İyülniñ 26-nda Ukraina Yuqarı Şurası reisiniñ birinci muavini İrina Geraşçenko, Rusiye ve işğal etilgen territoriyalarda esirlikte tutulğan ukrain esirleri meseleleri boyunca prezidentke bağlı koordinatsion keñeş tesis etilecegi üzerinde iş yürsetilgeni aqqında haber etti. Vitse-spiker ükümet azalarını bu şuranıñ teşkil etilüvinde iştirak etmege davet etti. Geraşenko, Nazirler Şurası Ukraina siyasiy mabüsleriniñ ailelerine qol tutuv boyunca qarar qabul etkenini hatırlattı. Olar adliyeci masrafları ile Kremlniñ esirlerini tutulğan yerlerge baracaqta bilet almaq içün yılda 100 biñ grivna alcaqlar.
Nihayetinde, vitse-spiker Vaqtınca işğal etilgen territoriyalar ve devlet içinde köçken şahıslar nazirliginde siyasiy mabüs ve esirlerniñ aqrabalarına yardım etecek bölük açılmaq kerek olğanını ve onıñ faaliyet köstermesi içün bücetten 90 million grivna ayırmaq mumkün olacağına işaret etti.
Vaqtınca işğal etilgen territoriyalar naziriniñ birinci muavini Yusuf Kürkçi bu koordinatsion keñeş küzden evel açılamaz dep tahmin ete.
– İlk defa bu teşebbüs aqqında ta bir buçuq yıl evelsi siysiy mabüslerniñ ailelerinen oğraşqan cemaat teşkilâtları aytqan edi. Vitse-spekerniñ sözleri bu kategoriyağa kirgen şahıslarğa devlet ne qadar bir yardım etip olacağı aqqındadır. Faqat problema şunda ki, koordinatsion keñeş normativ aktlar işlep çıqarmay ve qanun qabul etmey. Belki de, o yaqın vaqıtta yani bir-eki aydan soñ toplanır, lâkin menimce, sentâbr ayınace bu keñeşni teşkil etmege çare olmaz, çünkü cısmen bu imkânsız bir şey, bir de o nasıl bir uquqiy formatta yapılacağı ve nasıl qararlar azırlamaq kerek olğanı aqqında tüşünile. İşbu keñeşniñ ilk qararlarından biri şahıslarnıñ kategoriyasını tesbit etip, oña ayrı uquq ve ictimaiy imtiyazlarnen beraber muayyen status bergen qanunnı qabul etmekni başlatmaq olacaq.
Yusuf Kürkçi, siyasiy mabüslerge yardım maqsadınen o qadar para ayırılğanına baqmadan, munasip qanun ale daa olmağanına şikâyet ete.
Bizler Donetsk ve Lugansk viâyeti, Qırım ve Rusiyede siyasiy maYusuf Kürkçi
büslerniñ meselelerini çezecek başqa universal qanun leyhası qıdıramız
– Bıltır iyünniñ 13-nde, bizim nazirlik Yuqarı Şurada Mustafa Cemilev adından berilgen qanun leyhasını qayd ettirgen edi. Ancaq deputatlarğa bunı birinci sefer oqup, daa ziyade işlenmesi içün yollmağa bir yıl bile yetmedi. O tek ictimaiy qoruv komitetinden keçip yetiştirdi. Neticede bizler Donetsk ve Lugansk vilâyeti, Qırm, Rusiye ve saire yerlerde siyasiy mabüslerniñ meselelerini çezecek başqa universal qanun leyhası qıdıramız.
Qırımlı uquqçı Lilâ Gemeci siyasiy mabüslerniñ aile ihtitacları aqqında tarif ete.
– Birinciden, adliyeci masrafları, çünki olarnıñ iç birisi bedava çalışıp olamay. Bayağı büyük para tuta, aile borçqa bata ya da lâqayıt olmağan vatandaşlarğa muracaat ete.Adliyeci – Qırımda mabüslerge nisbeten bütün aqsızlıq ve yañlışlarnı köstergen insandır. Ekinciden, siyasiy mabüsler tutulğan apishanelerge körüşmege barmaq içün alınğan bilet masrafı. Er kes mahküm etilmedi, olarnıñ bir qısmı SİZOda tutula, amma bu bayağı masraflı şey. Amma belli ki, er kes bu qadar masraf etmey.Üçünciden, ailelerniñ ictimaiy-turmuş ihtiyacları bar – tıbbiy yardım, künlük ihtiyaclar kibi. Qırımda babaları vicdan mahkümleri sayılğan pek çoq saqat balalar bar. Bazıları ayda 30 biñ ruble – aman-aman 15 biñ grinadan ziyade – masraf etmege mecbur. Bunıñ içine aşı-suvı, urbası ve ilâhresi kirmey.
Lilâ Gemeci: İrina Geraşenko aytqan 100 biñ grivna az para sayılmasa da, o zornen adliyeci masraflarını qapatmağa yeter, dep ayta.
– Belki de, bu paranı almaq meselesi de çıqar ortağa. Menimce, bu meselede de bazı qıyınlıqlar çıqar – paralar, Qırımda yaşağan vatandaşalar açacaq esapqa yollanır dep belleyim. Bundan ğayrı, Ukraina devleti bu ailelerni vasiyligi altına almaq içün kerek şeyni yapqanını köremiz.
Qırım uquqimaye gruppasınıñ koordinatorı Olga Skripnik muqayıtlıqnen, siyasiy mabüsler meselesine dair tesis etilecek koordinatsion keñeşnen bağlı köterinki optimizmini ifade ete.
Mında er şey memurlarnıñ istek ve siyasiy iradesine bağlı, er şey bu sebepten sozula. Şimdilik çezmek içün er şey yapılğanını köremizOlga Skripnik
– Oleg Sentsov tevqif etilgen soñ, siyasiy davalar olacağı belli edi ve bu vesiqalarnıñ epsi ta 2014 senesi azırlana bile edi. Bunda da ğayrı, em uquimayeciler ve halqara mutehassıslar başından berli böyle bir leyhalarnı teklif etken ediler. Men bellesem, mında er şey memurlarnıñ istek ve siyasiy iradesine bağlı, er şey bu septen sozula. Bugün de-bugün ince muayyenlik bar ve bu er şeyni 100% çezer demege sıra tüşmey. Şimdilik çezmek içün er şey yapılğanını köremiz. Nazirler Şurasınıñ saytında, aprelniñ 18-nde çıqqan №328 sanlı buyruqqa deñişmeler kirsetilecek denilmekte. Bu buyruqqa binaen Donbassta esirlikten azat etilgenler bir kerege mahsus 100 biñ grivnalıq yardım alğan ediler.
Olga Skripnik tafsilâtlıca malümat bermek maqsadınen, bu vesiqa tüzetilgen soñ, işğal etilgen Qırımda yaşağanlar da bu paranı alıp olur, dep ayta. Faqat uquqimayeci, çalışqan mehanizm içün onı tertip etecek protseduralar kerek dep qayd ete.
– Koordinatsion keñeşniñ vazifesi – bu paralarnı ayırmaq degil de, ilk-evelâ devlet organlarını yöneltmeknen bağlı olacaq. Meselâ, aqrabalarına işnen bağlı obyektiv malümat bermek içün siyasiy mabüslerniñ yekâne cedveli tizilmeli. Srentâbrden evel böyle bir keñeş qurulamaycağınen razım, çünki al-azırda Ukranada siyasiy ceetten ölü sezon vaqtıdır. Biz öz tarafımızdan kerek tevsiyelerimiznii taqdim ettik ve memuriyetten real nizamname bekleymiz.
Aleksandr Golubov
(Metinni Vladislav Lentsev azırladı)
