Sentâbrniñ 3-4-nde Qırımda yañı tintüvler ve qırımtatarlarnı tutuv dalğası, hususan qırımtatar faali Nariman Celâlnıñ tutuluvı, Rusiye akimiyetiniñ Ukraina teşkil etken «Qırım platforması» sammitiniñ intiqamı ola.
Böyle fikirni Meclis reisi Refat Çubarov Qırım.Aqiqatqa bildirdi.
«Qırımdan kelgen kederli haberler Rusiye mahsus hızmetleriniñ yañı «terror ücümleri» ve «icra etken» qırımtatarlar aqqında sahte davalarnı açqanını köstere. Tabiiy ki, tintüv ve tutuvlarnıñ kerçek sebebi Rusiye işğalcileriniñ Rusiyeniñ Ukrainağa qarşı yapqan cinayetleri, hususan Qırım işğali sebebinden oña qarşı halqara seviyede yapılğan basqı içün intiqam ola. Qırımdaki yañı basqı dalğasınıñ «Qırım platformasınıñ» sammiti ile bağlı olğanını tüşünemiz», – dedi Çubarov.
Çubarovnıñ fikirince, Rusiye akimiyeti qırımtatarlarnı taqip etmek içün daa büyük dalğa başlata bile.
«Nariman Celâlğa aydınlatılacaq şübhelerni diqqatnen taqip etmek kerek. Rusiye akimiyeti Nariman Celâlnıñ özüni, Qırımtatar Milliy Meclisini itibardan tüşürmek içün «patlav çıqarğanlar» aqqında bir dava uydura bile. Sentâbrniñ 3-nde tutulğan Eldar Odamanovnıñ bulunğan yerini alâ daa bilmeymiz, ve, büyük ihtimalnen, bir künden berli onı şaatlıq etmesi içün zorlaylar. Bu tutuvlar Eldar Odamanovdan işkence vastasınen alınğan şaatlıqlarnen bağlımı ya da Nariman Celâlğa başqa qabaatlavlar, hususan Rusiye topraq bütünligi içün telükeli olğan areketler tanıtılacaqmı bilmeymiz. Ne de olsa, Nariman Celâlnıñ apiske alınmasınen beraber Qırımda qırımtatarlarğa qarşı yañı, daa sert taqip dalğası başlanacaq», – dep qayd etti Çubarov.
«Qırım birdemligi» cemaat birleşmesiniñ soñki malümatına köre, Rusiye quvetçileri işğal altındaki Qırımda sentâbrniñ 3-4-nde beş insannı tutıp aldı: Aziz Ahtemov, Asan Ahtem, Nariman Celâl, Eldar Odamanov, Şevket Useinovnı.
Hatırlatamız, Aqmescit rayonınıñ Biy Tanış köyünde sentâbrniñ 4-nde saba Nariman Celâlnıñ evinde tintüv keçirildi, bundan soñ onı mavı Volkswagen mikroavtobusınen alıp kettiler. Qırımtatar Milliy Meclisiniñ reisi Refat Çubarov Nariman Celâl Qırım ve Aqyardaki Rusiye FSBsiniñ binasında buluna, dep yazdı Facebookta.
Ukraina prezidentiniñ Qırım Muhtar Cumhuriyetindeki daimi temsilciligi qırımtatar faali Nariman Celâlnıñ tutuluvını tefsir etip, Rusiye uquq qoruyıcılarınıñ «Qırımtatar Milliy Meclisiniñ vekillerini taqip etüvnen» bağlı adımlarını takbih etti.
Ukraina Yuqarı Radasınıñ İnsan aqları vekâletlisi Lüdmila Denisova sentâbrniñ 4-nde qırımtatar faali Nariman Celâlnıñ tutuluvını Telegramda yazıp, «Rusiye FSBsiniñ hadimleri işğal etilgen Qırımda sahte davalar esasında Ukraina vatandaşlarınıñ evlerine sürip kirmege devam ete», dep ayttı.
Sentabrniñ 4-nde gece qırımtatar areketiniñ faali Nariman Celâl, Aqmescit rayonınıñ Biy Tanış (Pervomayskoye) köyünde saat 1:00 civarlarında Rusiye polisiniñ hadimleri Aziz Ahtemovnıñ evini tintti, soñra ise Ahtemovnı belli olmağan yerge alıp ketti, dep yazdı Facebook saifesinde.
Nariman Celâl – qırımtatar siyasetçisi, oca, siyasetşınas ve jurnalist. 2013 senesinden başlap Qırımnıñ Rusiye tarafından işğal etilüvinden soñ Meclis faaliyeti yasaqlanğanına qadar Qırımtatar Milliy Meclis reisiniñ birinci muavini, informatsion-analitik bölüginiñ reberi.
«Qırım platforması»
Qırımnı işğalden qurtaruv halqara meydançığı (Qırım platforması) – Ukraina akimiyetiniñ qırımlılarnıñ aqlarını qorçalamaq ve işğal altındaki yarımadanı azat etmek içün Ukraina ve halqara ortaqlarınıñ areketlerini koordinatsiya etmek içün muzakere platformasınen bağlı teşebbüsidir.
2020 senesi sentâbr ayında Ukraina prezidenti Volodımır Zelenskıy BM Baş Assambleyasınıñ 75-nci sessiyasında iştirakçi memleketlerni bu platforma qurulmasına qoşulmağa çağırdı.
Daa evel böyle planlarını Ukrainanıñ vaqtınca işğal etilgen topraqlar meseleleri nazirligi ve Ukraina Tış işler nazirligi aydınlatqanlar. Ukraina Tış işler nazirligi, Donbastaki zıddiyetni çezüv ve Qırımnı işğalden qurtaruv muzakere meydançıqları bir-birinden ayrı olmalı, dep tüşüne.
Ukraina Tış işler naziriniñ birinci muavini Emine Ceppar bildirgenine köre, Rusiyeni Qırımnı işğalden qurtaruv halqara platformasında iştirak etmege davet etecekler, amma iştirak etecegine inanmaylar. Bundan evel Ukraina Tış işler naziri Dmıtro Kuleba, Rusiyeni bu meydançıqta körmey, dep ayttı.
2020 senesi oktâbr ayında Poloniya Qırımnı işğalden qurtaruv halqara platforması çerçivesinde çalışmağa meraqlı, dep bildirdi.
Ukraina prezidenti Volodımır Zelenskıy bildirgenine köre, Avropa Birliginiñ liderleri Avropa Birliginiñ Qırımnı işğalden qurtaruv platformasına qoşulmağa azır olğanını ayttı. Resmiy Kyiv Qırımnı işğalden qurtaruv platformasına Türkiye, Malayziya, Slovakiya, Büyük Britaniya ve diger memleketler qoşulır, dep bekley.
Kreml, Qırım meselesi qapatıldı ve Rusiye onı halqara muzakerelerge almaycaq, dep bir qaç kere bildirgen edi.
