Link açıqlığı

Saatnıñ esas haberi

«Eñ yahşı soylarını alalar». Asan Ahtemovnıñ qorantası


Repika Ahtemova ve qızı Safiye, Qırım
Repika Ahtemova ve qızı Safiye, Qırım

Sentâbrniñ 3-nden 4-ne keçer gecesi Rusiye FSBsiniñ hadimleri qırımtatarı Asan Ahtemovnıñ evini tintti. Onı belli olmağan yerge alıp kettiler ve bir künden çoq ne tuvğanları, ne advokatları bulunğan yerini bilmey edi. Soñra «diversiyağa yardım etüv» qabaatlavı (Rusiye Ceza kodeksiniñ 281-inci maddesiniñ 2-nci qısmı) aqqında aytıldı. Qırımtatarınıñ evinde keçirilgen tintüv Aqmescit civarındaki Anğara köyünde «gaz borusına ketirilgen zararnen» bağlı edi. Daa soñra Asan ve üç doğmuş qardaşı Aziz işkencege oğratılğanlarını bildirdi. Asan Ahtemovnen beraber Qırımtatar Milliy Meclisiniñ reis muavini Nariman Celâl (vesiqalarda – Celâlov) tutuldı. Qırım.Aqiqat apiske alınğan qırımtatarlarnıñ ailelerini ziyaret etti.

Asan Ahtemovnıñ ana-babası yaşağan evniñ azbarından başta Honda qarşılay. Honda – Asannıñ sevimli köpegi, küçelekni bir qaç yıl evelsi ketirip, sevgen maşina markasınıñ adını berdi. Asannıñ ömür arqadaşı Repika Ahtemova Levadki köyündeki evlerinde tintüv keçirilgende köpek pek telâşlı edi, dep ayta: «Asan hırsızlanğan gece köpek avlay, qorağa atlay edi. Şimdi qoradan atlasa, episini aşar, dep tüşüne edim. Sabağa yaqın boldurdı, bütün gece avladı. Suvğa barıp içe ve kene devam ete. Asannıñ köpeknen bir bağı bar, biri-birini bir şekilde is eteler», – dep ayta Repika.

Repika Ahtemova (Asan Ahtemovnıñ apayı) ve köpekleri Honda
Repika Ahtemova (Asan Ahtemovnıñ apayı) ve köpekleri Honda

Levadki köyünde Asan Ahtemovnıñ evinde tintüv sentâbrniñ 3-nden 4-ne keçer gecesi başladı. Ahtemovnıñ ömür arqadaşı hatırlağanına köre, FSB hadimleri kelgende olar endi yuqlay edi. Repika maskalı ve silâlı insanlar gürültü yapıp ve qıçırıp kirdi.

– Asan Ahtemov sizsiñizmi? – dep soradı quvetçiler.

– Menim, – dep ayttı Asan.

– Tur, kiyin.

«Eñ yahşı soylarını alalar». Asan Ahtemovnıñ tuvğanları (video)
Bekleñiz, lütfen

No media source currently available

0:00 0:09:49 0:00

Repika bu dialognı aytıp bere ve birden kim olğanlarını, aqayını qayda alıp ketkenlerini soradı, dep hatırlay.

Men qollarım titrey, bir şey imzalamaycam, dep ayttım
Repika Ahtemova

«Şaşıp qaldım, turıp başladım. Olar tahqiqatçını bekleyim, kelip, er şeyni tarif eter, dep ayttılar. Olar Asannı çıqarıp alıp kettiler, bütün cep telefonlarını aldılar. Er şey eki daqqada oldı, bir şey añlap olamadım. Kiyinmege izin bersinler ve ses çıqarmasınlar dep rica ettim, çünki balalar yuqlay edi. İnsanlar azlaştı, adiy urbada eki kişi kirdi. Biri tahqiqatçı olğanını ayttı, amma özüni tanıtmadı, kim olğanlarını añlamadım. Vesiqa berip başladılar, bir mahkeme qararı bar edi. Biri imzalañız, baqıp başlaycaqmız, dep ayttı. Bu tintüv degil, bir baquvdır. Men qollarım titrey, bir şey imzalamaycam, dep ayttım. Bir şey olmaycaq aysa, dedi. Oturdılar. Özüme keldim, tez ketsinler, dep istedim, balalarım bar, olar içün qorqtım. Ne yapacağımnı bilmey edim. Evni baqıp başladılar, er yerni darma-dağın ettiler, yasaqlanğan bir şey barmı, dep soradılar. Patlayıcı madde qıdıralar, dep ayttılar. Bütün evni darma-dağın ettiler, bilgisayarnı, bütün cep telefonlarını aldılar, bir bağ vastam qalmadı, kimsege telefon etip olamadım».

Repika Ahtemova, Asan Ahtemovnıñ ömür arqadaşı
Repika Ahtemova, Asan Ahtemovnıñ ömür arqadaşı

Quvetçiler sabağa doğru ketti, Asan Ahtemov tutuldı. Repikağa «bir-eki saat raatlanmağa» tevsiye ettiler, çünki bir saattan soñ köpekli kinolog kelip, Ahtemovlarnıñ maşinasını baqacaq edi. Repika tintüv vaqtında ve maşina baqılğanda olğan şaatlarnı tanımay: qomşuları degil edi, ve müessise ve cemaat közeticileri bir-birini tanıy dep tüşüne qadın.

Ev baqılğanda ve maşina baqılğanda bam-başqa insanlar edi
Repika Ahtemova

«Aralarında bir şekilde laf etmege tırıştılar. Olarnı tanımayım. Bular şaat olacaq, dep ayttılar. Ev baqılğanda ve maşina baqılğanda bam-başqa insanlar edi, olarnı tanımayım».

Bütün tahqiqat tedbirleri saba 11-lerde bitti, Repika ancaq o vaqıt qomşularğa barıp, qaynatasına telefon etip oldı. Asannıñ üç doğmuş qardaşı Aziz Ahtemov (Azizniñ qorantası aqqında mında oqumañız mümkün) ve Qırımtatar Milliy Meclisiniñ reis muavini Nariman Celâl (onıñ qorantası aqqında mında oqumañız mümkün) tutulğanını o vaqıt eşitti.

Tintüvden soñ Repika eki balasınen – oğlu Refat ve qızı Safiyenen aqayınıñ ana-babası yanına köçti. Asannıñ anası Zarema intervyü bermege istemey: bir qaç kere aytıp başlay ve afu sorap, odadan çıqa.

Asan Ahtemovnıñ anası Zarema Ahtemova balalarınıñ toy fotoresimlerini baqa
Asan Ahtemovnıñ anası Zarema Ahtemova balalarınıñ toy fotoresimlerini baqa

Asan ve Repika sekiz yıldan berli evliler, bundan evel altı yıl körüştiler ve eki yıl dostlaştılar.

«Bir-birimizni ömrümizniñ yarısı qadar tanıymız», – külümsirep ayta Repika.

Bir vaqıtları Asan «Avdet» qırımtatar gazetasında çalıştı, soñra aş ketirüv saasına çalışmağa ketti. Mahkeme oturışuvlarına bara, medeniy tedbirlerde iştirak ete, er yıl qırımtatar sürgünliginiñ qurbanlarını añma kününde Çatırdağ seferinde iştirak ete edi.

Aq qorçalayıcılarımızdan biri olar eñ yahşı soylarını alalar, dep ayttı
Repika Ahtemova

«Aq qorçalayıcılarımızdan biri olar eñ yahşı soylarını alalar, dep ayttı. Yahşı bir şey yapqan, aytqan, insanlarğa faal yardım etkenlerni alalar. Böyle insanlarnı, ne yazıq ki, kimse körmesin dep, olarnı qapatmağa, saqlamağa tırışalar», – dep ayta Repika Ahtemova.

Repika ve Asan Ahtemovlarnıñ toy fotoresimleri
Repika ve Asan Ahtemovlarnıñ toy fotoresimleri

Ahtemovlarnıñ eki balası bar. Tintüv vaqtında ve babaları tutulğanda olar yuqlap, bir şey eşitdiler.

Allah olarnı qorçalamağa istegendir: balalar saba yedige qadar yuqladı ve bir şey körmediler
Repika Ahtemova

«Allah olarnı qorçalamağa istegendir: balalar saba yedige qadar yuqladı ve bir şey körmediler. Zal baqılğan soñ olar balalar yuqlağan yataq odasına keçecek ediler. Men ışıq yaqacaqsıñız, gürülti yapacaqsıñız dep, balalarnı zalğa alıp yatqızmağa teklif ettim. Balalarnı aldım, olar uyanmadılar. Saba büyük oğlum Refat, yedi yaşını tolduracaq, ev darma-dağın olğanını kördi. Başta bir şey qıdıra edim, dep ayttım, amma soñra evde yürip başladı, araba qapu artında insanlarnı körip, babam qayda dep soradı. Onı aldılar, amma tezden yiberecekler, tezden ketirecekler, dep ayttım. Alâ daa Asannı yiberirler dep bekley, kiçkene Safiyege ise babañ işke ketti ve tezden qaytacaq, dep aytamız. Daa çoq añlamay. Refat, ebet, soray, mektüp yaza», – dep tarif ete Repika.

Repika Ahtemova ve qızı Safiye Ahtemova
Repika Ahtemova ve qızı Safiye Ahtemova

Asan tahqiqat izolâtorından yazğan mektüplerinden birinde oğluna hitap ete: «Selâm, Refat. Nasılsıñ? Mektepni begenesiñmi? Men yahşım. Er kesni menden öp. Babañ eñ küçlü ve sen de küçlü olmalısıñ, bunı bil. Yahşı oqu, anañnıñ sözüni diñle ve Safiyeni qoru ve oña yardım ete. Er şey güzel olacaq».

Asan Ahtemovnıñ oğlu Refatnen fotoresimi
Asan Ahtemovnıñ oğlu Refatnen fotoresimi

Asan Ahtemov eñ az noyabrniñ 4-ne qadar Aqmescit SİZOsında qalacaq. Babanıñ oğluna yazğan mektübiniñ bir parçasını Repika kamerağa oquy ve közyaşlarını tutamay.

Rusiye quvetçileri «diversiya davasınıñ» mabüs advokatları ve tutulğan qırımtatarlarnıñ sorğuğa çekilgende işkencege oğratılğanına dair malümatını açıq-açıq tefsir etmey. Qırım.Aqiqat, FSBge informatsion muracaat yollap, hızmet hadimleri tarafından apiske alınğan qırımtatar faallerine qarşı işkence qullanılğanını tefsir etmege rica etti. Rusiye mahsus hızmetleri şimdilik cevap bermedi.

MALÜMAT: Rusiye kontrolindeki Qırım Yuqarı mahkemesinde sentâbrniñ 24-nde Asan Ahtemovnıñ apiske alınmasınen bağlı istinaf şikâyeti red etildi. Daa evel Asan Ahtemovğa qarşı qabaatlav sertleştirildi. O, FSB hadimleri onı işkencege oğrattı, dep tarif etti. Ahtemov tutulğan soñ birden aqımnen işkencege oğratıldı, dep haber etti.

Advokat Azamatovnıñ bildirgenine köre, Asan Ahtemovnıñ ağrıları bar ve nefesi tutula, faqat Aqmescitniñ №1 SİZOsı oña qarşı psihik basqı yapa ve yaramay şaraitlerde tuta.

Bloklav ve tsenzurasız haberler! Qırım.Aqiqat qullanımını qurmaq içün iOS ve Android.

Anğara köyündeki «gaz borusında diversiya» davası

Sentâbrniñ 3-4-nde Qırımda Rusiye quvetçileri tintüvler keçirip, beş insannı tuttı. Olar arasında qırımtatar siyasetçisi ve faali Nariman Celâl bar. Eki doğmuş qardaşlar Aziz ve Asan Ahtemovlar eki ayğa apiske alındı, Azizniñ babası Eskender Ahtemov 10 künge apiske alındı. Asan Ahtemovnıñ qardaşı Arsen 15 künge apiske alındı. Kreml kontrolindeki Kiyev rayon mahkemesi qırımtatar siyasetçisi ve faali Nariman Celâlnı eki ayğa – noyabrniñ 4-ne qadar apiske aldı. Nariman Celâl bütün qabaatlavlarnı inkâr ete.

Sentâbrniñ 7-nde TASS Rusiye malümat agentilgi Rusiye FSB-sine atfı etip, Aqmescit civarındaki Anğara (Perevalnoye) köyü yaqınlarında gaz borusında diversiya yapqanından şübheli sayılğanlar qabaatını itiraf etkenler, dep bildirdi. FSB yayınlağan videoda eki ekrek kimden talimat alğanlarını ve Anğara köyünde gaz borusınıñ patlatılmasını nasıl teşkil etkenlerini tafsilâtlı aytıp berdi.

FSB, diversiyanı Ukraina Mudafaa nazirliginiñ Baş istihbarat idaresi teşkil etti, dep israr ete.

Ukraina Mudafaa nazirliginiñ baş istihbarat idaresi Rusiye FSBsiniñ qabaatlavını «bir maqsadı olğan provokatsiya» olaraq köre.

Ukraina akimiyeti qırımtatar faalleriniñ tutuluvı ve apiske alınuvını avgustnıñ 23-nde Kyivde keçirilgen «Qırım platformasınıñ» sammitinen bağlay.

Ukraina ombudsmanı Lüdmila Denisova Qırımda insanlarnıñ apiske alınması sebebinden BM İnsan aqları Yuqarı komissarı Michelle Bacheletke muracaat etti.

Sentâbrniñ 3-4-nde Qırımdaki faallerniñ evlerinde keçirilgen tintüvler ve tutuvlardan soñ Qırım Muhtar Cumhuriyeti ve Aqyar prokuraturası cinaiy tahqiqat başlattı.

XS
SM
MD
LG