Link açıqlığı

Saatnıñ esas haberi

"Qırım sakinleri qayğıdaşlıq ve añlayış bekleyler" – ekspertler Ukrayinanıñ Qırımğa dair reintegratsiya siyaseti aqqında


Kollaj
Kollaj

QIRIM - Qırımnıñ beklengen işğalden azat etilmesi arfesinde Qırım yarımadasınıñ ve mında yaşağan Ukrayina vatandaşlarınıñ ukrayin cemiyetine reintegratsiya esnasınıñ semereligini arttırmaq maqsadınen Ukrayina akimiyeti ile qırımlılar arasındaki kommunikatsiyanıñ quvetleştirilmesi mevzusı ket-kete daa çoq eşitile. Qırım faalleriniñ ve uquq qoruyıcılarınıñ kommunikatsiyanı nasıl körgenleri aqqında Qırım.Aqiqat maqalesinde oquñız.

Fevralniñ 23-nde, Ukrayina prezidentiniñ Qırım MC-deki daimiy temsilcisiniñ muavini Denis Çistikov "İşğalden azat etilgen Donbas ve Qırım bölgelerindeki ealiniñ Ukrayinağa reintegratsiyası: aqlar ve vatandaşlıq" mevzulı tögerek masa toplaşuvında şularnı qayd etti: bir qaç aydan berli Temsilcilik esasında devlet organlarınıñ temsilcileriniñ ve ekspertlerniñ celp etilüvinen işğalden azat oluvdan soñ ilk adımlarnı azırlağan idarelerara iş gruppası çalışa.

"Bizim yarımadanıñ işğalcilerden azat etilgeninece planımız olmalı, çünki o zaman teneffüs olmaycaq. Bütün bu doquz yıl devamında işğalden azat etilüvni beklegen ve muvafaqiyetli ve semereli reintegratsiya siyasetiniñ bir qısmı ola bilecek Qırımdaki Ukrayina vatandaşları ile doğru kommunikatsiya qurmaq kerek", - dedi Çistikov.

"Aktiv Krım" cemaat teşkilâtınıñ reberi, aqyarlı Ruslan Jadnov qırımlılar içün reintegratsiya siyasetini mümkün qadar ağrısız ömürge keçirmekni esas vazife dep saya.

Deyerlik bütün saalarda deñişmek kerek olacaq. Esas vazife ise islâatlarnı mümkün qadar ağrısız ömürge keçirmektir
Ruslan Jadnov

"İşğal devrinde anda bir nesil ösip çıqtı. Rusiye propagandası vastasınen nasıl tenbilegenlerini bilemiz. Qırımda ukrayin tili unutıldı ve qırımlılar bunı öz isteginen yapmadılar. Kirişim temsilcileri içün iqtisadiy alâqalar endi Rusiye bazarına yönetildi. Deyerlik bütün saalarda deñişmek kerek olacaq. Esas vazife ise islâatlarnı mümkün qadar ağrısız ömürge keçirmektir. Artıq bir taqım reintegratsiya programmasınıñ azırlanması üzerinde çalışa. Fikrimce, bölgemizniñ hususiyetlerini, mentalitetini añlamaq içün bu işke esasen qırımlılar celp etilmeli. Reintegratsiya programmasında keçüv devri olmalı. O da öz nevbetinde bir qaç yıldır sürecek. Ukrayinanıñ diger vilâyetlerinde olğanı kibi Qırımda da tınçlıq, turğunlıq ve amanlıq istegen adamlar yaşay. Yarımadada ne qadar tez tınç yaşayış tüzelse, kirişim çalışıp başlasa, turistler ketse, naqliyat infraterkibi yañıdan tiklense, o qadar az kerginlik olur. Qırımda halqara alçaq ücretli uçaq şirketleriniñ uçağına vizasız minmek, raatlıq künleri Avropa memleketinde raatlanmaq, halqara ödeme sistemalarnıñ kartı ile tölemek imkânı olsa, anda memnün olmağanlar qalacaqmı? Şübelenem. Vazife yarımdada serbest tam yaşayışnı mümkün qadar tez yañıdan başlamaqtır", - dedi o Qırım.Aqiqatqa.

Ukrayina Prezidentiniñ Qırım MC Temsilciliginde tecribesi olğan #LiberateCrimea halqara areketiniñ faali Ruslan Seydametovnıñ fikrince, qırımlılar reintegratsiya ile bağlı bütün eyecanlandırğan suallerge Kıyivden cevaplar eştimeliler.

Er kesniñ kelişkeni yekâne şey Qırımnıñ azat etilecegidir
Ruslan Seydametov

"Ukrayina ükümetiniñ Qırım MC ve Aqyar şeeriniñ işğalden azat etilmesi ve reintegratsiyası ile bağlı qurğanı bütün planlarnı doğru ve açıq-aydın yetiştirmek kerek. Ükümet ise Qırımdaki vatandaşlarnıñ qorqularını eşitmeli ve olarğa cevap bermeli. Amma şimdige qadar ükümet açıq-aydın mesecler ifadelemedi. Er kesniñ kelişkeni yekâne şey Qırımnıñ azat etilecegidir. Bu vaziyette Kıyivde olıp bir şey añlamaq qıyın, Qırım aqqında ne demek. Maña köre, doğru kommunikatsiya bu reintegratsiya siyasetiniñ esas aspektlerini belgilegen er kes içün yekâne mecburiy çerçive vesiqanıñ olmasıdır. Devlet qurumlarınıñ bu tasdıqlanğan vesiqağa esaslanıp Qırımda ne ve nasıl bir şekilde olacağına dair yekâne, açıq-aydın añlayışqa saip olmasıdır. Qırımdaki insanlarnıñ ne ve nasıl olacağını açıq-aydın añlamasıdır", - faal Qırım.Aqiqatqa dedi.

Qırımlı faal, Kreml sabıq siyasiy mabüsi İsmail Ramazanov emindir ki, qırımlılar Kıyivden ne qadar tez açıq-aydın signallar alsalar, Qırımnıñ işğalden azat etilmesi ve reintegratsiyası o qadar muvafaqiyetli olur.

Kadrlarnı da azırlamalımız
İsmail Ramazanov

"Bu accı bir mevzudır. Bugünge qadar muvafaqiyetli bir şekilde işğalden azat etilüv ve soñraki reintegratsiya içün bütün faaliyet mehanizmi azırlanmadı. Qırımdaki insanlarımızğa bunıñ nasıl olacağı aqqında açıq-aydın signal bermelimiz. Menim şahsiy fikrim, Qırımda arbiy-grajdan memuriyet teşkil etilmesine ihtiyac olacaq, çünki 9 yıllıq işğal vaqtında Ukrayina vatandaşları sürekli propaganda, maneviy ve bedeniy zorbalıqqa oğratıldılar. Eminim ki, işğalden azat etilüv başlanğanda vatandaşlarımız anda bizge er türlü yardım kösterecekler. Kadrlarnı da azırlamalımız", - Qırım.Aqiqatqa dedi Ramazanov.

Qırımlı faal, Kreml sabıq siyasiy mabüsi İsmail Ramazanov
Qırımlı faal, Kreml sabıq siyasiy mabüsi İsmail Ramazanov

Qırımlı faal Andrey Belozörov, Qırımdaki Ukrayina vatandaşları yarımada işğalden azat etilgen soñ olarnıñ aqları aqsımlanmaycagına emin olmalılar dep bildirdi.

"Halqara uquq qaidelerine köre, Qırımnıñ işğalden azat etilgeninden soñ Qırımda yekâne qanuniy olğan Ukrayina ükümeti qırımlılarğa bir qaç müim aspektni kösterlmeli dep sayam. Birincisi, qanuniy akimiyet ve onıñ organlarınıñ (şu cümleden küç organları da) temsilcilerinden iç biri milliy mensüplikke baqmadan Qırımdaki insanlarnıñ aqlarını aqsımlamaycaq. Ekincisi, Ukrayina Anayasasınıñ 10-ncı maddesine binaen Qırım sakinleriniñ til teñligi aqqı kefalet etilecek. Üçüncisi de, Qırımda kene Ukrayina qanunları quvetini alacaq. Maña köre, bu, qanuniy akimiyet organları ile Qırım sakinleri arasında kommunikatsiyanıñ eñ müim aspektleridir", - dedi faal.

Qırımlı faal Aleksey Yevremov, Kıyivniñ qırımlılarnen dialogında, Qırım sakinleriniñ doquz yıldır işğal altında olğanını ve Ukrayina akimiyetinden añlayış beklegenlerini unutmamağa teklif etti.

Ve soñunda insaniyetlik, qayğıdaşlıq ve añlayışqa yer qaldırmalımız
Aleksey Yevremov

"Çoqusı allarda qırımlılarnı ukrayin memurlarınıñ ve akimiyette olğanlarnıñ olarğa nasıl münsebette olğanları tetikley. Cenk vaziyetinde bir çoq memurnıñ ihtisaslılıq ve iş aqlâqınıñ zararına mümkün olğanından daa ziyade duyğuları körüne. İşğalcilerni nefret etmek içün şahsiy sebepler olğanını añlayım, amma Qırım sakinleri artıq doquz yıldır işğal altındalar ve bunı unutmamalımız. Er bir alnı ayrı ayrı-ayrı añlamaq yerine elbette er kesni bir boyanen lekelemek daa qolaydır. Böyle memurlarnen laf etkende er birine cöremeler, tintüvler, iskenceler, mahkemeler aqqında aytıp bermek yerine kimerde külümsiremek ve indememek daa qolaydır. Ve soñunda insaniyetlik, qayğıdaşlıq ve añlayışqa yer qaldırmalımız. Qırım sakinleriniñ dünyanıñ türlü köşelerine darqalması yahşı bir yaşayıştan degil", - dedi Yefremov.

Qırımlı faal Aleksey Yevremov
Qırımlı faal Aleksey Yevremov

MALÜMAT: Ukrayinağa qarşı Rusiye silâlı ücümi 2022 senesi fevralniñ 24-nden sabadan berli devam ete. Rusiye ordusı arbiy ve vatandaş infrastrukturasınıñ esas obyektlerine avadan darbe endire, uçaq alanları, arbiy bölük, cermay bazaları, yaqıt stantsiyaları, kilse, mektep ve hastahanelerni viran ete.

Rusiye ordusı çekilgen soñ azat etilgen köy ve şeerlerde kütleviy öldürüv adiseleri aqqında belli oldı. Bazı ğarbiy liderler Rusiyeni cenk cinayetlerinde qabaatladı. Rusiye akimiyeti arbiyleriniñ öldürüvlerge alâqası bar olğanını inkâr etip, olarnı «uyduruv» dep adlandıra.

Rusiye Ukrayinağa qarşı basqıncılıq cenk alıp barğanını inkâr ete ve bunı maqsadı «askeriysizleştirüv ve denatsifikatsiya» olğan «mahsus operatsiya» dep adlandıra.

Roskomnadzor Qırım.Aqiqat saytını blok etti. Qırım.Aqiqatnıküzgü saytı vastasınen oqumaq mümkün: https://krymrcriywdcchs.azureedge.net. Esas adise-vaqialarnı Qırım.Aqiqatnıñ Telegram ve İnstagram saifelerinden taqip etiñiz.

Bloklav ve tsenzurasız haberler! Qırım.Aqiqat qullanımını qurmaq içün iOS ve Android.

Qırımnıñ Rusiye tarafından işğal etilüvi

2014 senesi fevral ayında Qırımda işaretsiz urbada silâlı insanlar peyda oldı. Olar Qırım Yuqarı Şurası, Aqmescit ava limanı, Keriç parom keçiti, diger strategik obyektlerni zapt etip, Ukraina ordusınıñ areketlerini blok etken edi. Rusiye akimiyeti bu insanlarnıñ Rusiye ordusınıñ arbiyleri olğanını başta inkâr etken edi. Daa soñra Rusiye prezidenti Vladimir Putin bular Rusiye arbiyleri olğanını tanıdı.

2014 senesi martnıñ 16-nda Qırım ve Aqyarda yarımada statusınen bağlı dünyada tanılmağan «referendum» olıp keçti, onıñ neticesinde Rusiye Qırımnı öz terkibine aldı. Ukraina, Avropa Birligi, ABD «referendumdaki» rey neticelerini tanımadı. Rusiye prezidenti Vladimir Putin martnıñ 18-nde Qırımnıñ Rusiyege «qoşulğanını» ilân etti.

Halqara teşkilâtlar, Qırımnıñ işğali ve ilhaqını qanunsız tanıp, Rusiyeniñ areketlerini takbih ettiler. Ğarp devletleri bir sıra iqtisadiy sanktsiyalarnı qullandı. Rusiye, yarımadanı işğal etkenini inkâr etip, buña «tarihiy adaletniñ tiklenmesi», dey. Ukrainanıñ Yuqarı Radası 2014 senesi fevralniñ 20-ni, Rusiye tarafından Qırım ve Aqyarnıñ muvaqqat işğali başlağan künü olaraq resmen ilân etti.

XS
SM
MD
LG