Qırımtatar Milliy Meclisiniñ reisi Refat Çubarov, kollaboratsiya aqqında qanun leyhasını azırlanğanda, onıñ ekseri allarda ahlâqiy mesüliyetni temin etmek kerek olğanını közde tutmaq lâzim, dep tüşüne.
Bunı Çubarov «112 Ukraina» telekanalınıñ efirinde Yuqarı Rada tarafından vatandaşlıq aqqında qanun leyhasınıñ baqılmasını izalarken söyledi.
Çubarov: «Men, Ukraina Cinaiy kodeksinde qayd etilgen areketler yapqan işğal etilgen territoriyalarnıñ sakinlerine qarşı vatandaşlıqtan marum etüvniñ esas ceza olmaq keregini tüşünmeyim. Vatandaşlıqtan marum etüv – devletler tarafından amelde qullanılmağan bir alettir», – dep qayd etti.
Onıñ aytqanına köre, bu munasebet ile «kollaboratsiya aqqında qanun»nı qabul etmek kerek.
Çubarov: «Bizge kollaboratsiya aqqında qanunnı qabul etmek ve onda insanlar tarafından yapılğan areketlerge bir-birinden ayıraraq yanaşmaq kerek. Mümkün olğanı qadar çoq allarda ahlâqiy mesüliyet aqqında söz yürsetilmeli. Ahlâqiy mesüliyet ise başqa qarşılıq kösterüv şekilleri ile çezile. Misal içün, lüstratsiya vastasınen», – dep, añlattı.
Ondan ğayrı o, vatandaşlıq aqqında qanun parlamentte baqılğan soñ o, «insanlarnıñ ekserisi içün uyğun kelecek», dep ilâve etti.
Daa evel Çubarov, Radağa «acele surette kollaboratsiya aqqında qanun qabul etmek» kerek, dep bildirgen edi. Onıñ sözlerine köre, kollaboratsiya aqqında qanun kütleviy degil de şahsiy mesüliyetni temin etmek kerek.
2017 senesiniñ noyabrinde Ukraina prezidentiniñ Qırım Muhtar Cumhuriyetinde daimiy temsilcisi Boris Babin, Ukraina qanunlarında Rusiye tarafından ilhaq etilgen Qırım sakinleri içün «işğalciler ile kollaboratsiya» añlamınıñ tariflenmegenini bildirdi.
Daa soñra Vaqtınca işğal etilgen territoriyalar boyunca nazirlikte, kollaboratsiya aqqında qanun deokkupatsiyanıñ arfesinde peyda olmaq kerek, dep bildirdiler.
Halqara teşkilâtlar Qırımnıñ işğali ve ilhaqını qanunsız tanıp, Rusiyeniñ areketlerini taqbih ettiler. Ğarp ülkeleri bir sıra iqtisadiy sanktsiyalarnı tatbiq etti. Rusiye, yarımadanı işğal etkenini red etip, buña «tarihiy adaletniñ tiklenüvi», dey. Ukrainanıñ Yuqarı Radası 2014 senesi fevral 20 kününi, Rusiye tarafından Qırım ve Aqyarnıñ muvaqqat işğali başlağan künü olaraq resmen ilân etti.
