Oleğ Sentsov, Rusiye apishanesinden azat etilgeninden soñ jurnalistlernen birinci körüşüvde, özüniñ siyasetke ketmesiniñ mümkünligini tefsir etkende, "Men halqım ögünde mesuliyetligimni duyam" ‒ dedi. Bu "açıq mesele", qoştı Sentsov.
"Vaşa Svododa" ("Siziñ azatlığıñız") programmasınıñ musafirleri: Oleksandra Matviyçuk, uquq qoruyıcı, Yevğen Mağda, siyasetşınas.
‒ Matviyçuk hanım, siz matbuat konferentsiyasında moderator oldıñız. Kolçenko efendi de onda iştirak etti. Oleğ evge qaytqanından soñ, onen qonuşmaqtan teessuratıñız ne? Söz sırası, siz #FreeSentsov aktsiyasınıñ teşebbüsçilerinden ediñiz. Almaşuvtan memnünsizmi?
Oleğ teren fikir yürsete, şeylerniñ aslını añlay, tafsilâtnı köreOleksandra Matviyçuk
Matviyçuk: Matbuat konferentsiyası er şeyni kösterdi. Oleğ teren fikir yürsete, şeylerniñ aslını añlay, tafsilâtnı köre. Şimdi oña ve başqa azat etilgen adamlarğa, uyğunlaşmaq, alışmaq içün, olardan soralğan "Steinmeier formula"sını daa yahşı añlamaq içün vaqıt kerek. O, kimer başqa mabüslerge köre, özüni yahşıca duya, çoqusı, ne yazıq, esirlikten soñ özlerini yaramay duya.
35 adam evge qaytqanına pek quvanam. Mında tenqitçiler de, tarafdaşlar da bir fikirde olmalı, çünki insan yaşayışınıñ degeri pek büyük. Men, muzakereler nasıl keçkenini, olarnıñ gizli tarafı barmı-yoqmı asıl bilmeyim.
Tenqitçiler de, tarafdaşlar da bir fikirde olmalı, çünki insan yaşayışınıñ degeri pek büyükOleksandra Matviyçuk
Biz siyasiy mabüslerniñ azat etilmesinen endi altı yıl oğraşamız. Bu ilk siyasiy mabüsler. Siyasiy mabüsler ‒ bu Rusiyede ve işğal etilgen Qırımda tutulğan adamlar.
Altı yıl devamında böyle büyük siyasiy mabüslerniñ almaşuvı olmağan edi. Donbass esirleri - bu başqa uquqiy status. Olarnıñ episi ‒ Kreml esirleri, olarnıñ episini Rusiye tuta. Donbassta Rusiye, Donbassnı işğal etkenini inkâr ete. Biz, arbiy cinayetlerni, insaniyetlilikke qarşı cinayetlerni belgileymiz. Anda olğan bütün şeylerge de facto Rusiye buyruq bergenini köstergen çoq vastalı ve vastasız deliller bar.
‒ Mağda efendi, Nadiya Savçenko sabıq ukrain siyasiy mabüslerge inanmamazlıq pretsendentini yaratmadımı? Bütün 35 siyasiy mabüske büyük ürmetim ile.
Savçenkonıñ kazusı azat etilgen 35 adamnıñ taqdirine tesir etecekYevğen Mağda
Mağda: Ebet, Savçenkonıñ kazusı azat etilgen 35 adamnıñ taqdirine tesir etecek. Olar siyasiy ayatta adiy vatandaşlarğa köre daa faal iştirak etmege isteseler, episine Nadiya Savçenko prizmasından baqacaqlar. Oleğ Sentsov bunı pek yahşı añlay. Yazıq, amma o siyasetke kirecek olsa, oña: sen Şimal qutup tögeregi artında açlıq tuta ediñ - nasıl oldı seni almaştırdılar, ne içün seni almaştırdılar? - suallerine azır olmaq kerek.
Şimdi endi rusiye tarafını tutqan çeşit-türlü Telegram kanallarında, sanki, Oleğ Sentsov Ukrainda Sorosnıñ leyhası olacaq, dep muzakere etile. Oleğniñ beş yıl devamında bir noqta-i nazarı olğanına, açlığı ve mefa arizasını imzalamağanına, daa başqa delillerge baqmadan, potentsial siyasetçiniñ populârlığını eksiltecek olalar. Türli "vidosikler" ve İnstagramğa esaslanğan zemaneviy ukrain siyasette Oleğ Sentsovğa pek qıyın olacaq.
Oleğ Sentsov, milliy ölçüli bir siyasetçige çevirile bileYevğen Mağda
Olar, Ukraina içün küreşlerinen ve Rusiye türmelerinde keçirgen uzun müddetlerinen, Ukraina vatanperverleri olğanlarını tasdıqladı. Şimdi ise olar kimsege bir şey tasdıqlamağa mecbur degiller. Oleğ Sentsov, o ‒ mesüliyetli adam olğanını ve vaqialarğa sözlerinen ve areketlerinen tesir etmege azır olğanını kösterip, milliy ölçüli siyasetçige evolütsion yolunen çevirile bile. Ne yazıq, amma olarnı qullanmağa ve olarnı itibarda tüşürmege ıntıluvlar olacaq, çünki şimdi olarğa işanç büyüktir.
- Mağda efendi, ya şahsen siz, siyaset tarafından, Ukrainanıñ Avropa Birliginen ileride munasebetleri ceetinden, Rusiyege qarşı sanktsiyalarnıñ toqtatılması baqımından, bu almaşuvğa nasıl qıymet kesesiz?
Bu almaşuv Kreml qaidelerine köre keçtiYevğen Mağda
Mağda: Bu almaşuv Kreml qaidelerine köre keçti. Tsemahnıñ şaatlığını alğanlaına inanam. Amma eñ müim şaatlıq - mahkemede berilgen şaatlıqtır. Adamlar, tahqiqat vaqtında olarğa basqı yapıldı, dep aytqanları ve azırlıq tahqiqatında şaatlıqlarından vazgeçkenleri sıq-sıq ola. Rusiye, Ukraina vatandaşı Tsemahnı oña bermege talap etkende, "Boeing-777" yoq etilmesine alâqası ola bilgen bu adam oña meraqlı olğanını kösterdi.
‒ Matviyçuk hanım, Rusiyede, Qırımda ve Donbassta daa ne qadar ukrain mabüsi tutula?
Мы просто не знаем реальное количество людей, находящихся в этом статусе ‒ заложники КремляАлександра Матвийчук
Matviyçuk: Men yaqında siyasiy sebepler ile Rusiyede ve işğal etilgen Qırımda tutulğan adamlarnıñ açıq cedvelini derc etken edim. Cedvelde 86 adam, ekseriyeti qırımtatarlar. Ve qararnen 223 adam... Söz sırası, siziñ (Radio Svaboda - muar.) soratmañızğa cevap begen edim, Oleğ Sentsovnıñ azat olğan künü ise Facebookta 227 esir, dep yazılar. Bütün raqamlar ‒ bu tek aysbergniñ ucudır.
Amma Kreml mabüsleriniñ kerçek sayısını biz bilmeymiz. Rusiye ve işğal etilgen Qırımda bunı közetmege imkân olsa, Donbass ‒ "boz zona"dır. Anda apislilerge Halqara Qızıl Haç vekilleriniñ bile kiriş izin yoq. Yüzlerce adamlar... Ve bu miqdar daima arta...
Biz bir qaç yıldan berli esirlikten çıqqan adamlarnıñ şaatlıqlarını toplaymız. Soñra, körgenimiz ve belgilegenimizni toqtatmaq içün, halqara teşkilâtlarnen çalışıp başladıq. Alâ daa maña esirlikte çıqqan adamlar kele. Siz nasıldır cedvellerde oldıñızmı, siz içün BMT, OBCE, SBU bildimi, dep sorasam, çoqusı: yoq, bizim içün kimse bilmedi, dey. Tuvğanları muracaat etmey ediler, çünki mında bir yardım imkânını körmey ediler.
