Link açıqlığı

Saatnıñ esas haberi

Qırım mudafaağa keçe. Qırım yarımadası oğrunda cenk olacaqmı? 


Qırımnıñ Rusiye yolbaşçısı Sergey Aksenov Qırım yarımadasında telükesizlik tedbirleri quvetleştirildi, dep ilân etti. Anda strategik obyektlerniñ qorunması sertleştirile, bazı regionlarda «terror telükesiniñ sarı seviyesi» ilân etile, okoplar qazıla ve inşaatlar yapıla. Qırımnıñ Rusiye akimiyeti yarımadada cenkke azırlanamı ve cenk olacaqmı, dep tarif etile Qırım.Aqiqat maqalesinde.

Rusiye Ukrayınağa büyük ücüm başlatqanda Moskva kontrolindeki Qırım akimiyeti yarımada sakinleri içün bir telüke yoq, dep aytqan edi. Amma regiondaki vaziyet cebedeki adise-vaqialarğa köre deñişe.

Ukrayına Silâlı quvetleri Rusiye işğal etken Herson vilâyetiniñ regionlarını oktâbr ayında azat etkende Qırımda «cevap berüvniñ orta seviyesi» ilân etildi, vatandaş ealisi içün qaideler sertleştirildi.

Herson işğalden azat etilgen soñ Qırımnıñ Rusiye akimiyeti yarımadada okoplar qazıla ve arbiy areketler içün çeşit inşaatlar qurula, dep ilân etti.

«Tedbirler qırımlılarnıñ telükesizligi içün yeterli ola»

«Ukrayına tarafından bozuv faaliyeti sebebinden» qoşma telükesizlik tedbirleri aqqında Qırımdaki Rusiye İç işler naziri Vladimir Kolokoltsev bildirdi.

«Qırımdaki ve Aqyardaki işimiz birinci sırada, çünki qomşularımıznı bir şey toqtatmaz, dep bilemiz: Ukrayına reberligi içün «namuskârlıq» ve «insaniyetlik» yoq, olardan er şey beklene. Toprağımızda istegenlerini yapmağa imkân bermemek içün elimizden kelgenini yapacaqmız», – dep bildire Kolokoltsevniñ aytqanlarını Qırımnıñ Rusiye ükümetine yaqın «Krıminform» neşiri.

Qırımda vokzal ve avtostantsiyalarda telükesizlik tedbirleri quvetleştirildi. Keriç köprüne ve Keriç parom keçitine ketken maşinalar teşkerile.

Keriç köprü
Keriç köprü

Ermeni Bazar, Krasnoperekopsk, Canköy, Keriçte ve Canköy, Krasnoperekopsk ve Yedi Quyu rayonlarında «terror telükesiniñ sarı seviyesi» dekabrniñ 9-na qadar ilân etildi. O, naqliyat, mesken-kommunal hocalıq, sağlıq, yaqarlıq ve energetika, sanayı, suv hocalığı ve melioratsiya obyektleriniñ imayesi quvetleştirile.

Ukrayına Silâlı quvetleriniñ Baş ştabı bildirgenine köre, Qırımda «demirbeton inşaatlarınen bağlı işler faal kete, azır mallar ise Ermeni Bazar tarafına çıqarıla».

Qırımnıñ Rusiye yolbaşçısı Sergey Aksenov, yarımadada onıñ kontroli altında yarımadada fortifikatsion inşaatlar qurula, dep tasdıqlay. Onıñ aytqanına köre, Qırımda «qırımlılar özüni telükesizlikte is etsin dep», er şey yapıla.

«Qırımda kontrolim altında qırımlılarnıñ telükesizligini temin etecek fortifikatsion işler yapıla. Menim ve memleket reberliginiñ fikri bu: Qırımnıñ esas telükesizlik tedbirleri ilk evelâ Herson vilâyetimizde yapqan tedbirlerimiz yardımınen kerçekleştirilmeli», – dep ayta o.

«Mahsus operatsiyanıñ» aqibetleri endi pek yahşı eşitile»

Açıq telükesizlik kefaletleri noyabrniñ 22-nde red etildi, Aqyar, Kezlev ve Saq sakinleri patlavlarnı eşitip, kökte Rusiye ava mudafaa sistemasınıñ raketa izlerini kördi.

Aqyarnıñ Rusiye yolbaşçısı Mihail Razvojayev Balıqlava issilik elektrostantsiyasına uçucısızlarnıñ ücümi aqqında ayttı. Rusiye Mudafaa nazirligi ise Aqyar ve Qara deñizdeki gaz yataqları civarında tüşürilgen beş uçucısız aqqında bildirdi.

Kezlevdeki patlav seslerini «ava mudafaa sistemasınıñ işi» dep añlattı şeerniñ Rusiye memuriyet yolbaşçısı Aleksandr Loskutov añlattı. O, Qırım ve Kezlev – «ava mudafaa sistemasınıñ imayesi altındalar» dep, imaye sistemalarını çıqarıp derc etmemege çağırdı.

Aleksandr Loskutov
Aleksandr Loskutov

Yerli memurlar Saq sakinleri ne eşitkenini añlatmayıp, bu mevzunı açıq izaatsız qaldırdı.

Bu adiselerden soñ qırımlılar yarımadada yaşamaq telükesiz olğanından şübhelenip başladı. Sergey Aksenov Qırımda qurulğan fortifikatsion inşaatlar aqqında aytqan soñ Rusiye tarafdarları olğan qırımlılar «qasevet etip başladı», dep ayta yerli sakin Pavel Stepançenko.

Bir şey belli – vaziyet qıyın ve pek ciddiy

«Adiy vatandaş Qırımnıñ memuriy sıñırındaki vaziyetni bilmey, amma Aksenovnıñ aytqanlarından bir şey belli – vaziyet qıyın ve pek ciddiy. Hersonda da okoplar qazıldı, amma Rusiye ordusı topraqnı tutıp olamadı. Zemaneviy semereli silânen bu okoplar ortaq mezar ola bile. Er kes bile, raketa ve dronlar olğan soñ bu inşaatlar tez-tez virane ola. Rusiyeniñ Ukrayınadaki «mahsus operatsiyasınıñ» (Rusiye Ukrayınağa qarşı büyük cenkni böyle adlandıra – QA) aqibetleri Aqyarda, Belgorodda «yahşı eşitile», okoplar da yardım etmeycek», – dep ayttı o, Qırım.Aqiqatqa.

Pavel Stepançenko
Pavel Stepançenko

«Rusiye Qırımda bile özünden emin degil»

Ukrayına Silâlı quvetleri Herson vilâyetini bütünley azat etse, Qırımnıñ Rusiye akimiyeti ilân etken telükesizlik tedbirleri fortifikatsion inşaatlarnen beraber olarnıñ uruş areketlerine azırlıq körgenini köstere, dep tüşüne ukrayınalı jurnalist ve yazıcı Vitaliy Portnikov.

Rusiyeliler daa 2014 senesi işğal etken Ukrayınanıñ Qırımında bile özünden emin degil

«Sergey Aksenov fortifikatsion inşaatlar qırımlılarğa özüni telükesizlikte is etmege yardım eter, dep ayta. Amma aslında bu, Ukrayına Silâlı quvetleri Herson vilâyetini Rusiye zaptçılarından bütünley azat etse, Rusiye işğalci akimiyetiniñ Qırım mudafaasına azırlanğanını köstere. Rusiyeliler daa 2014 senesi işğal etken Ukrayınanıñ Qırımında bile özünden emin degil. Cenkteki yeñilüvlerden soñ Rusiye siyasiy ve arbiy elitasını sarğan teren depressiyanen bağlı bir şey. Şunıñ içün Ukrayına ordusınıñ Ukrayına cenübindeki ücümini yavaşlatmaq ve Ukrayına Qırımından çekilmezden evel daa bir vaqıt anda qalmaq içün elinden kelgenini yapmaq kerek», – dep ayta o.

Vitaliy Portnikov
Vitaliy Portnikov

Jurnalistniñ fikirince, iç bir fortifikatsion inşaat «Qırımnı arbiy areketlerden qurtarıp olamaz».

Ekspertler arbiy areketler Qırımğa qadar kelip olurmı farqlı fikirler ayta. Azerbaycan arbiy eksperti Agil Rustamzade, «Rusiyede siyasiy paradigmasınıñ deñişmelerine imkân berecek arbiy, diplomatik ve iñtisadiy aletler» çalışsa, Rusiye Qırımnı «iç bir uruşsız» terk ete bile, dep tahmin ete.

Ukrayına akimiyeti Rusiyeniñ Ukrayınağa qarşı büyük ücümi vaqtında qarşı ücüm çerçivesinde Qırımnı işğalden azat etüv niyetleri aqqında bildire.

Ukrayına Mudafaa naziriniñ muavini yedekteki general-mayor Volodımır Ğavrılovnıñ aytqanına köre, Ukrayına Silâlı quvetleri Qırımğa bu yıl dekabrniñ soñuna qadar kire bile.

Ukrayına Silâlı quvetleriniñ «2023 senesi baarniñ soñuna qadar» Qırımğa kirmesini daa evel Ukrayına Mudafaa nazirliginiñ Baş istihbarat idaresiniñ yolbaşçısı Kırılo Budanov tahmin etken edi.

Rusiye akimiyeti Qırımnı «Rusiyeniñ ayırılmaz bir parçası» dep saya ve «er angi iddiağa» «kerekli cevap» berilecek, dep vade ete.

MALÜMAT: Ukrayınağa qarşı Rusiye silâlı ücümi fevralniñ 24-nden sabadan berli devam ete. Rusiye ordusı arbiy ve vatandaş infrastrukturasınıñ esas obyektlerine avadan darbe endire, uçaq alanları, arbiy bölük, cermay bazaları, yaqıt stantsiyaları, kilse, mektep ve hastahanelerni viran ete.

Aprelniñ başında Moskva Ukrayına şimalinde faal olğanını toqtattı, dep bildirdi. Tezden Ukrayına akimiyeti Kıyiv, Çerniğiv ve Sumı vilâyetinde Rusiye arbiyleri qalmadı, dep ayttı.

Rusiye ordusı çekilgen soñ azat etilgen köy ve şeerlerde kütleviy öldürüv adiseleri aqqında belli oldı. Bazı ğarbiy liderler Rusiyeni cenk cinayetlerinde qabaatladı. Rusiye akimiyeti arbiyleriniñ öldürüvlerge alâqası bar olğanını inkâr etip, olarnı «uyduruv» dep adlandıra.

Rusiye Ukrayınağa qarşı basqıncılıq cenk alıp barğanını inkâr ete ve bunı maqsadı «askeriysizleştirüv ve denatsifikatsiya» olğan «mahsus operatsiya» dep adlandıra.

Roskomnadzor Qırım.Aqiqat saytını blok etti. Qırım.Aqiqatnıküzgü saytı vastasınen oqumaq mümkün: https://krymrcriywdcchs.azureedge.net. Esas adise-vaqialarnı Qırım.Aqiqatnıñ Telegram ve İnstagram saifelerinden taqip etiñiz.

Qırımnıñ Rusiye tarafından işğal etilüvi

2014 senesi fevral ayında Qırımda işaretsiz urbada silâlı insanlar peyda oldı. Olar Qırım Yuqarı Şurası, Aqmescit ava limanı, Keriç parom keçiti, diger strategik obyektlerni zapt etip, Ukraina ordusınıñ areketlerini blok etken edi. Rusiye akimiyeti bu insanlarnıñ Rusiye ordusınıñ arbiyleri olğanını başta inkâr etken edi. Daa soñra Rusiye prezidenti Vladimir Putin bular Rusiye arbiyleri olğanını tanıdı.

2014 senesi martnıñ 16-nda Qırım ve Aqyarda yarımada statusınen bağlı dünyada tanılmağan «referendum» olıp keçti, onıñ neticesinde Rusiye Qırımnı öz terkibine aldı. Ukraina, Avropa Birligi, ABD «referendumdaki» rey neticelerini tanımadı. Rusiye prezidenti Vladimir Putin martnıñ 18-nde Qırımnıñ Rusiyege «qoşulğanını» ilân etti.

Halqara teşkilâtlar, Qırımnıñ işğali ve ilhaqını qanunsız tanıp, Rusiyeniñ areketlerini takbih ettiler. Ğarp devletleri bir sıra iqtisadiy sanktsiyalarnı qullandı. Rusiye, yarımadanı işğal etkenini inkâr etip, buña «tarihiy adaletniñ tiklenmesi», dey. Ukrainanıñ Yuqarı Radası 2014 senesi fevralniñ 20-ni, Rusiye tarafından Qırım ve Aqyarnıñ muvaqqat işğali başlağan künü olaraq resmen ilân etti.

XS
SM
MD
LG