Ahmet Derviş
Qırım Urusyeniñ hakimiyeti altına keçken soñ yarımadamızdaki demokratik ve serbestlik mühiti istibdat ve zorbalıqnen bulaştırıldı. Her bir ağır bulaşıcı hastalıq kibi bu istibdat marazı da Qırımnıñ can-vucüdına tüşken soñ pek tez vaqıtta onı tamamı ile içten kemirip felç etti. Eki yüzlü qurum büyük zorluqnen başta özüniñ güya külümsiregen ve yumşaq baqqan tarafını kosterdi, lâkin ekseriyet qanmadı ve köz ögüne canavarnıñ kerçek yüzü çıqtı: insafsız, acımasız, merhametsiz ve nefretten qıyışqan çirkin bet.
Yaqın kelecekte Qırımda nasıl bir vaziyetniñ ola bilecegini tahmin etmek içün Urusye Federatsiyanıñ terkibinde bulunğan milliy cumhuriyetleri ve olarnıñ arasında hususan İdil boyu ve Kafkas cumhuriyetlerine baqmaq kerek. Andaki milliy münasebetler sahasında teşkil etilgen modellerge kore yarımadamızda da beñzer sistema işke tüşürülecek olsa kerek. Yani, halqnı bölüp parçalaycaq, kimniñ başına qalpaq, kimniñ de çuval keçirip bir de bir sürette halqnıñ idaresini öz qoluna almağa ğayret etecekler. Bunıñ içün Qırım’nı işğal eter etmez qırımtatarlarnıñ hürriyet ruhunı ve mustaqillik ıntıluvlarını bastırmaq içün de yahşılıq, de yamanlıqnen «terbiyelev» işine başladılar.
18 Mayıs arfesinde yüz bergen vaqiyalar sırasınen bu tasil usulı aqqında olğan tahminlerni doğru çıqardı. Oquv ve maarifke büyük ehemmiyet bergen ve facialı tarihı boyunca kimniñ ne qıymette olğanını bittecribe ogrengen qırımtatarlar eñ esas ders ve ondan elde etilgen hulâsa olaraq şunı añladılar ki, eki yüzlü ayneci ve fitnecige qarşı tek hikmet ve ferasetnen ğalebe çalmaq mümkün. Yapılğan tahrikler ve haqaretlerniñ tek maqsadı - halq içine qorqu salmaq, rejimge qarşı tirelme hissini taptamaq, ümüt, işanç ve cüretni ayaq astına alıp qırmaqtır.
Saqın aldanmamaq kerek. Ermenibazarınıñ sıñırında bir avuç halqqa qarşı ayqqa koterilgen eki-üç biñlik silâhlı ordu, fuqare vatandaşlarğa aqıl almaz para cöremelerini bergen ve öz devletine ihanet etken vicdansız hakim ve prokurorlar, qadınlarğa qol kotergen nesepsiz haydutlar, kün ortasında mal ve can hırsızlığı yapqan eli qanlı qatiller, evlerni basıp tintüvler yapqan sessiz sinsi zalimler, miylerni yalan-dolannen bulandırıp insanlarnı biri birine tüşürgen çılğın siyasetçiler… Olar qırımtatarlardan qorqmaylar. 18 Mayıs künü meydan ve soqaqlarnı avtozak ve OMONnen toldurıp çıqqan ve helikopterlerni avağa kotergenler bunı qorqqanlarından yapmadılar. Maqsat - qırımtatarlarnı açuvlandırıp qavğa çıqarmaq, qan tökmek ve yapmaq istegenleri zorbalıqnı resmileştirmektir. Bunı becerip olmadılar, lâkin öz niyetlerinden asıl da vazgeçmediler.
Tahminlerim öyle ki, nevbetteki basamaq olaraq dini faktor üstünden oyun yapıp sahte «müsülman ekstremist» ve «islâm fundamentalist»lerni uydurıp çıqarmaq olacaq. Bunıñ ilk hazırlıq adımı 18 Mayıs arfesinde İslam Terek’te yapıldı. Malüm olğanı kibi andaki müsülmanlar birer-birer poliske çağırılıp çeşitli uyğunsız sorğularğa tabi tutuldılar. Siyasi cihetten mağlüp olğan yerli ve merkeziy «hakimiyet»niñ yolbaşçıları yedek plannı işke tüşürebililer. Buña kore Qırımda bir de bir dini firqa yahut cemaat meydanğa çıqıp «kâfirlerge» qarşı cihadnı ilan eter ve bir eki yerge hücüm etip ilk qannı aqıtır… Büyük ihtimal “cihadçı”larnıñ yetekçileri Qırım’dan ve qırımlı olmaycaqlar, olsa edi adları ve sımaları daha Ukrayna’nıñ hakimiyeti vaqıtında çıqar edi. Hem iç ve tış duşmanlarnı qıdırıp tapmaq mevzusında Urusiye Federatsiyası kibi daha tecrübeli memleket yoq deñilse yañlış olmaz. Devamındaki hadiselerniñ ketişatını az-çoq hayal etmek qıyın degil. Kitap yasaq etken, saqallı erkeklerni ve yavluqlı qadın-qızlarnı terrorist olaraq körgen, öz milletini ve halqını basıp, ezip, atıp, yaqıp, patlatıp öldürgen ve qabaatnı müsülmanlarğa atqan devletten ne beklemek mümkün? Ancaq eger bu ketişat kerçek kibi olsa yüregi yanğan deliqanlı saf gençlerimizge yazıq olacaq. Çünki rahmetli şehit Reşat Ametovnen bağlı hadiselerniñ çoğalmasına ve bir cannıñ bile ğayıp etilmesine göñül artıq dayanmaz.
Diger taraftan halqnıñ içinden yañı «qadırov» ve «minnihanov»larnı tapıp satın almaq içün de alıp barılğan ğayretler toqtamay. Lâkin halqnıñ desteginden bütünley mahrum qalğan ve her yañı hakimiyetnin ögünde tiz çöküp burunlarnı yerge süre süre «padişa»larnıñ ayaqlarını yalamaqtan başqa şey beceremegen özüni bilmezlerni qıdırımağa hacet qalmay. Özleri hazır olıp qollarına fırsat keçti mi, kemik körgen itler dayın «aman çette qalmayım» degenler uyğun vaqıtnı dört köznen beklemekteler. Amma bu heriflerniñ sürüsünde öz yerini evel ezelden alğan tanış adlarnıñ arasında peyda olğan eski-yañı sımalar ise hem hayret hem nefret uyandırıp şaşmalattırdı. İnşaallah bu, siyasiy cihetten herkesten qat-qat daha tecrübeli olğan qırımtatarlarnıñ ince işlemeli siyasi nağışlarıdır, degen ümütler boşqa çıqmaz. Yoqsa bu ihanetniñ neticesi pek pahalı ve ağır olacaq.
Qader bizge tekrar keçken asırnıñ 80-inci yıllarnıñ soñundaki ağır ve kergin devirni yaşattıra. Lâkin zaman, mekân ve mühit ne qadar farqlı olsa da Qırımtatar Milliy Hareket’niñ «qansız mücadele» esası hiç deñişmey. Dünya bizni böyle tanıdı ve böyle qabul ete. Bu sebepten çetten ketirilgen yat mefküreler hiç bir vaqıt tamır atıp olamadı ve kelecekte de olamaz.
Ahmet Derviş, qırımlı közetici
«Bloglar» rubrikasında bildirilgen tüşünceler müelliflerniñ noqtai nazarını bildirip, muarririyetnen aynı olmaması mümkün
Qırım Urusyeniñ hakimiyeti altına keçken soñ yarımadamızdaki demokratik ve serbestlik mühiti istibdat ve zorbalıqnen bulaştırıldı. Her bir ağır bulaşıcı hastalıq kibi bu istibdat marazı da Qırımnıñ can-vucüdına tüşken soñ pek tez vaqıtta onı tamamı ile içten kemirip felç etti. Eki yüzlü qurum büyük zorluqnen başta özüniñ güya külümsiregen ve yumşaq baqqan tarafını kosterdi, lâkin ekseriyet qanmadı ve köz ögüne canavarnıñ kerçek yüzü çıqtı: insafsız, acımasız, merhametsiz ve nefretten qıyışqan çirkin bet.
Yaqın kelecekte Qırımda nasıl bir vaziyetniñ ola bilecegini tahmin etmek içün Urusye Federatsiyanıñ terkibinde bulunğan milliy cumhuriyetleri ve olarnıñ arasında hususan İdil boyu ve Kafkas cumhuriyetlerine baqmaq kerek. Andaki milliy münasebetler sahasında teşkil etilgen modellerge kore yarımadamızda da beñzer sistema işke tüşürülecek olsa kerek. Yani, halqnı bölüp parçalaycaq, kimniñ başına qalpaq, kimniñ de çuval keçirip bir de bir sürette halqnıñ idaresini öz qoluna almağa ğayret etecekler. Bunıñ içün Qırım’nı işğal eter etmez qırımtatarlarnıñ hürriyet ruhunı ve mustaqillik ıntıluvlarını bastırmaq içün de yahşılıq, de yamanlıqnen «terbiyelev» işine başladılar.
18 Mayıs arfesinde yüz bergen vaqiyalar sırasınen bu tasil usulı aqqında olğan tahminlerni doğru çıqardı. Oquv ve maarifke büyük ehemmiyet bergen ve facialı tarihı boyunca kimniñ ne qıymette olğanını bittecribe ogrengen qırımtatarlar eñ esas ders ve ondan elde etilgen hulâsa olaraq şunı añladılar ki, eki yüzlü ayneci ve fitnecige qarşı tek hikmet ve ferasetnen ğalebe çalmaq mümkün. Yapılğan tahrikler ve haqaretlerniñ tek maqsadı - halq içine qorqu salmaq, rejimge qarşı tirelme hissini taptamaq, ümüt, işanç ve cüretni ayaq astına alıp qırmaqtır.
Saqın aldanmamaq kerek. Ermenibazarınıñ sıñırında bir avuç halqqa qarşı ayqqa koterilgen eki-üç biñlik silâhlı ordu, fuqare vatandaşlarğa aqıl almaz para cöremelerini bergen ve öz devletine ihanet etken vicdansız hakim ve prokurorlar, qadınlarğa qol kotergen nesepsiz haydutlar, kün ortasında mal ve can hırsızlığı yapqan eli qanlı qatiller, evlerni basıp tintüvler yapqan sessiz sinsi zalimler, miylerni yalan-dolannen bulandırıp insanlarnı biri birine tüşürgen çılğın siyasetçiler… Olar qırımtatarlardan qorqmaylar. 18 Mayıs künü meydan ve soqaqlarnı avtozak ve OMONnen toldurıp çıqqan ve helikopterlerni avağa kotergenler bunı qorqqanlarından yapmadılar. Maqsat - qırımtatarlarnı açuvlandırıp qavğa çıqarmaq, qan tökmek ve yapmaq istegenleri zorbalıqnı resmileştirmektir. Bunı becerip olmadılar, lâkin öz niyetlerinden asıl da vazgeçmediler.
Tahminlerim öyle ki, nevbetteki basamaq olaraq dini faktor üstünden oyun yapıp sahte «müsülman ekstremist» ve «islâm fundamentalist»lerni uydurıp çıqarmaq olacaq. Bunıñ ilk hazırlıq adımı 18 Mayıs arfesinde İslam Terek’te yapıldı. Malüm olğanı kibi andaki müsülmanlar birer-birer poliske çağırılıp çeşitli uyğunsız sorğularğa tabi tutuldılar. Siyasi cihetten mağlüp olğan yerli ve merkeziy «hakimiyet»niñ yolbaşçıları yedek plannı işke tüşürebililer. Buña kore Qırımda bir de bir dini firqa yahut cemaat meydanğa çıqıp «kâfirlerge» qarşı cihadnı ilan eter ve bir eki yerge hücüm etip ilk qannı aqıtır… Büyük ihtimal “cihadçı”larnıñ yetekçileri Qırım’dan ve qırımlı olmaycaqlar, olsa edi adları ve sımaları daha Ukrayna’nıñ hakimiyeti vaqıtında çıqar edi. Hem iç ve tış duşmanlarnı qıdırıp tapmaq mevzusında Urusiye Federatsiyası kibi daha tecrübeli memleket yoq deñilse yañlış olmaz. Devamındaki hadiselerniñ ketişatını az-çoq hayal etmek qıyın degil. Kitap yasaq etken, saqallı erkeklerni ve yavluqlı qadın-qızlarnı terrorist olaraq körgen, öz milletini ve halqını basıp, ezip, atıp, yaqıp, patlatıp öldürgen ve qabaatnı müsülmanlarğa atqan devletten ne beklemek mümkün? Ancaq eger bu ketişat kerçek kibi olsa yüregi yanğan deliqanlı saf gençlerimizge yazıq olacaq. Çünki rahmetli şehit Reşat Ametovnen bağlı hadiselerniñ çoğalmasına ve bir cannıñ bile ğayıp etilmesine göñül artıq dayanmaz.
Diger taraftan halqnıñ içinden yañı «qadırov» ve «minnihanov»larnı tapıp satın almaq içün de alıp barılğan ğayretler toqtamay. Lâkin halqnıñ desteginden bütünley mahrum qalğan ve her yañı hakimiyetnin ögünde tiz çöküp burunlarnı yerge süre süre «padişa»larnıñ ayaqlarını yalamaqtan başqa şey beceremegen özüni bilmezlerni qıdırımağa hacet qalmay. Özleri hazır olıp qollarına fırsat keçti mi, kemik körgen itler dayın «aman çette qalmayım» degenler uyğun vaqıtnı dört köznen beklemekteler. Amma bu heriflerniñ sürüsünde öz yerini evel ezelden alğan tanış adlarnıñ arasında peyda olğan eski-yañı sımalar ise hem hayret hem nefret uyandırıp şaşmalattırdı. İnşaallah bu, siyasiy cihetten herkesten qat-qat daha tecrübeli olğan qırımtatarlarnıñ ince işlemeli siyasi nağışlarıdır, degen ümütler boşqa çıqmaz. Yoqsa bu ihanetniñ neticesi pek pahalı ve ağır olacaq.
Qader bizge tekrar keçken asırnıñ 80-inci yıllarnıñ soñundaki ağır ve kergin devirni yaşattıra. Lâkin zaman, mekân ve mühit ne qadar farqlı olsa da Qırımtatar Milliy Hareket’niñ «qansız mücadele» esası hiç deñişmey. Dünya bizni böyle tanıdı ve böyle qabul ete. Bu sebepten çetten ketirilgen yat mefküreler hiç bir vaqıt tamır atıp olamadı ve kelecekte de olamaz.
Ahmet Derviş, qırımlı közetici
«Bloglar» rubrikasında bildirilgen tüşünceler müelliflerniñ noqtai nazarını bildirip, muarririyetnen aynı olmaması mümkün
