Ukraina prezidenti Volodımır Zelenskıy qırımtatar halqı genotsidiniñ yılında Rusiye işğal etken Qırım yarımadasınıñ Ukraina kontroline, qırımtatarlarnıñ ise tuvğan evlerine qaytacağına ümüt etkenini bildirdi.
Bu aqta Prezident ofisiniñ mayısnıñ 18-nde Qırımtatar halqı genotsidiniñ qurbanlarını añma künü munasebetinen paylaşqa mesacında aytıla.
«Qırım Ukrainağa qaytacaq kün kelir, dep ümüt etemiz. Qırımtatarlar ve ukrainler tuvğan evlerine qaytıp, bir sofra başında toplaşıp aytar: Bizim ve siziñ azatlığıñız içün!», – dep bildire Zelenskıynıñ aytqanlarını matbuat hızmeti.
Berilgen malümatqa köre, mayısnıñ 17-nden 18-ne keçer gecesi Prezident Ofisiniñ binasında ukrain ve qırımtatar halqları birdemliginiñ timsali olğan ışıqlar açılğan edi.
Mayısnıñ 18-nde Ukrainada ve dünyada 1944 senesinde qırımtatar halqınıñ Qırımdan sürgün etilmesi qurbanlarını añalar. Bu künde qırımtatarlar ile tolu birinci eşelon Orta Asiyağa yollanılğan edi. Umumen 180 biñden ziyade kişi sürgün etildi.
Qırımnıñ türlü şeerlerinde qırımtatar halqınıñ Qırımdan sürgün etilmesi qurbanlarınıñ hatırasına matem tedbirleri keçe.
Ukraina Yuqarı Radasınıñ qararına binaen, mayısnıñ 18-i Qırımtatar halqınıñ genotsidi qurbanlarınıñ hatıra künü dep ilân etildi.
2014 senesi fevral ayında Qırımda işaretsiz urbada silâlı insanlar peyda oldı. Olar Qırım Yuqarı Şurası, Aqmescit ava limanı, Keriç parom keçiti, diger strategik obyektlerni zapt etip, Ukraina ordusınıñ areketlerini blok etken edi. Rusiye akimiyeti bu insanlarnıñ Rusiye ordusınıñ arbiyleri olğanını başta inkâr etken edi. Daa soñra Rusiye prezidenti Vladimir Putin bular Rusiye arbiyleri olğanını tanıdı.
2014 senesi martnıñ 16-nda Qırım ve Aqyarda yarımada statusınen bağlı dünyada tanılmağan «referendum» olıp keçti, onıñ neticesinde Rusiye Qırımnı öz terkibine aldı. Ukraina, Avropa Birligi, ABD «referendumdaki» rey neticelerini tanımadı. Rusiye prezidenti Vladimir Putin martnıñ 18-nde Qırımnıñ Rusiyege «qoşulğanını» ilân etti.
Halqara teşkilâtlar, Qırımnıñ işğali ve ilhaqını qanunsız tanıp, Rusiyeniñ areketlerini takbih ettiler. Ğarp devletleri bir sıra iqtisadiy sanktsiyalarnı qullandı. Rusiye, yarımadanı işğal etkenini inkâr etip, buña «tarihiy adaletniñ tiklenmesi», dey. Ukrainanıñ Yuqarı Radası 2014 senesi fevralniñ 20-ni, Rusiye tarafından Qırım ve Aqyarnıñ muvaqqat işğali başlağan künü olaraq resmen ilân etti.
