Qırım insan aqlarını qorçalav gruppasınıñ talilcisi Aleksandr Sedov, «fevral 26 işi»niñ İnsan aqları boyunca Avropa mahkemesinde (İAAM) çoq perspektivaları olğanını saya. Sedov bu fikirni Qırım.Aqiqatqa, Aqmescitteki mahkemeniñ qararını izalarken bildirdi.
Sedov: «Bu işniñ İAAMğa teslim etilüv perspektivaları pek büyük. İnsan aqları ile alâqalı olğan pek çoq madde bozuldı. Kütleviy barışıqlı tedbirler keçirmek ürriyetleri bozuldı, işğalden evelki adiseler içün insannı mahkemege çekmek olmay. Ondan ğayrı, Rusiyeniñ, işğal etken territoriyalarında öz qanunları boyunca muhakeme etmege aqqı yoq ve ilâhre», – dey.
Onıñ aytqanına köre, mahkeme davasınıñ özü qanunsız olıp, siyasiy motivler boyunca açılğan edi.
«Men bu mahkemeni qanunsız ve esassız sayam. Eñ azından eki figurant – Mustafa Degermenci ve Ali Asanov başta eki yıldan ziyade tahqiqat izolâtorında bulundılar. Ondan soñ olar, evlerini terk etmek yasağı ile ev apisinde de bulundılar. Ondan soñ üküm çıqarıla, ve oña köre, olar episi azatlıqtan qanunsız marum etile ediler. Bu mahkeme – siyasiy noqtai-nazarları içün taqip etilüvdir», – dedi o.
Bu mevzuğa dair: «Fevral 26 işi» boyunca mahküm etilgenler: olar kim?
İyün 19-da Kremlniñ kontroli altında olğan Aqmescitniñ Merkeziy rayon mahkemesi «fevral 26 işi» figurantlarını şartlı apis müddetlerine mahküm etti. Ali Asanov ve Mustafa Degermenci 4 yıl ve 6 ay şartlı apis müddetine, Arsen Yunusov ve Eskender Kantemirov 4 yıl şartlı apis müddetine ve Eskender Emirvaliyev 3 yıl ve 6 ay şartlı apis müddetine mahküm etilip, episine 3-er yıl sınav müddeti tayin etildi.
2014 senesi fevral 26-da Qırım parlamentiniñ binası ögünde Ukrainanıñ topraq bütünligine qol tutqanlar ve qarşı çıqqanlarnıñ keniş mıqyaslı mitingi keçti. Birinciler sırasında qırımtatarlar ve Ukraina tarafını tutqan faaliyetçiler buluna edi. Olarğa qarşı Rusiyeniñ tarafını tutqan faaliyetçiler çıqtı. Olar, şimdi Rusiyege tabi Qırım ükümetiniñ başında turğan Sergey Aksönov başlığındaki «Rus birligi» liderleri tarafından teşkil etilgen ediler.
2015 senesiniñ yanvarinde Rusiye Tahqiqat komitetiniñ Qırımdaki idaresi fevral 26 mitingi esnasındaki kütleviy qarışıqlıqlar boyunca cinaiy iş açtı.
Yaqalanğanlar arasında Ukrainanıñ topraq bütünligine qol tutqanlardan: Qırımtatar Milliy Meclisi reisiniñ muavini Ahtem Çiygoz ve, ondan ğayrı, faaliyetçiler Ali Asanov, Mustafa Degermenci, Eskender Kantemirov, Talât Yunusov, Eskender Emirvaliyev, Arsen Yunusov ve Eskender Nebiyev buluna ediler.
Daa soñra mahkeme, baş şübheli – o vaqıt Qırımda amelde Meclis lideri rolüni eda etken Ahtem Çiygoznı ayrı bir protsesske ayırıp, «fevral 26 işi»ni ekige böldi.
Advokat Cemil Temişevniñ teşebbüsi ile faaliyetçi Talât Yunusov ve ATR telekanalınıñ operatorı Eskender Nebiyev, bergen ifadeleriniñ «fevral 26 işi»niñ diger figurantlarına qarşı delil olaraq qullanılmaması şartı ile tahqiqatnen añlaşma yapıp, özlerine qarşı qabaatlavlarnı tanıdılar. 2015 senesinde Talât Yunusovğa şartlı olaraq 3,5 yıl ve Eskender Nebiyevge aynı bunıñ kibi, şartlı olaraq, 2 yıl ceza müddeti berildi.
2017 senesi sentâbr 11-de Rusiye mahkemesi Çiygoznı, yarımadanıñ Rusiye tarafından ilhaqı ile bağlı narazılıqlarnı közde tutqan «kütleviy qarışıqlıqlar»nıñ teşkil etilmesinde qabaatlav boyunca sert rejimli koloniyada sekiz yıl apis cezasına mahküm etti.
2017 senesi oktâbr 25-te Rusiye ükümeti, Qırımda mahküm etilgen Ahtem Çiygoznı azat etip, Türkiyege teslim etti. Daa soñra o, Kyivge keldi.
