Rostov-na-Donudaki Rusiye Cenübiy okrugınıñ arbiy mahkemesi Büyük Onlar qasabasından qırımtatar faali, «Hizb ut-Tahrir davasınıñ» mabüsi Emil Ziyadinovnıñ SİZOda qaluv müddetini 2021 senesi noyabrniñ 3-ne qadar uzattı. Bu aqta «Qırım birdemligi» cemaat birleşmesiniñ mühbiri mahkemeden bildire. Bundan evel Ziyadinovnı apiste tutuv müddeti avgustnıñ 4-ne qadar uzatılğan edi, soñra İstinaf arbiy mahkemesi apis müddetini bir künge qısqarttı.
Ziyadinov ve daa altı qırımtatarı 2020 senesi iyülniñ 7-nde Rusiye quvetçileri keçirgen tintüvlerden soñ tutuldı. Olar Rusiyede yasaqlanğan «Hizb ut-Tahrir» teşkilâtı ile alâqaları bar olğanında qabaatlandı.
«Qırım birdemligi» bildirgenine köre, devlet qabaatlayıcısı Dina Daniyelân mabüsniñ apiste qalmasını talap etti, çünki o, «pek ağır cinayet yapqanında qabaatlana, qabaatlav sebebinden saqlana bile, cinaiy faaliyetine devam ete bile, delillerni yoq ete bile ya da davağa başqa yollarnen mania qoya bile».
Advokat İslâm Velilâyevniñ bildirgenine köre, yekâne sebep cinayet ağırlığı ola, amma prokurornıñ aytqanlarını isbatlaycaq başqa bir şey yoq. Ziyadinov terror faaliyetinde qabaatlanmay, «Hizb ut-Tahrir» islâm siyasiy firqasında iştirak etkeninde qabaatlana, dep qayd etti advokat. O, mabüsniñ dört çağına yetmegen balası bar, Qırımnen daimiy bağları bar, şunıñ içün yarımadanı terk etmesi mümkün degil, dep hatırlattı.
«Mence, qabaatlavnıñ sebepleri Ziyadinovnıñ tek qabaatlavı ağır olğanı içün apiste qalğanını köstere», – dep qayd etti advokat. O, Ziyadinovnıñ sıñırlav tedbirini ketmemezlik senetine deñiştirmege rica etti, bunı tayin etilgen advokatı Svetlana Boguslavskaya da istedi.
Emil Ziyadinov mahkemede şöyle dedi: «Davamnıñ siyasiy sebepleri bar, sımarış Rusiye ükümetinden kelem, şunıñ içün 100% eminim ki, sıñırlav tedbirim deñişmeycek».
Mahkeme Ziyadinovnıñ sıñırlav tedbirini 2021 senesi noyabrniñ 3-ne qadar uzatmağa qarar bergeni içün imaye bunı şikâyet etmege niyetlene.
«Memorial» aq qorçalayıcı merkezi, halqara kriteriylerge köre, «Hizb ut-Tahrir davasınıñ» mabüsi Emil Ziyadinovnı siyasiy mabüs dep saya. Bu aqta aq qorçalayıcı teşkilâtnıñ saytında aydınlatılğan beyanatta aytıla.
Rusiye kontrolindeki Qırım Yuqarı mahkemesi 2021 senesi fevralniñ 2-nde «Hizb ut-Tahrir davasınıñ» mabüsleri Vadim Bektemirov ve Emil Ziyadinovnıñ imayeleri bergen istinaflarını red etti.
2020 senesi iyülniñ 7-nde Rusiye quvetçileri yedi qırımtatarınıñ evini tintti: Qurman rayonınıñ Büyük Onlar qasabasında Emil Ziyadinov, Aqmescit rayonınıñ Kurtsı qasabasında İsmet İbragimov, Bağçasaray rayonınıñ Jeleznodorojnoye köyünde Alim Sufyanov, Bağçasaray rayonınıñ Süyür Taş (Belokamenka) köyünde Seyran Hayretdinov, Bağçasaray rayonınıñ Sevastyanovka köyünde Aleksandr Sizikov, Aqmescit rayonınıñ Bavurçı (Kamenka) köyünde Vadim Bektemirov ve Aluştada Dilâver Memetovnıñ. O, tintüv keçirilgende evde degil edi, onı qıdırmağa devam eteler.
Rusiye FSBsiniñ malümatına köre, mahsus hızmetniñ hadimleri Qırımda «Hizb ut-Tahrirni» teşkil etkeninden ve iştirak etkeninden şübheli sayılğan yedi insannı tuttı. FSB, bu insanlar «Qırım sakinleri arasında terror mefküresini yayıp, qırımlı musulmanlarnı öz saflarına celp etti», dep bildire. Rusiye mahsus hızmetiniñ matbuat hızmeti bildirgenine köre, «(teşkilât) azalarınıñ yaşağan yerlerinde Rusiyede yasaqlanğan «Hizb ut-Tahrir al-İslami» propaganda malümatları, terror faaliyetinde qullanılğan bağ vastaları, elektron malümat taşıyıcıları tapılıp alındı».
Ukraina prezidentiniñ Qırım Muhtar Cumhuriyetindeki temsilciligi Rusiye quvetçileriniñ areketlerini takbih etti, Milliy politsiyanıñ Qırım Muhtar Cumhuriyeti ve Aqyar Baş idaresi ise Ukraina Ceza kodeksiniñ 162-nci maddesiniñ 2-nci qısmına istinaden (mesken tiyilmemezligini bozuv) cinaiy tahqiqat başlattı.
Qırımdaki «Hizb ut-Tahrir davaları»
«Hizb ut-Tahrir davası» boyunca apiske alınğan ve mahküm etilgenlerniñ imayecileri olarnıñ taqip etilmesi diniy sebeplernen bağlı olğanını tüşüne. Advokatlar qayd etkenine köre, Rusiye uquq qoruyıcı organları tarafından bu dava boyunca taqip etilgenler – ekseriyeti qırımtatarlar ve ukrain, rus, tacik, azeri ve islâm dinini kütken diger millet vekilleri. Halqara uquq işğal etilgen topraqlarda işğalci devlet qanunlarını kirsetmege yasaqlay.
«Hizb ut-Tahrir» halqara islâm siyasiy teşkilâtı, bütün musulman devletleriniñ islâm halifeligine birleştirilmesini öz maqsadı olğanını ayta, amma olar, bu maqsatqa irişmek içün terroristik usullarnı red ete ve Rusiyede adaletsiz taqip etilgenini ayta. Rusiye Yuqarı mahkemesi 2003 senesi «Hizb ut-Tahrir» teşkilâtını 15 «terrorist» birleşme cedveline kirsetip, onı yasaq etti.
