Rusiye prezidenti Vladimir Putin, Qırım köpründen rels avtobusında keçmek zevqını red etmedi, ve böylece vatandaşlarına ve dünyaga kene hatırlattı ki, 2014 yılından soñra onıñ çarlığınıñ "sakral manası" - bu Qırım ilhaqı ve yarımada qıta Ukrainasız yaşay bilecegini tasdıqlav. Putin yarımadanı adağa çevirmek içün o qadar ğayret ete ki, sanki tek halqara aq-uquqnı, tek tarihnı degil de, coğrafiyanı da, tabiatnıñ özüni de añdatmağa istey. Ve, menimce, o, boysunmağan deñizge qamçınen atılğan ükümdarga oşay.
Putin yarımadanı adağa çevirmek içün o qadar ğayret ete ki, sanki tek halqara aq-uquqnı, tek tarihnı degil de, coğrafiyanı da, tabiatnıñ özüni de añdatmağa istey
Çünki Qırımda ne infratertip leyhalarını inşaat etseler de, coğrafiyanı deñiştirip olamaycaqlar. Ebet, Qırım köprü quruldı ve ne qadardır turacaq, amma Merkeziy Rusiyeden - maşnanenmi, poyezdnenmi - Qırımğa ep bir Rusiyeden degil, Ukrainadan keçip kelmek daa tezdir. Ve coğrafiya ceetinden de, tarih ceetinde de Qırım yarımadası Ukraina topraqlarınıñ devamı ola. Ve Putin, bir taraftan bu topraqlar iç bir vaqıt Ukrainanıñki olmağanını aytıp, başqa taraftan ise yarımadanı Or bölgesinde ayırıp, Kubange köprürnen bağlap, öz-özüne zıt kele.
Aqmescit ava limanınıñ infratertibine de aqça tökmek mümkün, amma Qırım ilhaqı onı halqara ava limanından belgesiz statuslı aeroportnı yaptı. Qırımğa, bütün dünyada turistlerni qabul etmek içün, zemaneviy ava limanı kerek edi, Rusiyeniñ nasıldır küçük şeerinden uçaq kelgenini ilân etmek içün degil.
Ve aynısı - er yerde. Yollarnı tamir etmek mümkün - amma yalıñız Rusiye maşnaları ve Rusiye yükleri içün. Limanlar qurmaq mümkün - amma sadece Rusiye gemileri içün. "Potömkin köyü"niñ yarımadanen ölçüsi bir. Putinniñ özün bunı añlamay, dep aytmaq mümkün degil. añlamasa edi, özüniñ yekün matbuat konferentsiyasında, bütün propagandanıñ esas qısımlarından birisi olğan Qırımnı añar edi.
Kene de, Putin, Qırım efsanesinden niayet vazgeçip, işğalden beş yıl soñra "Krımnaş" ("Qırımbizim") Rusiye şovinist cemiyetiniñ siñirlerini evelki kibi hoş qıtıqlamağanını tanıp olamay - ve iç bir vaqıt olamaz, çünki ilhaq qararına pek bağlıdır, cinayet yerine onı pek çekedir.
Onıñ içün o, poyezdge oturmaq zevqından vazgeçip olamadı.
2014 senesi fevral ayında Qırımda işaretsiz urbada silâlı insanlar peyda oldı. Olar Qırım Yuqarı Şurası, Aqmescit ava limanı, Keriç parom keçiti, diger strategik obyektlerni zapt etip, Ukraina ordusınıñ areketlerini blok etken edi. Rusiye akimiyeti bu insanlarnıñ Rusiye ordusınıñ arbiyleri olğanını başta inkâr etken edi. Daa soñra Rusiye prezidenti Vladimir Putin bular Rusiye arbiyleri olğanını tanıdı.
2014 senesi martnıñ 16-nda Qırım ve Aqyarda yarımada statusınen bağlı dünyada tanılmağan «referendum» olıp keçti, onıñ neticesinde Rusiye Qırımnı öz terkibine aldı. Ukraina, Avropa Birligi, ABD «referendumdaki» rey neticelerini tanımadı. Rusiye prezidenti Vladimir Putin martnıñ 18-nde Qırımnıñ Rusiyege «qoşulğanını» ilân etti.
Halqara teşkilâtlar, Qırımnıñ işğali ve ilhaqını qanunsız tanıp, Rusiyeniñ areketlerini takbih ettiler. Ğarp devletleri bir sıra iqtisadiy sanktsiyalarnı qullandı. Rusiye, yarımadanı işğal etkenini inkâr etip, buña «tarihiy adaletniñ tiklenmesi», dey. Ukrainanıñ Yuqarı Radası 2014 senesi fevralniñ 20-ni, Rusiye tarafından Qırım ve Aqyarnıñ muvaqqat işğali başlağan künü olaraq resmen ilân etti.