Link açıqlığı

Saatnıñ esas haberi

«Tarihımıznı hırsızlamañız!» – Qırım ağlarından


Bağçasaraydaki han sarayınıñ «restavratsiyası». 2017 senesi dekabr 19 künü
Bağçasaraydaki han sarayınıñ «restavratsiyası». 2017 senesi dekabr 19 künü

Ağda Bağçasaray han sarayınıñ «restavratsiya» adı altında mahv etilmesine qarşı narazılıq kampaniyası başlandı. İnternet cemaatı: Qırım hanlarınıñ sabıq rezidentsiyasında işler deral toqtatılmalı, dep israr ete.

Qırım faaliyetçileri içtimaiy ağlarınıñ qullanıcılarını, Facebooktaki han sarayınıñ saifesinde Rusiye restovratorlarınıñ işlerine şikâyet qaldırmağa davet eteler. Olarnıñ esas talabı: Bağçasarayğa UNESCOdan ekspertler kelmegence iç bir «restavratsiya» işleri yapılmamalı.

Lerane Haybullayeva

Han Sarayınıñ iç de professional olmağan restavratsiyasına soñ derecede çorlanam. Bu restavratsiya degil de, yalıñız qırımtatarlarnıñ degil de, dünya toplulığınıñ mirasını mahv etüvdir!!! Buña yol bergenler utansın!

Lenura Nasibullayeva

Men böyle bir «restavratsiyağa» qarşım. Saraynı raat bıraqıñız. Sissiz turdı ve daa da turacaq.

Kemal Bekirov

Qırımnıñ bu tarihiy abidesi etrafında olğanlar aqqında oquğanımda ve dostlar ile soylarımdan eşitkenimde yüregim dayanmay. Bu, halqımnıñ ayırılmaz qısmıdır. Bolşevikler 1917 senesinde yoq etip olamağanlarnı şimdi yoq eteler…

Eskender Tarhan

Menim tarihımı «hırsızlamañız». Ecdatlarımnıñ ve nesillerimniñ tarihını!!! Olıp keçeyatqanından soñ derecede çorlanam. Hadimler, aşıqıñız…, professionallar olğanıñıznı, zenaatqa hainlik etmek olmağanını unutmañız…

Elvira Sarykhalil

Saray içün pek qasevet çekem. Han sarayınıñ restavratsiyası nege ketirecek? Menim içün bu, Qırımda eñ qıymetli tarihiy yerdir. Mence, bütün qırımtatarlar içün de aynen

Майя Руденко

Sözde tamirler ve restavratsiyalar adları altında yapılğan Bağçasaray qoruğınıñ mahv etilmesine pek çorlanam! Asılında medeniy-tarihiy mirasnıñ mahv etilmesi aşkârdır!

Zarik Halilova

varvarlar! restavratsiya adı altında halqımıznıñ, tarihımıznıñ medeniy-tarihiy abidesini bunıñ kibi edepsiz ve alçaqça mahv etmek – insaniyetsizliktir. bunıñ kibi binalarnı professional seviyede restavratsiya yapıp olamasañız, bare yapmañız. bu, abideniñ restavratsiyasına ayırılğan paranıñ adiy bir çalınmasıdır. ümüt etem ki, siz erte-keç bu varvarlıq içün qanun boyunca cevap bereceksiñiz

Kateryna Zhytnytskaya

Böyle abidelerni mahv etken insanlar, varvarlardır. Biz beraberlikte olarnı toqtatmaq kerekmiz

Cemaatçılarnıñ ğazabını qozğatqan, Qırım faaliyetçileri tarafından yapılğan foto ve video materialları oldı. Faaliyetçilerniñ fikrine köre, han sarayında, onıñ için aqiqaten kerek olğan restavratsiya işleri yerine keniş mıqyaslı tamir işleri yapıla. Neticede dünyada misli olmağan tarih ve mimari abidesi yerine demir ve betondan yañıdan yapılğan bina peyda olmaq mümkün.

Ukraina Medeniyet nazirligi de han sarayınıñ taqdirine dair qasevetlerini bildirdi. O, mevcut vaziyetke halqara teşkilâtlar ve şu cümleden UNESCOnıñ diqqatını çekmek niyetinde.

Kreml tarafından tayin etilfen Qırım akimiyeti, tabiiy ki, er şeyni red ete ve atta sarayda işler bitirilgen soñ Ukraina Medeniyet naziriniñ vekillerini ekskursiyağa davet ete.

Lâkin bir çoq ekspertler, han sarayındaki işler qırımtatar tarihı ve medeniyetiniñ dünyada misli olmağan bu abidesine tüzetilmez zarar ketirecekler, dep qorqalar. Şu cümleden Bağçasaray tarih ve medeniyet qoruğınıñ sabıq rehberi Elmira Ablâlimova ve QMCniñ Halqara munasebetler ve sürgün etilgen vatandaşlarınıñ işleri boyunca komitetiniñ sabıq rehberi Edem Dudakov aynı fikirdeler.

Edem Dudakov

BU AQILDAN EKSİKLERGE DAA NASIL AÑLATMAQ MÜMKÜN?

Pek toqal olğanlar içün böyle misaller: Ne içün bir ressam tarafından sızılğan resim millionlarnen ve aynı zamanda onıñ zemaneviy (atta adiy bir adamnıñ noqtai-nazarından «eyileştirilgen») kopiyası yalıñız bir qaç biñ para tura. Çünki originalde ressamnıñ fikirleri, o devirniñ boyaları, ustalıq qıymetliler.

Raritet olğan avtomobillerde de aynen – original parçalar qıymetli ola. Köçürici, yaqarlıq sistemasını zemaneviylerge deñiştirmek ya da eskiler örneginde yañılarnı yapmaq mümkün. Lâkin bu yañılıqlardan soñ raritet avtomobiliniñ bazardaki fiyatı bir çöplük fiyatınıñ seviyesinece tüşecek. Bunı men memuriy planktondan olğan toqallar içün böyle etip çaynap berem, afu etiñiz.

Mimari abidelerinde de bunıñ kibi – malzemelerniñ ve tehnologiyalarnıñ originalligi qıymetli ola.

Hansarayğa er kün kelip, işlerni nezaret etmege acet yoq. Miyni çalıştırıp, anda sizge halturanı satacaq olğanlarını añlamaq kerek.

Eki eviñizge de veba olsun – HALTURANI.

İSPANKA KİRAMETİ – HALTURA. Tehnologiyanıñ deñiştirilmesi – Haltura. 17-nci asır abidesinde beton – Halturadır.

Abide ise bu yañılıqlardan soñ uslübi keliştirilip yañıdan yapılğan KOPİYA ola.

Ve bu sebepten UNESKOnıñ cedveline kirsetilmeycek…

Денис Яшный

Meseleden pek uzaq olğan adamlar Ukraina zamanında bir şey yapılmağanını söyley bileler. Meselâ, 2013 senesinde UNESCOğa taqdim etilmek içün Han-Saray boyunca dosye azırlanğan edi. Restavratsiya işleri içün 23 million hrivnalıq restavratsiya işleri içün vesiqalar işlep çıqıldı. Ondan soñ 14-nci oldı. İş yapqanlarnıñ professionalligi aqqında bir şey aytamam; lâkin medeniy miras obyektini tayin etken esas miyarı olğan autentiklikniñ ğayıp etilgenini soyley bilemiz. Turistler içün güzel bir resim olacaq. Faqat tehnologiyalar, qurucılıq malzemeleri. Olar kerçek keçmişniñ parçalarıdır. Şimdiki kibi ise – sadece «plastmassa dünyası yeñdi»

İzalağanlarnıñ bazıları, han sarayında yapılğanını, iç de boşuna yapılmay, dep tahmin eteler.

Enver Bekirov

İşğalci utanmayıp, maqsatkârlıq ile halqım içün eñ muqaddes olğan degerliklerge darbeler endirmege devam ete!

Edem Dudakov

Maqsatları em primitiv, em de aynı zamanda varvarcadır. Qırımnıñ eñ eski abidesi UNOSCOnıñ cedveline kirse ne olacağını tasavur etesizmi?

İmperiyada olğan müddeti içinde ep maalliy emiyetke malik abide edi. 1944-ten soñ ise bundan ğayrı kelgen-ketken ruslarnı hain milletnen qorquzuv yeri oldı. Şimdi ise UNESCO. Olarnıñ abideleri kirmedi, Geraylarnıñ sarayı ise kirdi. Bu, bütün SKREPAlarnı bozğan bir şey olıp çıqa da.

2014 senesiniñ başında olar, tüşünmeyip, Ukrainadan oç almaq içün Hansaraynı federal milliy emiyetke malik cedvelge keçirgenlerini bildirdiler. Lâkin siyasetşınaslar tamam vaqtında eslerini başına topladı – öyle olsa, ruslarnıñki Qırım, skrepalar ile ne yapmalı...? Ve ileride saray UNESCOnıñ cedveline kirse, bu ne manağa kelecek? Siyasetçilerge añlattılar, olar, öz nevbette, ögüni aldı. Ve işte, neticede abide kene yerlilerniñ qoluna keçti. Bundan soñ ise tehnika meselesi – MEDENİY MİRAS elementlerini – Qadimiy tehnologiyanı, 300 yıllıq kerişlerni mahv etmek, 17-nci asırğa ait abide üstüne beton tökmek ve eñ soñunda TATAR KİRAMETİ yerine zemaneviy çetel kirameti ile qaplamaq. Netice deral özüni aşkâr etecek, MEDENİY MİRASNIÑ ELEMENTLERİ olmasa, medeniy miras olğan abideniñ özü de olmaz. UNESCO böyle obyektni özüniñ cedveline kirsetmez. Buña eski uslüpke beñzetip yañıdan yapığan KOPİYA deyler. Noqta.

Böylelikle, azat eticiler bir oqnen eki tavşannı öldürdi – em bir parça tamir yapqan kibi oldılar, em de Qırım mirası boyunca raqiplerini yollarından alıp taşladılar. Ve aynı zamanda, YİGİRMİ ÜÇ YIL BİR ŞEY YAPMADILAR, BİZ İSE YAPA BİLDİK kibi şeyler beyan etmek içün bir manaçıq ortağa çıqardılar. Çünki Qırım, Rusiyeniñ rivyerası dep, boşuna ilân etilmedi. Er şeyni rusça yaparlar… Ve bundan da ğayrı, aborigenler ecdatlarınıñ mahv etilgen mirası yanında bir oyun da töşep bağışlarlar.

Dmitriy Pletenyov

İşte sizge bütün güzelligi ile işğalci. Varvarlar. Drezdende cenkten soñ Frauenskirheniñ restavratsiyası içün para yoq edi, ve o 50 yıl devamında ep viran etilgen alda turdı. Ondan soñ tiklediler, em de original taşlarını öz yerlerine qoydılar. İşke iç de keçmegen soylarını deñiştirdiler. Googlda zemaneviy fotosuretini qıdırıp tapsañız, mıqyasını añlarsıñız. İşte restavratsiyanı böyle etip yapmaq kerek. Bu ayvanlar ise 300 yıllıq kerişlerni pıçıp taşladılar. İspaniyada zavodda yapılğan kirametni isteyler.

Sebebi belli – qırımtatarlarnı sındırmaq. Olar içün saray – o devletten qalğan yekâne parçadır. Onıñ ğayıp olması, emiyetine köre, Kyiv Sofiyasınıñ ğayıp olmasına teñ kele bile. Atta daa emiyetlidir, çünki ukrainlerde ondan ğayrı daa lavra, Kamenets-Podolskiy ve Lvivniñ merkezi bar…

XS
SM
MD
LG