Ukraina Yuqarı Radasında Birleşken Milletler, Avropa parlamenti, bir sıra memleketniñ parlamenti ve diger teşkilâtlarğa Rusiyeniñ qırımtatarlarnıñ aqlarını ve serbestliklerini bozğanına dair muracaatnıñ qarar leyhası qayd etildi.
Bu aqta Ukraina Yuqarı Radası resmiy Twitter saifesinde bildire.
«Ukraina Yuqarı Radasında BM, Avropa parlamenti, PACE, OSCE, NATO, Qara deñiz İqtisadiy İşbirligi Teşkilâtınıñ Parlamentler Assambleyası, dünya devletleriniñ parlamentlerine qırımtatar halqınıñ genotsid qurbanlarını añma ve istilâcı devlet olğan Rusiye tarafından qırımtatarlarnıñ aq ve serbestlikleri bozulğanını takbih etüv muracaatınıñ qarar leyhası qayd etildi», – dep aytıla haberde.
«Qırımtatar Resurs Merkezi» 2020 senesiniñ I kvartalı boyunca işğal etilgen Qırımda insan aqlarınıñ Rusiye tarafından bozuluvınıñ talilini taqdim etip, bu müddet devamında yarımadada aman-aman yüz kişi apiske alındı, dep qayd etti. «İşğalciler yapqan bozuvlarınıñ büyük qısmı tamır qırımtatar halqınıñ vekillerinen bağlıdır. Yarımadada bu sistematik oldı», – dep bildire QRM.
Qırımtatar Resurs Merkeziniñ evelki malümatına köre, 2019 senesi yapımadada 150 kişi tutuldı ve 300 kere azatlıq sıñırlandırıldı.
Rusiye Tış işler naziri Sergey Lavrov, işğal etilgen Qırımda insan aqlarınıñ bozuluvı aqqında laflar uydurıldı, dep bildirgen edi.
Mayısnıñ 18-nde Ukrainada ve dünyada 1944 senesinde qırımtatar halqınıñ Qırımdan sürgün etilmesi qurbanlarını añalar. Bu künde qırımtatarlar ile tolu birinci eşelon Orta Asiyağa yollanılğan edi. Tahminen 200 biñ kişi sürgün etildi.
Qırımnıñ türlü şeerlerinde qırımtatar halqınıñ Qırımdan sürgün etilmesi qurbanlarınıñ hatırasına matem tedbirleri keçe.
Ukraina Yuqarı Radasınıñ qararına binaen, mayısnıñ 18-i Qırımtatar halqınıñ genotsidi qurbanlarınıñ hatıra künü dep ilân etildi.
2014 senesi fevral ayında Qırımda işaretsiz urbada silâlı insanlar peyda oldı. Olar Qırım Yuqarı Şurası, Aqmescit ava limanı, Keriç parom keçiti, diger strategik obyektlerni zapt etip, Ukraina ordusınıñ areketlerini blok etken edi. Rusiye akimiyeti bu insanlarnıñ Rusiye ordusınıñ arbiyleri olğanını başta inkâr etken edi. Daa soñra Rusiye prezidenti Vladimir Putin bular Rusiye arbiyleri olğanını tanıdı.
2014 senesi martnıñ 16-nda Qırım ve Aqyarda yarımada statusınen bağlı dünyada tanılmağan «referendum» olıp keçti, onıñ neticesinde Rusiye Qırımnı öz terkibine aldı. Ukraina, Avropa Birligi, ABD «referendumdaki» rey neticelerini tanımadı. Rusiye prezidenti Vladimir Putin martnıñ 18-nde Qırımnıñ Rusiyege «qoşulğanını» ilân etti.
Halqara teşkilâtlar, Qırımnıñ işğali ve ilhaqını qanunsız tanıp, Rusiyeniñ areketlerini takbih ettiler. Ğarp devletleri bir sıra iqtisadiy sanktsiyalarnı qullandı. Rusiye, yarımadanı işğal etkenini inkâr etip, buña «tarihiy adaletniñ tiklenmesi», dey. Ukrainanıñ Yuqarı Radası 2014 senesi fevralniñ 20-ni, Rusiye tarafından Qırım ve Aqyarnıñ muvaqqat işğali başlağan künü olaraq resmen ilân etti.
