İranda Ukraina uçağını tüşürgenden mesüliyetli olğanlarnı cezalamağa talap etip, Tehranda narazılıq aktsiyalarını keçirgen insanlarğa qarşı silâ qullanılğanını isbatlağan videolar internette tarqatıla, dep yaza «Amerikanıñ sesi».
İran paytahtında ve diger şeerlerde narazılıq bildirgenler cumaertesi ve bazar künleri başta uçaqnıñ tehnik problemleri aqqında aytıp, onıñ İran arbiyleri tarafından tüşürilgenini tanımağan akimiyet organlarınıñ areketlerine açuvlanğanını bildirdi. Çarşenbe künü uçaqta elâk olğan 176 insannıñ ekseriyeti iranlı ya da iran asıllı çetel vatandaşları edi.
«Amerika duşmanımız, dep yalan aytalar. Duşmanımız mında», – dep ayta numayışçılar gruppası Twitterde paylaşılğan videoda.
Reuters agentligi İran paytahtı sakinleriniñ aytqanlarına esaslanıp, bazar künü soqaqlarda çoq politsiya olğanını bildire.
Numayışçılar, politsiyanı olarğa qoşulmasına çağırdı, soñra ükümetke qarşı şiarlar seslendirdi. Olar memletniñ ükümdarı Ali Hameneini aytıp, «Diktator ketsin», dep qıçırdı.
ILNA yarım resmiy İran haber hızmetiniñ bildirgenine köre, politsiya üç biñ numayışçını dağıttı.
Tehran politsiyasınıñ reberi, onıñ hadimleri numayışçılarğa qarşı küç qullanğanını inkâr etti, internette ise politsiya tarafından köz yaşlatıcı gaz qullanılğanını köstergen videolar tarqatıldı.
Associated Press agentligi, insanlar qadınnı köterip ketirgen video aqqında bildire, yerde qan izi bar edi.
Bu haberge köre, insanlar qadın ayağından qurşunnen yaralanğanını ayta.
Narazılıq aktsiyaları vaqtında politsiya ateş açmadı, çünki paytaht hızmeti ağır-sabırlı olmaq vazifesini aldıHosseyn Ragimi
İran devlet televideniyesiniñ yayınında Tehran politsiyasınıñ reberi Hosseyn Ragimi, hadimlerine ağır-sabırlı olmağa emir etildi, dep bildirdi.
«Narazılıq aktsiyaları vaqtında politsiya ateş açmadı, çünki paytaht hızmeti ağır-sabırlı olmaq vazifesini aldı», – dedi Ragimi.
Narazılıqlar Tehranda cumaertesi künü başladı, yüzlernen insan elâk olğanlarnı añmaq içün çıraqlarnen çıqtı, soñra memleket reberlerine qarşı şiarlar seslendirip başladı.
İsfahan ve diger şeerlerde de narazılıq aktsiyaları aqqında haber etildi.
İngiltere elçisiniñ tutuluvı
Cumaertesi künü İran politsiyası İngiltere Tehran elçisi Rob Makerni tuttı, o, elâk olğanlarnı añuv tedbirlerinde iştirak etip, bu narazılıqqa çevirilecegini bilmedi, dep ayttı.
«Bir de bir numayışlarda iştirak etmegenimni ayta bilem. Men PS752 uçaq seferiniñ facia qurbanlarını añma dep adlandırılğan tedbirge kettim. Bu normal bir şey – añmaq. Elâk olğanlarnıñ bazıları ingliz edi. Şiarlar başlağanınen beş daqqadan soñ andan kettim».
Onıñ bildirgenine köre, o, bu yerden ketken soñ otuz daqqadan tutuldı.
Büyük Britaniya resmiy narazılıq bildirip, elçi «sebepsiz» tutuldı, bu ise «halqara qanunlarnı sert bir şekilde boza», dedi.
İran tış işler naziriniñ muavini Twitterde yazğanına köre, Maker «qanunsız toplaşuv vaqtında kimligi belli olmağan çetel vatandaşı» olaraq tutuldı.
Abbas Arragçiniñ bildirgenine köre, politsiya, özüni Britaniya elçisi olaraq tanıtqan er adamnı tutqanını bildirgende o başta inanmadı. Amma soñra Makernen telefonda laf etip, Britaniya elçisi olğanını añladı, onı 15 daqqadan soñ yiberdiler.
Kanada adalet olmasını istey
Kanada baş naziri Justin Trudeau, tüşürilgen Ukraina uçağında insanlarnıñ ölümi içün «adalet ve mesüliyet» olmasına irişecek, dep bildirdi.
Justin Trudeau, elâk olğan 13 uçaq yolcusı yaşağan Edmontonta bazar künü matem merasiminde iştirak etti.
«Özüni yalıñız is etedirsiñiz, amma bir özüñiz degilsiñiz. Bugün bütün memleket yanıñızda. Bugün, yarın ve ileri yıllarda böyle olacaq», – dedi Trudeau.
Malümat: «Ukraina halqara ava yolları» ava şirketiniñ PS752 seferli Boeing 737-800NG uçağı yanvarniñ 8-nde saba Tehrandan Kyivge yol alıp, İran paytahtınıñ halqara ava limanından çıqıp tüşti. 176 insan elâk oldı, 167-si yolcu ve 9 ekipaj azası edi. Elâk olğanlar arasında – 11 Ukraina vatandaşı (ekipaj azaları ve 2 yolcu).
Uçaq 2016 senesi yapıldı. Şirketniñ bildirgenine köre, bir problemi yoq edi ve yanvarniñ 6-nda uçuştan evel tehnik teşkerüvi yapıldı.
İran, Tehran yaqınlarında tüşken «Ukraina halqara ava yollarınıñ» uçağı arbiyler tarafından «yañlışlıqnen» tüşürilgenini tanıdı. Resmiy Tehran malümatına köre, uçaq İslâm inqilâbı qaravul korpusınıñ müim obyektlerinden biri tarafına aylanğanda «duşman nişanı» olaraq köründi. Arbiyler, ABD ile kerginleşken munasebetler sebebinden «eñ yüksek seviyede azır edi», bu «insan hatasına» yol açtı. İslâm inqilâbı qaravullar korpusı Tehranda Ukraina uçağınıñ tüşürilmesinden «bütün mesüliyetni» öz boynuna aldı.
Daa evel bir sıra kütleviy haber vastası ABD ve diger memleketlerniñ istihbarat menbalarına esaslanıp, Ukraina halqara ava yolları ava şirketiniñ «Boeing» uçağı İran raketasınen tüşürildi, dep bildirdi, daa soñra bunı Kanada ve Büyük Britaniya liderleri de ayttı. İran akimiyeti 176 insan elâk olğan Ukraina uçağı tüşürilgenine dair versiyanı inkâr etken edi.
Amerikanıñ Sesi
«Amerikanıñ Sesinden» alınıp derc etildi
