Ukraina Yuqarı Rada fraktsiyalarınıñ ve gruppalarınıñ ekseriyeti qırımtatar muhtariyetiniñ Anayasada pekitmesine qoltuta, dedi Qırım.Aqiqatqa tefsir bergende Ukrainanıñ beşinci prezidenti Petro Poroşenko.
"Qırımtatar muhtariyetiniñ qanun boyunca pekitilmesine parlament fraktsiyalarınıñ büyük ekseriyeti qol tuta. Menimce, bu mesele parlamentniñ bir fraktsiya ve gruppasından ğayrı, qalğanlarnı birleştire bile. Ve men büyük bir optimistim. Bir vaqıtlar iş gruppasını yaratqan edik. Şimdi fraktsiyalarnıñ çoqusı, bu mesele tamamıle real olğanını eñ azından beyan ettiler", - dedi Poroşenko.
O qoştı: "Adım-adım. Cemiyet bu adımnıñ kerekligini ket-kete daa yahşı añlay".
Poroşenkonıñ qayd etkenine köre, bu meseleni daa 25 yıl evel çezmek kerek edi, o zaman "bütün vaziyet belki de başqace çezilir edi".
"Mustaqil Ukraina devletiniñ Qırımğa munasebeti asıl başqace qurulmaq kerek edi", - saya Poroşenko.
Qırımtatar Milliy Meclisiniñ reisi Refat Çubarovnıñ fikirince, Qırımnen bağlı qanunlarnıñ qabul etilüvi Rusiyege Ukrainanıñ işğal etilgen yarımadanı qaytarmaq niyetinde olğanını kösterecek yahşı bir işaret olacaq.
Keçken sene mayıs ayında Ukrainanıñ beşinci prezidenti Petro Poroşenko, Ukraina Yuqarı Radası mustaqil Ukraina terkibinde qırımtatar muhtariyetine dair deñişmelerni Ukraina Anayasasına kirsetmeli, dep bildirgen edi.
2014 senesi martnıñ 20-nde Ukraina Yuqarı Radası qırımtatarlarnı Qırımnıñ tamır halqı dep tanıdı. Bu qararğa 283 halq deputat rey berdi. Ukraina qırımtatar halqınen diger milliy azlıqlarnıñ Ukrainanıñ tamır halqı olaraq etnik, medeniyet, til ve din kimliginiñ saqlap qalması ve inkişafını kefil olmaqta.
2014 senesi fevral ayında Qırımda işaretsiz urbada silâlı insanlar peyda oldı. Olar Qırım Yuqarı Şurası, Aqmescit ava limanı, Keriç parom keçiti, diger strategik obyektlerni zapt etip, Ukraina ordusınıñ areketlerini blok etken edi. Rusiye akimiyeti bu insanlarnıñ Rusiye ordusınıñ arbiyleri olğanını başta inkâr etken edi. Daa soñra Rusiye prezidenti Vladimir Putin bular Rusiye arbiyleri olğanını tanıdı.
2014 senesi martnıñ 16-nda Qırım ve Aqyarda yarımada statusınen bağlı dünyada tanılmağan «referendum» olıp keçti, onıñ neticesinde Rusiye Qırımnı öz terkibine aldı. Ukraina, Avropa Birligi, ABD «referendumdaki» rey neticelerini tanımadı. Rusiye prezidenti Vladimir Putin martnıñ 18-nde Qırımnıñ Rusiyege «qoşulğanını» ilân etti.
Halqara teşkilâtlar, Qırımnıñ işğali ve ilhaqını qanunsız tanıp, Rusiyeniñ areketlerini takbih ettiler. Ğarp devletleri bir sıra iqtisadiy sanktsiyalarnı qullandı. Rusiye, yarımadanı işğal etkenini inkâr etip, buña «tarihiy adaletniñ tiklenmesi», dey. Ukrainanıñ Yuqarı Radası 2014 senesi fevralniñ 20-ni, Rusiye tarafından Qırım ve Aqyarnıñ muvaqqat işğali başlağan künü olaraq resmen ilân etti.
