Qırımtatarlar taqiplerden qorqıp, Qırım işğali aqqında ne tüşüngenlerini açıq-açıq bildirmey ve yazamaylar, dep qayd etti Kavkaz, Tataristan ve Turkestan İnstitutınıñ müdiri, Qırım ve qırımtatar problemlerini ögrengen doktor Miste Hotopp-Rike Berlindeki «Quo vadis, Krim?» (Qırım, qayda ketesiñ?) halqara forumında.
Forum teşkilâtçılarınıñ Qırım.Aqiqatqa bergen malümatına köre, yarımadada kelgen musafirler deyler ki, al-azırda yarımadada Rusiyeniñ Qırım işğali aqqında aytmaq cinayettir, ve azatlıqtan marum qalmaq mümkün.
Bu sebepten Qırımdan kelgen forum iştirakçileri bu mevzunı diqqat ile muzakere ettiler, qıtağa köçip kelgenler ise raat-raat laf ettiler, dep tüşüneler teşkilâtçılar.
«Cesür bir qarar – qırımtatarlar aytamağan şeyler muzakere etilgen forumda iştirak etmek. Olar bunı aytsalar ve bu qayd etilse, olar evge keri qaytamazlar», – dep qayd etti Miste Hotopp-Rike.
Teşkilâtçılarnıñ aytqanına köre, forum toplaşuvlarında Almaniya ilmiy-tedqiq merkezleriniñ alimleri, Qırımtatar Milliy Meclisiniñ azaları, alman, ukrain ve Qırım devletten tış uquq qorçalayıcı teşkilâtlarınıñ faalleri, ekspertler iştirak ettiler. Maruza ve muzakerelerde olar yalıñız qırımtatarlarnı degil, Rusiye tarafından işğal etilgen yarımadada yaşağan ukrainler ve diger millet temsilcilerini qasevetlendirgen suallerge cevap tapmağa tırıştılar.
Qırımnıñ tamır halqına yapılğan basqı, söz ve numayış serbestliginiñ sıñırları aqqında aytıldı.
Kelecek sene Almaniya «Qırımtatarlarnıñ medeniyet aftasını» keçirmege planlaştıra.
2014 senesi mart 16 künü Qırım ve Aqyarda yarımadanıñ statusı aqqında «referendum» keçirildi. Onıñ neticesinde Rusiye Qırımnı öz terkibine qoştı. Ne Ukraina, ne Avropa birligi, ne de AQŞ neticelerni tanıdı ve bunı Rusiye tarafından Qırımnıñ işğali olaraq sayalar.
Uquq qorçalayıcılar, şu cümleden halqara, maruzalarında yarımadada şimdiki akimiyet tarafından eñ büyük basqı qırımtatarlarğa yapılğanını bildireler. Qırım akimiyeti bunı red ete.
