Qırımda fevralniñ 18-nde Rusiye kontrolindeki Qırım Yuqarı mahkemesi Qırımtatar Milliy Meclisi reisiniñ birinci muavini Nariman Celâl ve qırımtatar faalleri Aziz ve Asan Ahtemovlar mabüsleri olğan Anğara köyündeki «gaz borusında diversiya» davasınıñ ilk diñlevlerini başlattı. «Gaz borusındaki diversiya» aqqında ilk diñlevler nasıl keçti? Nariman Celâl ve ağa-qardaş Ahtemovlar nasıl şaraitlerde tutula? Bu davanıñ siyasiy sebepleri aqqında ne içün aytalar? Bu aqta Qırım.Aqiqat Radiosınıñ yayınında laf ettiler.
Qırım Yuqarı mahkemesi fevralniñ 18-nde Anğaradaki «gaz borusında diversiya» davasınıñ ilk diñlevlerini başlattı, şübheliler – Qırımtatar Milliy Meclisi reisiniñ birinci muavini Nariman Celâl (vesiqalarda – Celâlov) ve qırımtatar faalleri Aziz ve Asan Ahtemovlar.
Bu davanıñ ilk tahqiqatı bıltır dekabr ayında yekünlengen edi. Nariman Celâlnıñ advokatı Nikolay Polozov bildirgenine köre, müvekkiliniñ daa bir qabaatlavı aydınlatıldı: Celâl teşkilâtlanğan gruppa erkânında patlayıcı madde ya da patlayıcı cihazlarnı qanunsız satın aluv, berüvde qabaatlanğan edi.
Arbiy bölükni gazdan kesüv Rusiye mudafaa qabiliyetini bozuv olaraq tasnif etildiNikolay Polozov
«Krımgazseti» müessisesine 105 237 ruble 25 kapik (bugünki kursnen 1425$) miqdarında büyük mülk zararı qoşuldı, Rusiye Qara deñiz flotu Yalı mudafaası arbiy bölügini gazdan kesüv Rusiye mudafaa qabiliyetini bozuv olaraq tasnif etildi», – dep qoştı advokat.
Nikolay Polozov oturışuvnıñ tafsilâtlarını aytıp olamadı, çünki qapalı oturışuv oldı, lâkin mabüsler mahkemege ketirildi, dep bildirdi. Mahkeme oturışuvı keçirilgen bina ögünde bayağı insan toplaştı, amma qabaatlanğanlarğa qoltutmağa kelgen insanlarğa mania olğan Rusiye uquq qoruyıcıları daa çoq edi, dep ayttı Polozov.
İlk diñlevler daa evel Qırımtatar Milliy Meclisiniñ reis muavini Ahtem Çiygozğa qarşı qabaatlayıcı üküm çıqarğan reis qadı Viktor Zinkovnıñ reisligi altında keçtiNikolay Polozov
«İlk diñlevler daa evel Qırımtatar Milliy Meclisiniñ reis muavini Ahtem Çiygozğa qarşı qabaatlayıcı üküm çıqarğan reis qadı Viktor Zinkovnıñ reisligi altında keçti. Bir sıra muracaat ve qadı deñiştirüv arizası berildi, amma mahkeme olarnı qanaatlendirmedi. Bugün cuma ve mahkeme iş vaqtı qısqa olğanı içün prokuror müvekkillerimizge qarşı apiste tutuv müddetlerini uzatuv muracaatını bile berip yetiştirmedi, amma niyeti bar edi. Qadı bazarertesi künü saba saat 10-ğa qadar teneffüs ilân etmege qarar berdi», – dep tarif etti Nikolay Polozov Qırım.Aqiqat Radiosınıñ yayınında.
Nariman Celâlnıñ ömür arqadaşı Leviza Celâl mahkeme salonına kirip olamadı – mahkeme muracaatlarnı baqamadı bile.
Oturışuv arfesinde Leviza Asan Ahtemovnıñ ömür arqadaşı Repika Ahtemova, Aziz Ahtemovnıñ ömür arqadaşı Adile Ahtemovanen beraber açıq mektüp yazıp, cinaiy davanıñ siyasiy sebepleri ve uquq qoruyıcılarnıñ mabüslerge qarşı insaniyetsiz munasebeti aqqında bildirdi.
«Bu muracaatnı oquğan er kesten mahkeme oturışuvlarını taqip etmesini, yapılğan bozuvlar aqqında aytmasını ve biznen beraber qanunsız apiske alınğanlarnı azat etilüvini talap etmesini rica etemiz. Bütün mahkemeden evelki tahqiqat areketleri pek tez keçirildi, biz mahkeme de üküm çıqarmaq ve cemaatnıñ diqqatını celp etmemek içün aşıqa-aşıqa olacaq, dep tahmin etemiz. [...] Nariman, Asan ve Aziz içün eliñizden kelgenini yapmañıznı rica etemiz. Bizim vaziyetimizde areketsizlik ve indememezlik zararlıdır», – dep aytıla muracaatta.
«Ukraina sıñırlarındaki kerginleşüv ve ola bilecek cenk sebebinden siyasiy mabüsler mevzusı «artta qaldı». Bunıñ kibi uydurılğan davalar aqqında daa bir kere hatırlatmaq istedik. Mahkeme oturışuvlarımız arfesinde buña diqqat celp etmege ister edik, çünki dava uydurılğanı içün bayağı rezonanslı oldı. Er kes elinden kelgeni qadar onı aydınlatsın, halqara meydançıqlarda aytsın dep, bu mektüpni yazdıq», – dep tarif etti Leviza Celâl Qırım.Aqiqat Radiosınıñ yayınında.
Nariman Celâl keçken sene sentâbrniñ 4-nde tintüvden soñ tutuldı. Mahkeme onı apiske yollap, anda qaluv müddetlerini uzattı. Leviza Celâl aqayı apiske alınğan soñ, qorantasınıñ alı (dört balası bar) aqqında tarif etti.
Maneviy, psihologik ve bedeniy olaraq pek qıyın. Kün-künden daa zor olaLeviza Celâl
«Maneviy olaraq pek qıyın, er afta daa beter ola, çünki balalar babalarını daa sıq sorap başlaylar. Şimdi babalarına ihtiyacı arta, ve bu kün-künden daa çoq is etile. Özümni endi aytmayım: baba ve ana vazifeleri omuzlarıma qaldı. Maneviy ve bedeniy olaraq pek qıyın. Kün-künden daa zor ola», – dep ayttı Leviza Celâl.
Qırımtatar Milliy Meclisiniñ reis muavini, Ukraina halq deputatı Ahtem Çiygoznıñ Qırım.Aqiqat Radiosınıñ yayınında bildirgen fikrine köre, «gaz borusındaki diversiya» davasınıñ mahkemesi bayağı tez keçecek.
«Menim esnasımda olğanı kibi bir daa o qadar yañlış yapmaycaqlar («fevral 26 davası» aqqında aytıla – QA), dava eki yıl devam etti ve em Ukraina, em dünyada rezonanslı oldı ve keniş tarqaldı. Narimannıñ Meclis böyle sahte davalardan çıqıp başlağanı aqqında yazğanlarını oqup, bazı hulâsalar çıqarğandırlar, dep tüşünem. Bu faktordan çetleşmege ve bunı yalıñız cinaiy bir dava olaraq köstermege tırışalar. Amma olmaz, dep tüşünem», – dep eminliknen ayta Çiygoz.
Onıñ qayd etkenine köre, Celâl ve ağa-qardaş Ahtemovlarnıñ mahkemesi bütünley siyasiydir.
Nariman Celâl davasınıñ başından berli siyasiy sebepleri barAhtem Çiygoz
«Rusiye Qırımnı işğal etkeninden berli faallerge qarşı bütün areketlerniñ yalıñız siyasiy esaslı davaları bar. Nariman Celâl davasınıñ başından berli siyasiy sebepleri bar. Qırımda olıp, Nariman cemaat fikriniñ lideri, Qırımnıñ sesi edi, Qırımda işğalci akimiyetniñ cinayetleri aqqında aytqan bir rupor edi», – dep ayta Çiygoz.
Anğara köyündeki «gaz borusında diversiya» davası
Sentâbrniñ 3-4-nde Qırımda Rusiye quvetçileri tintüvler keçirip, beş insannı tuttı. Olar arasında qırımtatar siyasetçisi ve faali Nariman Celâl bar. Eki doğmuş qardaşlar Aziz ve Asan Ahtemovlar eki ayğa apiske alındı, Azizniñ babası Eskender Ahtemov 10 künge apiske alındı. Asan Ahtemovnıñ qardaşı Arsen 15 künge apiske alındı. Kreml kontrolindeki Kiyev rayon mahkemesi qırımtatar siyasetçisi ve faali Nariman Celâlnı eki ayğa – noyabrniñ 4-ne qadar apiske aldı. Nariman Celâl bütün qabaatlavlarnı inkâr ete.
Sentâbrniñ 7-nde TASS Rusiye malümat agentilgi Rusiye FSB-sine atfı etip, Aqmescit civarındaki Anğara (Perevalnoye) köyü yaqınlarında gaz borusında diversiya yapqanından şübheli sayılğanlar qabaatını itiraf etkenler, dep bildirdi. FSB yayınlağan videoda eki ekrek kimden talimat alğanlarını ve Anğara köyünde gaz borusınıñ patlatılmasını nasıl teşkil etkenlerini tafsilâtlı aytıp berdi.
FSB, diversiyanı Ukraina Mudafaa nazirliginiñ Baş istihbarat idaresi teşkil etti, dep israr ete.
Ukraina Mudafaa nazirliginiñ baş istihbarat idaresi Rusiye FSBsiniñ qabaatlavını «bir maqsadı olğan provokatsiya» olaraq köre.
Ukraina akimiyeti qırımtatar faalleriniñ tutuluvı ve apiske alınuvını avgustnıñ 23-nde Kyivde keçirilgen «Qırım platformasınıñ» sammitinen bağlay.
Ukraina ombudsmanı Lüdmila Denisova Qırımda insanlarnıñ apiske alınması sebebinden BM İnsan aqları Yuqarı komissarı Michelle Bacheletke muracaat etti.
Sentâbrniñ 3-4-nde Qırımdaki faallerniñ evlerinde keçirilgen tintüvler ve tutuvlardan soñ Qırım Muhtar Cumhuriyeti ve Aqyar prokuraturası cinaiy tahqiqat başlattı.
Sergey Mokruşin, Qırım.Aqiqat alıp barıcısı
