Kyivde faaller, evelde qanunsız Qırımnı ziyaret etken meşur Rusiye blogerine "Qırım kimniñ?" sualini berip, çıqışını bozdılar. O sualge cevap bermekni red etti ve mühlisleri ile körüşüvni toqtattı. Keççe Aleksandra Mitroşına öz Telegram kanalında Qırımnıñ ilhaqına qol tutmağanını qayd etti.
Ukrainada ara-sıra Rusiye siyasiy ve içtimaiy erbaplarınen, bundan ğayrı ilhaqqa qol tutmasalar da, amma Qırımğa qanunsız kirgen Rusiye artistlerinen qavğalar çıqa. Bunıñ içün şimdigece kerekli seviyede aydınlatılmağan zemaneviy "Qırım" mevzusınıñ bir tarafını urğulamaq kerektir.
Birinciden beklenilmegen bir sual: Qırım aitligi ve ILİD ("Iraq ve Levantnıñ İslâm Devleti") arasında ne bağ bar?
Ukrainada, em de Rusiye kerçeklerine tamamınen batmağan qırımlılar arasında, Rusiye matbuatınıñ halqara mevzularğa maqalelerinen meraqlanğan oquyıcılar, rusiyeli olmağanlar içün endi çoqtan berli hucur körüngen bir incelikke diqqat ete. "Iraq ve Levantnıñ İslâm Devleti"niñ - qısqartılğan "ILİD" - er añılmasından soñ rusiye jurnalistleri "Rusiye Federatsiyasında yasaq etilgen teşkilât" dep qoşa. Em de bu qoşma izaat "ILİD" qısqartmasından soñ er resursta vaciptir - akimiyet matbuatından başlap, progressic "Novaya gazeta" ve bloglarğa barğance. Bunı körgende, qadimiy bir etneniñ soñsuz tekrarlanması aqlıma kele.
Başta aqılsız bir adet kibi körüne. Amma oña uymaq kerek. "Kütleviy haber vastaları aqqında" Rusiye qanunınıñ 4-ünci maddesine köre, Rusiyede ekstremist kibi tanılğan teşkilâtlarnı añğanda, mıtlaq yasaqlanğan olğanlarını bildirmek kerek.
Bu ilâve ne kerek? ILİD avsizlerge gumanitar yardımını tarqatqan hayriye teşkilâtı olmağanı er keske belli degilmi, aceba? Amma ne içün bütün rusiye jurnalistleri ve blogerleri bu qaideni kütkeni sualge cevap aydındır. Bu qorqudır. "Qoranta" azalarınıñ "vaftiz babası"nıñ emrini yerinene ketirmemek qorqusıdır. Amma Rusiyeniñ "vaftiz babası"na bu ne kerektir?
İsraildeki Rusiye elçisi, bu teşkilâtlarnıñ boyeviklerini terrorist saymağanını aytsa, sade rusiyeliler, Rusiye onlarnen yıl küreşken şu çoq aytılğan halqara terrorcılar kimdir dep soray bile
Cevap olaraq aviatsiyada bir misal ketirmek mümkün. Er arbiy uçaqtan olğan "özüñki-yabancı" köstergici aqqında eşittiñizmi? İşte, ILİD teşkilâtına bu ilave etne de öyle bir köstergiçtir. Moskovada akimiyetniñ eñ büyük şahısları HAMAS ve "Hezbolla"nen aytışmalarnı keçirse, İsraildeki Rusiye elçisi, bu teşkilâtlarnıñ boyeviklerini terrorist saymağanını aytsa, sade rusiyeliler, Rusiye onlarnen yıl küreşken şu çoq aytılğan halqara terrorcılar kimdir dep soray bile.
Bu yerde ise Rusiye matbuatı oquyıcısına qorqunçlı tıraş etilmege çalmalı "ılid"çini köstere. Ve tamam şu ilâve İslâm devletiniñ qaba şahidini HAMASnıñ cesür mocahedinden ayırmağa yardım eter.
Aynı ilâveni silâsız qırımatatar "Hizb ut-Tahrir" teşkilatına qarşı da qullanalar, böylece, Kreml nezaretindeki "mustaqil" Qırım matbuatı qırımtatarlarnıñ nevbetteki tutuvı aqqında yazğanda, Qırım quvetçilerniñ "dünyanıñ islâmiy açuvınen küreşçileri" imicini almağa yardım ete. Ve bu teşkilâtnıñ "terrorcılığı" sadece Lubânovskniñ reberliginiñ qorqunçlı tüşünde körüngeni kimse içün müim degil, esası - teşkilât "terroristik" ve, elbette ki, "Rusiye Federatsiyasında yasaqlanğa" olğanını hatırlatmaq. Kimseniñ şübesi qalmasın.
Aytacağım şudır - rusiye propagandacılarından (olar özlerine jurnalist dey) bu hurnazlıqnı ögrenmek de ayıp degildir. Rusiye "yazıcıları" istegen neticelerge ketirgen "Partiya fikri"niñ halqqa yetkizmekte israrlığına. Ve ukrain kerçeklerinde qullanmaq - amma mahsus hızmetler uydurgan ilâvelerni degil, millionlarce ukrainler horlap çıqqan ilâvelerni, aynı şu "özümki-yabancı"nı belgilemek içün.
Esası - olarnı unutmamaq ve qullanmaqtan erinmemektir. Böyleliknen, Ukraina tarafdarı olğan adamdan "Qırım kimniñ?" dep sorasañ - raat cevaplanır. Cevap berip olamağanlar içün ise eki variant bar - ya da birden olmasa da, amma ukrainlernen razı ola, ya da kete.
Ve bizim içün Ukrainanıñ çoq qanlı keçmişiniñ tekrarlavı artıq olmaz.
Ukrainağa büyük qan ile
Maksim Kobza, qırımlı
«Bloglar» rubrikasında ifadelengen fikir-tüşünceler müelliflerniñ noqta-i nazarını aks ettirip, muarririyetniñ baqışlarınen bir olmaması mumkün
