Mahsus Qırım.Aqiqat içün
Sovet Birliginde qırımtatarlarnıñ olacaq lideri Mustafa Cemilevni sayısız-esapsız kere mahkeme ettiler. İlk sefer onı 1969-ıncı yılda, Leonid Brejnevniñ şüretsiz akimiyetiniñ vaqtında apis ettiler. Rusiyeniñ olacaq prezidenti o zaman daa mektepte oqıp imtianlarına azırlana edi.
Bir daa onı 1974-ünci yılda tevqif ettiler. O vaqıt Putin Leningrad universitetiniñ uquq bölüginde oqudı ve belki de KGB-de çalışmağa hayal etti.
В стране стареющего Путина против старого диссидента Джемилева заводят новые уголовные дела. Это было бы смешно, если бы не было так отвратительно
1976-ncı yılda Cemilev kene makeme etildi, bu sefer Omskta, bu mahkeme protsessi Cemilevniñ 303 künlük siyasiy açlıq nezaretine ola sesli ve belli oldı. Vicdan mebusına o vaqıt Andrey Saharov, Petro Ğrığorenko, Reiman Aron, Lev Kopelev, Heinrich Belle, Aleksandr Galich, Lidiya Çukovskaya, Elena Bonner ve daa çoq başqa belli uquq qoruyıcı, yazıcı, sanatçılar qol tuttı. Putin ise artıq ömür arzusını kerçekleştirdi ve SSSR KGB-sinde çalışıp başladı.
1979-ıncı yılnıñ fevralinde Cemilevni kene apis eteler ve sürgünge yollaylar. O vaqıtta Putin KGB-niñ aliy mektebinde oquy.
1983 -ünci yılnıñ noyabr ayında Cemilevni beşinci kere tevqif eteler. O arada Putin uydurılğan ad alıp KGB-niñ Krasnoznamennoye institutında oquy.
Beş yıldan soñ Sovet Birligi de, kommunistler partiyası da, KGB de yoq olacaq. Qırımtatarlar ise niayet tarihiy Vatanına qaytmaq aqqını alacaq
1986-ncı yılnıñ dekabrinde Cemilevni kene mahkeme eteler, bu sefer Magadan vilâyetinde, apis yerinde. Putin o devirde GDR-de sovet tış razvedkasında çalışa, nemse tanışları peyda ola, soñra ise, ğarp ve Rusiye matbuatı yazğanı kibi, olarnen beraber qabarcılıq hatlarını tizecektir.
Beş yıldan soñ Sovet Birligi de, kommunistler partiyası da, KGB de yoq olacaq. Qırımtatarlar ise niayet tarihiy Vatanına qaytmaq aqqını alacaq. Cemilev nezaretçilerni yeñecek.
O zaman Putin Sankt-Peterburg meri Anatoliy Sobcaknıñ taqımına qoşuldı ve, ğaliba, demokratik deñişmelerniñ tarafdarı kibi özüni köstermege başladı.
Deyerli bütün ömür yahşılıq ve yamanlıqnıñ akis taraflarında olğan bu eki adam yalıñız bir kere laf etecek: Putin işğal etilgen Qırımda keçirilecek "referendum"dan bir qac kün evel meşür dissisentni qırımtatarlarnıñ "bahtı" vadelerinen satıp almağa tırışqanda. Şimdi ise "baht"nıñ ne olğanını köremiz.
Endi ise qartayıp turğan Putinniñ memleketinde qart dissident Cemilevge qarşı yañı cinaiy davalarnı açalar. Bu qadar pis olmasa, külünçli olacaq edi.
Vitaliy Portnikov, kyivli jurnalist, Qırım.Aqiqat müellifi
