Canköyde ve işğal etilgen Qırımnıñ diger mesken yerlerinde qırımtatarlarnıñ evlerinde tintüvler keçirildi. Advokat Nikolay Polozov umumen Rusiye quvetçileri altı insannıñ evine keldi, altısı da tutuldı. Uquqçılarnı kirsetmediler. Polozovnıñ fikirince, FSB qırımtatarlarğa qarşı daa bir büyük dava azırlaması mümkün, dep yaza «Nastoyaşçeye Vremâ» telekanalı («Amerikanıñ Sesi» iştirakinen RFE/RL şirketi tarafından quruldı).
– Canköyde ve işğal etilgen Qırımnıñ diger mesken yerlerinde qırımtatarlarnıñ evlerinde tintüvler keçirildi. Quvetçiler kimge keldi?
– Bugün sabadan Qırımda Rusiye quvetçileriniñ yaramay ananesine köre tintüvler keçirildi. Canköyde, diger mesken yerlerde qırımtatarlarnıñ evlerinde keçirildi. Umumen altı adreste tintüvler keçti. Quvetçiler kitaplardan ğayrı bir şey tapmadı, olarnı da, evdekilerniñ aytqanına köre, quvetçiler dolaplardan temiz, tozsız çıqardı, yani eski, çekist ananesi – delillerni yanında ketirmek.
Cenkke baqmadan, Rusiye akimiyeti tarafından repressiv basqınıñ devamı ola
Bu, cenkke baqmadan, Rusiye akimiyeti tarafından repressiv basqınıñ devamı ola. Tutulğan altı qırımtatarından ekisi «Hizb ut-Tahrir» faaliyetinde iştirak etkeninde endi qabaatlanğan qırımtatarlarnıñ soy-sopları ola. Ve yañı gruppa şekillenedir, tahqiqat ve mahkeme olacaq.
Tutulğanlarğa advokatlar kirsetilmey, yani Qırımda, ne yazıq ki, artıq künlik bir şey olğan insan aqlarınıñ standart bozuluvı ola. Umumen Qırımdaki vaziyetni aytsaq, kene de cenkke baqmadan, Rusiye akimiyeti qırımtatarlarğa qarşı repressiv basqını devam ettire ve işğal etilgen Qırımda olacaq soñki yaqalavlar ve tintüvler degil, dep tüşünem.
– Yañı büyük dava ola bile, dep ayttıñız. Ne içün?
Rusiye quvetçileri al-azırda 150-den çoq qırımtatarını reine tuta
– Qırımda FSB, quvetçiler taqvimge köre çalışa, yani evelki gruppağa qarşı üküm çıqarılğan soñ, bir qaç kün ya da bir-eki afta içinde, yañı apis cezaları, yañı tintüvler ola ve yañı cinaiy davalar uydurıla. Doquz yıldan berli toqtamağan bir konveyer. Umumen Rusiye quvetçileri al-azırda 150-den çoq qırımtatarını reine tuta. Bir çoqunıñ ükümleri endi çıqarıldı, çoqusı çift raqamlı, yani pek büyük raqamlar. Aralarında esli-başlı, hasta adamlar çoq, amma quvetçiler qulaq asmay, olar içün raqam müim. Mustaqil mahkeme sisteması olmağan soñ aman-aman bütün organlar saat kibi çalışa: em tahqiqat, em prokuratura, em mahkeme – bu bir üzviyet, onıñ vazifesi işğal etilge topraqta terror yapmaq.
– Tamila Taşevanen olğan subetimiz aqlımda, o da, Rusiye quvetçileri işğal etilgen Qırımda, cenk yoq kibi, areket etmege devam ete.
– Kerçekten öyle. Bu yerde terror yapmaq, er angi farqlı fikirni bastırmaq ve qırımtatar ealisini qorquzmaq içün sistematik bir şey, çünki qırımtaiarlar işğalni qabul etmedi, işğal aqibetlerini qabul etmedi. Rusiye akimiyeti çoqusını razı olmağanlarnı olaraq köre ve şu sebepten Qırımda repressiv basqı tek arta.
– Qırımnıñ SİZO ve apishanelerinde – cenkten sebep – yer yetmey, dep oqudım. Qırımtatarlar Rusiyege alıp ketirilemi?
– Apiske alınğan qırımtatarlarnı aytasıñızmı? Vaziyet böyle. Qırımda ekinci SİZO quruldı, yani birinci SİZOda ğayrı, Aqmescitte Aqmescitniñ çetinde daa bir SİZO açqanlar, yañı soyunı, amma onı esasen yañı işğal etilgen topraqlarda, Herson ve Zaporijjâ vilâyetlerinde zapt etilgen Ukrayına ve vatandaş reinelerini tutmaq içün qullanalar.
Qırımtatarlarnıñ Qırımdan etap etilgenini aytsaq, tahqiqat Qırımda ola. Rusiye qanunlarına köre terror faaliyeti qabaatlavları Cenübiy okrugınıñ arbiy mahkemesi baqa, o, Rostov-na-Donuda buluna, şunıñ içün «Hizb ut-Tahrir» faaliyetinde iştirak etkeninde qabaatlanğan qırımtatarlar mahkeme vaqtına Rostov vilâyetine etap etile, mahkeme tahqiqatı devamında anda bulunalar. Üküm çıqarılğan soñ ise olarnı Rusiyede farqlı koloniyalarğa yollaylar. Coğrafiyası pek keniş – em Rusiyeniñ Avropa qısmı, em Ural, em Sibir.
MALÜMAT: Ukrayinağa qarşı Rusiye silâlı ücümi 2022 senesi fevralniñ 24-nden sabadan berli devam ete. Rusiye ordusı arbiy ve vatandaş infrastrukturasınıñ esas obyektlerine avadan darbe endire, uçaq alanları, arbiy bölük, cermay bazaları, yaqıt stantsiyaları, kilse, mektep ve hastahanelerni viran ete.
Aprelniñ başında Moskva Ukrayina şimalinde faal olğanını toqtattı, dep bildirdi. Tezden Ukrayina akimiyeti Kıyiv, Çerniğiv ve Sumı vilâyetinde Rusiye arbiyleri qalmadı, dep ayttı.
Rusiye ordusı çekilgen soñ azat etilgen köy ve şeerlerde kütleviy öldürüv adiseleri aqqında belli oldı. Bazı ğarbiy liderler Rusiyeni cenk cinayetlerinde qabaatladı. Rusiye akimiyeti arbiyleriniñ öldürüvlerge alâqası bar olğanını inkâr etip, olarnı «uyduruv» dep adlandıra.
Rusiye Ukrayinağa qarşı basqıncılıq cenk alıp barğanını inkâr ete ve bunı maqsadı «askeriysizleştirüv ve denatsifikatsiya» olğan «mahsus operatsiya» dep adlandıra.
***
Roskomnadzor Qırım.Aqiqat saytını blok etti. Qırım.Aqiqatnıküzgü saytı vastasınen oqumaq mümkün: https://krymrcriywdcchs.azureedge.net. Esas adise-vaqialarnı Qırım.Aqiqatnıñ Telegram ve İnstagram saifelerinden taqip etiñiz.
Qırımlı jurnalist ve faallerniñ evlerinde keçirilgen tintüvler
2014 senesi baarde Qırımnıñ Rusiye işğalinden soñ yarımadada Rusiye quvetçileri mustaqil jurnalist, vatandaş faalleri, qırımtatar milliy areketiniñ faalleri, Qırımtatar Milliy Meclisiniñ azaları ve Rusiyede yasaqlanğan «Hizb ut-Tahrir» ve «Tebliğ Cemaatı» teşkilâtlarınen alâqaları bar olğanından şübheli sayılğan insanlarnı apiske alıp başladı.
Qırımdaki «Hizb ut-Tahrir davaları»
«Hizb ut-Tahrir davası» boyunca apiske alınğan ve mahküm etilgenlerniñ imayecileri olarnıñ taqip etilmesi diniy sebeplernen bağlı olğanını tüşüne. Advokatlar qayd etkenine köre, Rusiye uquq qoruyıcı organları tarafından bu dava boyunca taqip etilgenler – ekseriyeti qırımtatarlar ve ukrain, rus, tacik, azeri ve islâm dinini kütken diger millet vekilleri. Halqara uquq işğal etilgen topraqlarda işğalci devlet qanunlarını kirsetmege yasaqlay.
«Hizb ut-Tahrir» halqara islâm siyasiy teşkilâtı, bütün musulman devletleriniñ islâm halifeligine birleştirilmesini öz maqsadı olğanını ayta, amma olar, bu maqsatqa irişmek içün terroristik usullarnı red ete ve Rusiyede adaletsiz taqip etilgenini ayta. Rusiye Yuqarı mahkemesi 2003 senesi «Hizb ut-Tahrir» teşkilâtını 15 «terrorist» birleşme cedveline kirsetip, onı yasaq etti.
