Rusiye iş adamları Qırımdaki faaliyetini toqtata, rusiyeli mülk saipleri is ev ve dairelerini ucuz sata. Sebep – Qırımnıñ Rusiye kontroli altında qalacağına inanmamaları. Bu aqta Qırımtatar Milliy Meclisiniñ reis muavini, Ukrayına halq deputatı Ahtem Çiygoz «Svoboda LIVE» (Azatlıq Radiosı) yayınında ayttı. 2022 senesi avgust ayından berli işğal altındaki yarımadada aman-aman er kün patlav sesleri eşitile.
– Ahtem bey, al-azırda işğalcilerniñ Qırımdan mülkini ve qorantalarını çıqarğanlarınıñ alâmetleri barmı?
– Mülkinimi? Yanlarında ketirgen olmaycaq şeylermi? Bilmeyim. Buña emiyet bermeymiz. Hırsızlağanlarını ise şimdi pek ucuz satmağa tırışalar, çünki Qırımnıñ bu «gavande» qalacağına inanmaylar… Bağışlañız, başqa türlü aytmağa isteyim, biz anda aytqanımız kibi. Amma olarnıñ işançı qalmadı.
E, bu esnaslar kete. Bıltır mart ayında başladı. Amma Qırımğa bergen soñki «ediyelerimiz», semetdeşlerim böyle «bahşışlarnı» daa sıq yollamaq kerek, dep ayta. Bu esnaslarnıñ tezleşmesine tesir ete.
– Al-azırda Qırımda köçmez mülk bazarındaki esnaslar aqqında malümat barmı?
– Bar. Eki kün evelsi laf ettik. Fiyatlar pek tüşti. Amma eñ müimi, Rusiye yatırımcıları yoq, yani büyük parası olğan cinayetçiler. Şimdi şirket ve qurucılıqlarını taşlaylar, bu yıllar devamında anda qurğanlarını satalar.
Bir daire fiyatını yazalar, amma onı yarım yıldan berli kimse almay
Dairelerni aytsaq – şimdi istek yoq. İşğal vaqtında, onı azat etkende anda Hersondan kelgen ediler, Rusiye olarğa ev tazminatı yapmağa tırışa edi. Amma bu da yoq endi. Yani daire, ev satın almağa istegenler yoq.
Fiyatlarmı? Aytması zor. Meselâ, bir daire fiyatını yazalar, amma onı yarım yıldan berli kimse almay.
– Ahtem bey, işğalciler anda qurğan büyük mudafaa inşaatları aqqında çoq ayttıq. Bundan ğayrı, Kreml içün Qırımnıñ «muqaddes» emiyetini köz ögüne alsaq, zaptçılar yarımadanı qolay-qolay terk etmege azır degildir. Bazıları ise Moskvada endi Herson da «evelden rus şeeri» dep ilân etilgen, dep cevap bereler. Siz zaptçılar yarımadada nege azırlana, dep tüşünesiñiz? Men arbiy stsenariy aqqında aytam.
– Azat etilgen soñ «ekinci dünya ordusı» yoq, dep aytmağa tırıştım. Ve er kes ne içündir zabitler aqqında aytqan edi. Men zabit yoq, anda soğuncılar, soğuncı ordusı bar, dep aytqan edi. Şimdi er kes bunıñ doğru olğanını bile.
Şizofrenik Putinden ğayrı, başqa iç kimse içün Qırımda aziz ve muqaddes bir şey qalmadı
Men Herson ve Qırımnıñ azat etilüvi arasında bir farq yoq ve olmaycaq, dep aytam. Olar qaçqanı içün Hersonğa kirdik. Çünki arqa qanalları dep adlandırılğan bütün kanallarnı bozmağa imkânımız oldı. Şimdi işğaciler ve işbirlikçiler arasında bir munaqaşa bar. Şizofrenik Putinden ğayrı, başqa iç kimse içün Qırımda aziz ve muqaddes bir şey qalmadı.
Şunıñ içün Kalançak ve Çonğarğa kelgenimiznen olar daa tez qaçacaq, doğru. Şimdi laf eteler: Allah saqlasın, köpürni patlatsalar, deñizden qaçıp olamaycaqmız – soñra ne olacaq? Bu munaqaşa bar.
Putinniñ, bu şizofrenikniñ, iç bir şeyde bir azizi yoq. Bunı o, çetesine ve «pamuq» ealisine aytmağa tırıştı. Şimdi bular çalışmay. Ve bu bir şekilde dünyağa tesir ete. Ve ortaqlarımız bu tesir altında qaldı.
Şimdi er şey deñişti. Şunıñ içün arbiy imkânlarımız olsun dep, bizge daa çoq diqqat ayırıñız. Hersonnıñ sol tarafını azat etip başlağanda, tezden olacaq, dep tüşünem, bu Qırımdaki esnaslarğa tesir etecek.
– Ahtem bey, general Zalujnıy bir yıl evelsi (martnıñ 24-nde) Ukrayına Silâlı quvetleri işğal altındaki Berdânskta «Saratov» Rusiye gemisine ücüm etti, dep hatırlattı. Böylece Rusiye flotu küçlü olğanına dair mifni bozdı. Bugün işğal etilgen Qırımda ne bar? Yarımada arbiy bazağa, bütünley askeriyleştirilgen alanğa çevirildimi?
– Men sovetler vaqtında Qırımğa qayttım. Qıyaslaycaq şeyler bar. Pek büyük farq bar! Ebet, arbiyler, FSB, ceza organları pek çoq. Qara deñiz flotunı «Moskva» kreyserinden de kördik. Şunıñ içün bir şey uydurmağa kerekmey, Qırımnı tutacaq imkânları bar, dep tüşünmeyim. Böyle imkânları olsa edi, Herson, Bahmut, Harkiv kibi ikâyelerimiz olmaz edi. Biz Rusiyede özek silâsı şantajı olmaz, dep kösterdik. Şimdi de çalışmay.
Mında eñ müimi – anda yollağan «ediyelerimiz» (bir arbiy obyektke, yanındamı tüşti ya da tüşürdilermi müim degil) bu olarnı maneviy ceetten boza…
Qırımda mayıs şaşlıqları kesek-kes olmaycaq. Qırım olar içün pek sıcaq edi: sıcaq, küneş, deñiz. Bular endi yoq. Eñ esası Qırımda keyflenmek niyetlerini bozdıq.
– Bu künleri Qırımnıñ özü tayin etilgen «yolbaşçısı» Aksenov turistlernen bağlı zor bir vaziyet aqqında ayttı. Amma sebep olaraq «logistik qıyınlıqlarnı» aydınlattı. Yani siz bu yıl Qırımda turistik mevsim olmaycaq, dep tüşünesiñizmi?
– Men soñki 3, 4, 5 yıl aytqanlarımnı daa bir kere tekrarlayım. Belli bir seviyede muvafaqiyetli olğan turistik mevsim 2005-2006 yıllarından başlap ola edi. İşğalden evel. Qırımğa 5-6 million insan kele edi. Çoqusı Ukrayınadan, esas qısmından edi. Million-bir buçuq milliondan çoq kişi işğal yılları Qırımda olmadı.
Şunıñ içün, ebet, Aksenov ve digerleri Qırımda er şey güzel olğanını köstermege tırışqan edi. Yoq, güzel degil. Şimdi de olmaycaq. Em de Rusiye çetesi olar içün telükeli olğan yerlerge barmağa sevmey.
Şunıñ içün bu yıl şaşlıq olmaycaq! İç olmaycaq! Ve, doğrusını aytqanda, bizimkiler kene tekrarlay: soğannen ötmek aşap, şekerli çay içermiz, Ukrayına tez kelsin. Em de diplomatik yollarnen degil, arbiyler kirecek… Eñ müimi bu.
MALÜMAT: Ukrayinağa qarşı Rusiye silâlı ücümi 2022 senesi fevralniñ 24-nden sabadan berli devam ete. Rusiye ordusı arbiy ve vatandaş infrastrukturasınıñ esas obyektlerine avadan darbe endire, uçaq alanları, arbiy bölük, cermay bazaları, yaqıt stantsiyaları, kilse, mektep ve hastahanelerni viran ete.
Rusiye ordusı çekilgen soñ azat etilgen köy ve şeerlerde kütleviy öldürüv adiseleri aqqında belli oldı. Bazı ğarbiy liderler Rusiyeni cenk cinayetlerinde qabaatladı. Rusiye akimiyeti arbiyleriniñ öldürüvlerge alâqası bar olğanını inkâr etip, olarnı «uyduruv» dep adlandıra.
Rusiye Ukrayinağa qarşı basqıncılıq cenk alıp barğanını inkâr ete ve bunı maqsadı «askeriysizleştirüv ve denatsifikatsiya» olğan «mahsus operatsiya» dep adlandıra.
Roskomnadzor Qırım.Aqiqat saytını blok etti. Qırım.Aqiqatnıküzgü saytı vastasınen oqumaq mümkün: https://krymrcriywdcchs.azureedge.net. Esas adise-vaqialarnı Qırım.Aqiqatnıñ Telegram ve İnstagram saifelerinden taqip etiñiz.
