Link açıqlığı

Saatnıñ esas haberi

Ruslan Suleymanov: Faş etmek – qanunsızlıqtan qoruğan yekâne çare


Ruslan Suleymanov, vatandaş jurnalisti, faal, aq qorçalayıcı teşkilâtlar tarafından siyasiy mabüs dep tanıldı
Ruslan Suleymanov, vatandaş jurnalisti, faal, aq qorçalayıcı teşkilâtlar tarafından siyasiy mabüs dep tanıldı

Qırımlı siyasiy mabüs Ruslan Suleymanov ayatı ve halqınıñ taqdiri aqqında ayta

Men Özbekistan Sovet Sotsialistik Cumhuriyetinde, Kokand şeerinde dünyağa keldim. Anda №2 orta tasil mektebiniñ birinci sınıfına qatnap başladım. 1993 senesi dördünci sınıfnı bitirip, qorantamnen beraber Qırımnıñ Qarasuvbazar rayonına, Tanageldi (Sennoye) köyüne köçtim, anda Küçük Burundıq (Muromskoye) mektebine beşinci sınıfqa kirdim.

O yıllarda köylerdeki yaşayış maddiy ceetten qıyın edi. Ana-babamnıñ meşaqqatlarını añlap, oquycam dep maqsad qoydım. 2000 senesi mektepni altın medalnen bitirip, doğru ilimlernen meraqlanğanım içün Vernadskiy Tavriya milliy universitetine fizika fakültetine oqumağa kirdim. Ekinci kursnıñ soñunda öz teşebbüsinen magnitik fenomenler fizikası laboratoriyasına kirdim, ileride de anda mütehassıs oldım. Kurs ve diplom işimni universitetteki biotehnik merkezde yaptım, anda biologik faal müitlerde fizik ölçev meselesi üzerinde çalıştım.

Üçünci kurstan başlap oquşnen aynı vaqıtta resmiy şekilde Tavriya ekologik institutında ekologlarnıñ fizika laborantı olıp çalıştım. 2004 senesi evlendim, 2006 senesi Ali oğlum doğdı. Ne yazıq ki, soñra evlilik bitti. 2005 senesi universitetni 4.75 baanen bitirdim, mütehassıs diplomını aldım. Universitetni bitirgende dostlarım Remzi ve Osmannen (olar da menim kibi cinaiy dava mabüsleri ola) Aqmescit rayonınıñ Mamaq köyünde topraq damartılarını alıp oldıq, anda qomşu da oldıq. Doğmuş qardaşım Eskendernen (o, da ciniay dava mabüsi ola) ev qurğan edik.

2009 senesi şimdiki apayımnen evlendim, üç balamız bar: 2009 senesi doğma oğlum Muhammad, 2014 senesi doğma qızım Asiyat, 2017 senesi doğma oğlum Musa. Ne yazıq ki, men SİZOda olğanda eñ kiçigi vefat etti, meni alğanlarından berli oña öyle de toqunıp olamadım. Onı defin etmege imkân bermediler ve şimdi olğan sürgünligimden evel mezarına barmağa izin bermediler.

Bloklav ve tsenzurasız haberler! Qırım.Aqiqat qullanımını qurmaq içün iOS ve Android.

Universitetni bitirip, qorantamnı yahşı baqmaq içün özümni farqlı saalarda çalıştırdım. 2010 senesi cep telefonları içün programma yapqan şirketke işke kirdim. Anda seviye dizayneri (programmacı) olıp çalıştım. Amma 2014 senesiniñ adise-vaqialarından soñ sanktsiyalar telükesi sebebinden şirket, bütün IT-şirketleri kibi, işini toqtattı, mecburen işsiz qaldım. Öz işini yapmaqtan ğayrı başqa çare yoq edi, çünki yarımadanıñ yañı iqtisadiy ve siyasiy vaziyeti başqa imkân bermedi. Fizika repetitorı olıp para qazandım, talebelerni imtianlarğa azırladım.

Siyasiy sebepli repressiyalar başlandı. Lâqayt qalıp olamadım. Terbiyem ve insafım halqımnıñ başına kelgen problemlerge lâqayt qalmağa izin bermedi.

Raatsız ayat başlandı. Tintüv yerlerinde olıp, olğanlarnı faş etmek ihtiyacı meni areket ettire edi – qanunsızlıqtan qoruycaq yekâne çare bu edi. Faal olğanım içün eki kere memuriy maddelerge istinaden mesüliyetke çekilgen edim: birinci kere – tintüv yerinde olğanım içün, ekinci sefer – bir kişilik narazılıq aktsiyası sebebinden. Neticede Aqmescitteki 25 davasınıñ mabüsi oldım, 2019 senesi martnıñ 27-nden berli ise SİZOda tutulam.

Men sürgün etilgen insanlarnıñ torunı, sürgün etilgen insanlarnıñ oğlu olam, özüm sürgünlikte doğdım, ve kene sürgünde qalam

Biz – İslâm dinini kütken halqmız, ve medeniyetimiz onıñnen pek bağlı. Terrorizm ve ekstremizm – bizge yat olğan şeyler. Halqım – icatkârdır, şunıñ içün bu sahte laflar oña yapışmay. Bizni taqip etkenler bunı pek yahşı bile, ve etraftakiler bundan emin, çünki ayat tarzımız açıq ve belli. Bugün olğanlar – halqımnıñ tarihında yañı şey degil. 1944 senesi buña oşağanlar oldı, o vaqıt da bizge «satqın» dep, bütün halqnı insaniyetsiz sürgünlikke oğratqanlar. Qırımğa qaytıp daa yerleşip olamadıq ve kene: taqip, basqı, repressiyalar. Raatlıq yoq. Men sürgün etilgen insanlarnıñ torunı, sürgün etilgen insanlarnıñ oğlu olam, özüm sürgünlikte doğdım, ve kene sürgünde qalam. Ne qadar paradoksal olsa da, kerçek bu.

Ümüt etem ki, bu repressiyalar tezden biter, oğullar ana-babalarına, babalar balalarına, aqaylar apaylarına qaytar. Halqım öz yurtunda kene raat yaşaycaq, dinini kütecek, medeniyetini saqlap qalacaq ve dünyağa insanlıq içün ulu alimler berecek kün kelecek, dep işanam.

Adalet mıtlaqa yeñer, dep işanam.

Ruslan Suleymanov, vatandaş jurnalisti, faal, aq qorçalayıcı teşkilâtlar tarafından siyasiy mabüs dep tanıldı

«Bloglar» rubrikasında ifadelengen fikir-tüşünceler müelliflerniñ noqta-i nazarını aks ettirip, muarririyetniñ baqışlarınen bir olmaması mumkün

Qırımdaki «Hizb ut-Tahrir davaları»

«Hizb ut-Tahrir davası» boyunca apiske alınğan ve mahküm etilgenlerniñ imayecileri olarnıñ taqip etilmesi diniy sebeplernen bağlı olğanını tüşüne. Advokatlar qayd etkenine köre, Rusiye uquq qoruyıcı organları tarafından bu dava boyunca taqip etilgenler – ekseriyeti qırımtatarlar ve ukrain, rus, tacik, azeri ve islâm dinini kütken diger millet vekilleri. Halqara uquq işğal etilgen topraqlarda işğalci devlet qanunlarını kirsetmege yasaqlay.

«Hizb ut-Tahrir» halqara islâm siyasiy teşkilâtı, bütün musulman devletleriniñ islâm halifeligine birleştirilmesini öz maqsadı olğanını ayta, amma olar, bu maqsatqa irişmek içün terroristik usullarnı red ete ve Rusiyede adaletsiz taqip etilgenini ayta. Rusiye Yuqarı mahkemesi 2003 senesi «Hizb ut-Tahrir» teşkilâtını 15 «terrorist» birleşme cedveline kirsetip, onı yasaq etti.

Rusiye apsinde tutulğan qırımlılar

2014 senesi baarde Qırımnıñ Rusiye işğalinden soñ yarımadada Rusiye quvetçileri mustaqil jurnalist, vatandaş faalleri, qırımtatar milliy areketiniñ faalleri, Qırımtatar Milliy Meclisiniñ azaları ve Rusiyede yasaqlanğan «Hizb ut-Tahrir» ve «Tebliğ Cemaatı» teşkilâtlarınen alâqaları bar olğanından şübheli sayılğan insanlarnı apiske alıp başladı.

Ukraina Yuqarı Radasınıñ İnsan aqları vekâletlisi Lüdmila Denisovanıñ kâtibiyeti 2020 senesi noyabr ayında Rusiye tarafından siyasiy sebeplerden taqip etilgen insanlarnıñ sayısı 130 ola, dep bildirgen edi.

Qırım aq qorçalayıcı gruppasınıñ malümatına köre, 2020 senesi oktâbr ayınıñ soñuna qadar eñ az 110 kişi Qırımda siyasiy sebepli ya da diniy cinaiy taqipler çerçivesinde azatlıqtan marum etildi.

Siyasiy mabüslerge qol tutuv programmasınıñ reberi, «Memorial» aq qorçalayıcı merkeziniñ şura azası Sergey Davidisniñ bildirgenine köre, merkezleriniñ cedvelinde 315 insan bar, 59-ı – qırımtatarıdır.

Aq qorçalayıcılar ve advokatlar bu cinaiy davalarnı siyasiy, milliy ya da diniy sebeplerden taqip dep adlandıra. Rusiye akimiyeti bu sebeplerni inkâr ete.

XS
SM
MD
LG