta azalarınıñ cep telefonları, noutbukı, planşeti, bir qaç malümat taşıyıcıları. Evni baquv ve Dudakovnı tutuv sebepleri 2017 senesi noyabrniñ 6-nda Facebook içtimaiy ağında yazğanları oldı. Bu, Azatlıq Radiosınıñ rus hızmetiniñ leyhası olğan İdel.Realii saytındaki bir maqalege izaat oldı. «E» merkeziniñ hadimleri onı 2017 senesi noyabrniñ 30-nda kördi, amma Dudakovnı şimdi mesüliyetke çekmege qarar berdiler.

Edem Dudakov, arhiv fotoresimi
Edem Dudakov, arhiv fotoresimi

Edem Dudakovğa qarşı «nefret ya da duşmanlıq, insan itibarını aşalav» (Rusiye İdariy uquq bozuvları kodeksiniñ 20.3.1 maddesi) maddesine köre idariy dava açıldı. Maddege köre on biñden yigirmi biñ rublege qadar para cezası, yüz saatqa köre mecburiy işler ya da on beş künge qadar idariy apis cezası berile.

Advokat Emine Avamilevanıñ Qırım.Aqiqatqa bildirgenine köre, idariy maddege köre apis cezası berile bile, şunıñ içün Bağçasaray rayonınıñ prokuror muavini advokatlarğa Dudakov mahkemege qadar Bağçasaray rayon bölüginde idariy tutuv kamerasında qalacaq.

Müvekkilimiz iza etüvden vazgeçip, qararnen razı olmağanını ayttı
Emine Avamileva

«Müvekkilimiz iza etüvden vazgeçip, qararnen razı olmağanını ve mahkeme oturışuvı çerçivesinde izaat berecek, dep qayd etti. Biz prokuror muavinine bu meşur, itibarlı bir insan olğanını, mahkeme oturışuvından saqlanmaycağını ve kerek olğanda kelecegini añlattıq», – dep haber etti Avamileva.

Advokat Emine Avamileva
Advokat Emine Avamileva

«Han sarayı» qoruq müzeyiniñ sabıq müdiri Elmira Ablâlimovanıñ fikirince, Edem Dudakovnıñ idariy taqip etilüvi qırımtatar medeniy mirasını, hususan Bağçasaraydaki Han sarayını qoruv faaliyetinen bağlı ola bile (cemaat faalleriniñ aytqanına köre, al-azırda müzeyde keçirilgen işler abideniñ yoq olmasına sebep ola bile, dep ayta – QA).

Mence, insanlar Han sarayında olğanlarnı aydınlatmasın dep, olarnı qorquzmağa isteyler
Elmira Ablâlimova

«Edem ağanıñ bu meseledeki fikri – doğru ve ardı-sıralıdır. 2017 senesinden berli o, bu obyektlerge barıp, bu deñişmelerniñ fotoresimlerini yapmağa tırıştı. Onıñ malümatı sayesinde abidede olğanlarnı kördi. Mence, insanlar Han sarayında olğanlarnı aydınlatmasın dep, olarnı qorquzmağa isteyler. Rusiye Federatsiyası bunı begenmey, dep tüşünem».

Edem Dudakovnıñ mahkeme oturışuvınıñ tam saatı daa belli degil, advokatlar fevralniñ 18-nde künniñ ilk yarısında keçecek, dep ayttı.

Bu maqale derc etilgende ne Rusiye uquq qoruyıcıları, ne Rusiye kütleviy haber vastaları Qırımda Edem Dudakovnıñ evinde keçirilgen tintüv ve onıñ tutuluvı aqqında daa bir şey bildirmedi.

Qırımlı jurnalist ve faallerniñ evlerinde keçirilgen tintüvler

2014 senesi baarde Qırımnıñ Rusiye işğalinden soñ yarımadada Rusiye quvetçileri mustaqil jurnalist, vatandaş faalleri, qırımtatar milliy areketiniñ faalleri, Qırımtatar Milliy Meclisiniñ azaları ve Rusiyede yasaqlanğan «Hizb ut-Tahrir» ve «Tebliğ Cemaatı» teşkilâtlarınen alâqaları bar olğanından şübheli sayılğan insanlarnı apiske alıp başladı.

Bağçasaraydaki Han sarayı

Bağçasaraydaki Hanlar sarayı – qırımtatarlarnıñ tarihınen bağlı eñ meşur müzey, Qırım hanları Geraylarnıñ yaz rezidentsiyasıdır. Müzey kompleksinde saray, garem, hanlar mezarlığı ve cami bar. O, UNESCO dünya mirasınıñ cedveline kirsetilecek namzetler sırasında mevcut.

2016 senesi iyül ayında Qırımnıñ Rusiye medeniy mirasnı qoruv devlet komiteti, Han sarayınıñ «restavratsiya» işlerini keliştirdi. Akimiyet bunı «qazağa qarşı işler» dep adlandırdı.

Qırım Muhtar Cumhuriyetiniñ milletlerara munasebetler ve sürgün etilgen vatandaşlarnıñ işleri komitetiniñ sabıq reisi, qırımlı faal Edem Dudakovnıñ bildirgenine köre, «rekonstruktsiya» vaqtında Hanlar sarayınıñ tahta tosunları yoq etildi: bir qısmı pıçıldı, diger alıp ketirildi. Bundan ğayrı, Dudakovnıñ malümatına köre, restavratsiya işlerini yapqan tış hızmetçi şirket eski kiramet yerine ispan üslübindekini qoymağa planlaştıra.

Kyiv, Rusiye akimiyetiniñ Hanlar sarayında keçirgen «restavratsiyanı» çoq tenqit etken edi. Ukraina medeniyet nazirligi bu işler sebebinden Hanlar sarayınıñ baş korpusı yoq etile bile, dep bildire.

XS
SM
MD
LG