Qırımnıñ Rusiye başı Sergey Aksönov dekabrniñ 15-nde yarımadada koronavirus yuqunçından "Sputnik V" Rusiye preparatı vastasınen “büyük aşılama başlana”, dep bildirdi. Al-azırda cumhuriyette olğan vaktsina miqadarı ile tek 500 adam aşılana bile eken. İlk nevbette tibbiyet hadimleri aşılanacaq.
Aynı zamanda, dekabrniñ 15-nde Qırımda 354 yañı koronavirus hastası qayd etildi. Resmiy malümatqa köre, koronavirus yuquçından ölgenlerniñ sayısı 400-den ziyade oldı. Rusiye nezareti astındaki Qırım ve Aqyar akimiyetiniñ koronavirus tarqaluvına dair statistikasını halqara teşkilâtlar ve diger mustaqil menbalar tasdıqlamay. Ukraina aq qorçalayıcıları Qırımnıñ Rusiye akimiyeti hasta sayısını eksiltip bildire, dep bildirgen edi. Aynı zamanda "Sputnik V" vaktsinası daa tam klinik sınav protsedurasından keçmedi, buna baqmadan işlep çıqarıcalar semereligi 92 faizni teşkil etkenini bildireler. Yarımadada rus vaktsiyanası ile aşılav başlanması aqqında Qırım.Aqiqat Radiosınıñ yayınında söz ketti.
Vaktsinatsiyanıñ başlanmasını ilân etip, Qırımnıñ Rusiye başı, “vaktsina miqadırı alınğan sayın, yañı koronavirus yuqunçından aşılanacaq vatandaş kategoriyalarınıñ cedveli keñişlenecek, kelecekte ise poliklinikalarda kütleviy aşılav yapılacaq, dep ayttı.
Qırımnıñ Felâket tibbiyet merkeziniñ müdir muavini Galina Bulgaknıñ “Krım 24” telekanalınıñ yayınında, Qırımda vaktsinatsiya bir ay evelsi başlanğanını ve o sırf öz ihtiyarınen yapılğanını ayttı:
“Bugün 30 kişige koronavirus aşısını yaptıq, amma bu birinci basamaq degil. Bir buçuq ay evelsi 20 hadimimiz aşılandı. İç bir ağırlaşmalar olmadı. Şimdi, peyda olğan kibi olsa nasıldır aqibetlerni, yan neticelerni közetmek içün insanlarnı kuçuk gruppalarda aşılamağa qarar berdik. Vaktsinatsiya 7-nci poliklinikada rebrliginen kelişilgen soñ eñ az aftada eki kere yapılacaq. Bu pek mürekkep esnastır, çünki bu adiy aşılav degil. Kollektivizmiden er kesni aşılamağa ister edik. Amma er kes onı öz ihtiyarınen yapa”.
Kefeden emşire, “Ekimler alyansı” tibbiyet hadimleri zenaat birligi Qırım bölüginiñ başı İrina Daniloviç Qıırm.Aqiqatqa hastahane hadimleri aşılanmamaq saylavnı nasıl qorup olacaqarını aytıp berdi.
"Sputnik V" – bu eksperimental preparatİrina Daniloviç
– Men aşı yapmaycağım, çünki bu eksperimental preparat. Halqara standartlarğa köre klinik araştırmalarnıñ üçünci basamağı alâ daa yekünlenmedi, preparatnıñ semeregiligi ve telükesizligi aqqında malümat yoq. Çoq şükür Qırımda bu mecburiy degil, amma yarın ne olacağını bilmeymiz. Eger de tibbiyet hadimlerni aşı yapmağa mecbur etecek olsalar bizim adliyecilerimiz aşı yapuvdan red etüv arizasınıñ örnegini azırladılar. Er istegen “Ekimler alyansı” saifesinden onı endire bile, toldurıp baş ekimge berip ola.
“Novaya gazeta” mühbiri İvan Jilin sınav vaktsinasınen öz tecribesini paylaştı.
–Men dekabrniñ 6-nda Mokvadaki poliklinikada aşı yaptım. Asılında maña aşı yapmamaq kerek ediler, çünki men ilk nevbette olğanlarnıñ cedvelinde degilim, amma bunı iç bir kimse teşkermey. Başta 10 sualge cevap bermek kerek - sağlıq alı, sürekli hastalıqlar aqqında soraylar. Sıcaqnı ve qan basımını ölçeyler - vesselâm. Aq cigerindeki hırıldını diñlemeyler, koronavirus testini yapmaylar. Soñkisi pek hucurdır, çünki şu künü Moskva vilâyetiniñ Korolövdaki poliklinikasında qan talili olmasa iç bir kimse maña aşı yapmaz dediler. Ğaliba paytahttaki hastahanede men protokolnıñ bozuvına rastkeldim. Aşı yapılğan soñ iç bir şey is etmedim, amma aqşamğa yaqın üşüp qaltıramağa başaldım.
Gece sıcağı köterilgen, amma sabağa yaqın 37 derecege tüşken.
–Başım pek ağıra edi, amma ilâc yardım etti. Aqşamğace taqatsız edim, soñra bütün alâmetler yoq oldı. Vaktsina tesir ettimi yoqmı bilmek içün antitela seviyesini közetecegim. Ekinci komponentni dekabrniñ 27-nde inelecekler.
Ukraina “Tibbiy satın almaları” devlet müessiseniñ reberi Arsen Jumadilov da Rusiye vaktsinası eksperimental olğanını qayd etip, halqara standartlarğa köre isbatlanğan semereligi yoq olğanını ayta.
Bugünge qadar "Sputnik V" – vaktsina degil, bu vaktsina namzetidirArsen Jumadilov
– Bugünge qadar "Sputnik V" – vaktsina degil, bu vaktsina namzetidir. Dünya sağlıq saqlav saytında Rusiye preparatı tamam böyle qayd etilgen: o klinik sınavnıñ üçünci safhasından daa keçmedi. Eger ileride elde etilgen malümat o semereli olmamağanını kösterse, vaktsina qayd etilmeycek. "Sputnik V" vaktsiyanasınıñ üçünci sınav safhasında, bütün protseduralardan endi keçken ğarbiy vaktsinalarnen qıyaslasaq pek az adam iştirak ete. Rusiyede qayd etilgeni, bütün dünya içün bir kösteriç ola bilmez.
"Sputnik V" Rusiyede klinik sınavlarnıñ üçünci safhasını muvafaqiyet ile keçse bile, onıñ semereligini Bütün dünya sağlıq saqlav teşkilâtı tasdıqlamaq kerek, dep saya Jumadilov.
–Bu protsedura, tibbiyet preparatlarnı nasıl etip qayd etkenlerine şübe olğan memleketlerge preparatlarınıñ keyfiyetini talil etmek içün yapıla. Ümüt etem ki, Rusiye vaktsinası semeresiz kibi olsa, eñ azından telükesizdir. Bügnde biz üçünci safhada olğan bütün vaktsinalarnı közetemiz, aman-aman bütün istisalcılarnen aytışamız. Biz ukrainler içün keyfiyeti ve telükesizligi tasdıqlanğan preparatlarnı satın alacaqmız. Qaysı biri olacağı endi tezden belli olacaq. Vaktsinatsiya 2021 senesiniñ 1-2 kvartalına planlaştırıla.
Evel Qırımnıñ Rusiye ükümeti kütleviy vaktsinatsiyanıñ birinci basamağını 2021 senesi yanvar ayında başlamağa niyetlengenlerini bildirdi.
(Metinni Vladislav Lentsev azırladı)
