Ukraina Tış işler naziri Dmıtro Kuleba bildirgenine köre, Qırım işğalden qurtarılğan soñ, Ukraina vatandaşlarınıñ topraq aqları ğayrıdan tiklenecek, dep bildirdi ve topraq damartılarınıñ saiplerini mülk aqqını isbatlağan ve «Rusiye tarafından olarnıñ yerine berilecek» vesiqalarını saqlamağa çağırdı.
«Rusiye ne yapsa yapsın, Qırım qaytacaq, ve işğal yıllarında qabul etilgen bütün aktlar tarihtan silinecek. Qırımda devletimizniñ suvereniteti yañıdan tiklengen soñ qanuniy saiplerniñ topraq damartıları aqqı, şübhesiz, ğayrıdan tiklenecek», – dep bildirdi Ukraina Tış işler naziri martnıñ 26-nda olğan brifingde, dep yaza «İnterfaks-Ukraina».
Kulebanıñ qayd etkenine köre, ukrainalılarnı yarımadada topraq damartısınıñ mülk aqqından marum etüv meselesi «Qırım platformasında» köterilecek.
«Bu mesele bir kereden çezilmeycek, amma çaresi tapılacaq ve bütün aqlar ğayrıdan tiklenecek», – dedi o.
Hatırlatamız, 2020 senesi martnıñ 24-nde Rusiye prezidenti Vladimir Putin çetel vatandaşlarına işğal altındaki yarımadada topraq saibi olmağa yasaqlağan buyruqnı imzaladı. Cedvelge Qırımnıñ yalı boyundaki çoqusı rayonlar kirdi, Keriç, Yalta, Kezlev ve Rusiye qanunlarına köre Federatsiya subyekti olğan Aqyar da. Yasaq esas Ukraina ile sıñırda olmağan ve Qara deñizge açıq olmağan tek üç rayonğa tesir etmedi.
Daa evel berilgen malümatqa köre, Vladimir Putin buyruqnı imzalamadan evel, Qırımda birinciden populâr yalı rayonlarında tahminen on bir buçuq biñ topraq damartısı «yabancılarğa» ait edi. Topraq saibi olmaq yasağı 55 devletke tesir etti, saiplerniñ ekseriyeti – Ukraina vatandaşlarıdır.
Rusiye, topraq saipleri buyruq işke tüşürilgen soñ bir yıl içinde olardan vazgeçmese, akimiyet topraqlarını mecburen satar, dep bildirdi.
Kâr etilgen para eski saiplerge ya da devletke berilmeli.
Avropa Birligi, Putinniñ Qırımdaki topraq buyruğını qabul etmeycek, dep bildirdi. Brüssel bu vesiqanıñ işke tüşürilüvini Ukrainağa ait yarımadanı Rusiye terkibine zornen integratsiya etmek ıntıluvı olaraq köre. Avropa Birligi Qırım ilhaqını qabul etmeycek, Ukraina topraq bütünligine qol tuta, dep bildirdi ve Moskvanı yarımadada halqara uquqnıñ bütün bozuvlarını toqtatmasına çağırdı.
Daa evel belli olğanına köre, işğal etilgen Qırımda «Rusiyeniñ sıñır topraqlarındaki» 9747 topraq damartısı Ukraina vatandaşlarına ait.
Ukraina Tış işler nazirligi, Qırımnıñ çoqusı rayonlarında «çetel vatandaşlarına» topraq saibi olmağa yasaq etken Rusiye prezidenti Vladimir Putinniñ buyruğı «uquq ceetinden bir şeyge yaramay», dep bildirdi.
Qırım Muhtar Cumhuriyetiniñ prokuraturası Qırımda ukrainalılarnı topraqsız qaldıruv «sistematik zulum» dep adlandırdı. Müessise, «1949 senesiniñ cenk vaqtında vatandaş ealisini qoruv şartnamesiniñ bozuluvı ve Halqara cinaiy davanıñ Roma statutına köre arbiy cinayet olğan» Qırımda «devlet ve şahsiy mülkni aluv» boyunca cinaiy tahqiqat alıp bara.
2014 senesi fevral ayında Qırımda işaretsiz urbada silâlı insanlar peyda oldı. Olar Qırım Yuqarı Şurası, Aqmescit ava limanı, Keriç parom keçiti, diger strategik obyektlerni zapt etip, Ukraina ordusınıñ areketlerini blok etken edi. Rusiye akimiyeti bu insanlarnıñ Rusiye ordusınıñ arbiyleri olğanını başta inkâr etken edi. Daa soñra Rusiye prezidenti Vladimir Putin bular Rusiye arbiyleri olğanını tanıdı.
2014 senesi martnıñ 16-nda Qırım ve Aqyarda yarımada statusınen bağlı dünyada tanılmağan «referendum» olıp keçti, onıñ neticesinde Rusiye Qırımnı öz terkibine aldı. Ukraina, Avropa Birligi, ABD «referendumdaki» rey neticelerini tanımadı. Rusiye prezidenti Vladimir Putin martnıñ 18-nde Qırımnıñ Rusiyege «qoşulğanını» ilân etti.
Halqara teşkilâtlar, Qırımnıñ işğali ve ilhaqını qanunsız tanıp, Rusiyeniñ areketlerini takbih ettiler. Ğarp devletleri bir sıra iqtisadiy sanktsiyalarnı qullandı. Rusiye, yarımadanı işğal etkenini inkâr etip, buña «tarihiy adaletniñ tiklenmesi», dey. Ukrainanıñ Yuqarı Radası 2014 senesi fevralniñ 20-ni, Rusiye tarafından Qırım ve Aqyarnıñ muvaqqat işğali başlağan künü olaraq resmen ilân etti.
