«Kelgen soñ közleri qayta»: Qırım hastahanelerinde ne içün ekim yetişmey

Aqmescit klinik bala hastahanesinde çalışqan 11 ekim arasından qomşu Rusiyeden kelgen 10-nı işten boşatıldı, - bu aqta «Sputnik v Krımu» radiosı efirinde hastahaneniñ baş ekimi Anatoliy Oleynik haber etti. Onıñ sözlerine köre, esasen Rusiyedeki tuvğan regionında işleri yürüşmegen «dolandırıcılar» kele eken.

Aqyarnıñ «Primeçaniya» neşiri, yaqın vaqıtqace 6-ncı şeer hastahanesine yolbaşçılıq etken Qırım sağlıq naziriniñ muavini Andrey Dyakovnıñ sözlerini misal etip ketire. O, işten boşağan altı mutehassıstan ekisini coyğanına afsuslanğanını açıq-aydın bildire. Lâkin, Dyakovnıñ sözlerine köre, boşap ketken cerrahlar, yerli bir qaç ekimge işni ögreterek, pek yahşı asabalıq qaldırıp ketken. O, ameliyat yapqan ekimler ayda 45 biñ rubleden az aylıq almağanlarını ayta.

Aqyar ana ve bala sağlığını qorçalav Merkeziniñ sabıq baş LOR-ekimi Yuriy İskrenko, Qırım ve Aqyarda ekimleri on yıllar devamında istiqrarlı çalışa ediler dep ayta.

– Men 30 yıl devamında Aqyarnıñ baş otolaringologı olaraq çalıştım – ve bu yekâne bir misal degil. Al-azırda Rusiyeden kelgen mutehassıslar, zanımca, masraflarını örtecek miqdarda para alıp olamaylar. Tıbbiyet hadimleriniñ işten başama sebebi – aylıqlarınıñ az olğanıdır. Er şey baş ekimge bağlı: er ay er kesniñ aylıq cedveli azırlana, rağbetlendirüv tölevleri ise hastahane başlığınıñ elinde. Qırım ilhaq etilgen soñ ekimlerniñ çoqusı pensiyağa çıqtı. Ukrainada ekimlerniñ 30% pensiyağa çıqqan soñ bile ilâve apara qazanmaq içün çalışa, 2014-2015 seneleri Qırımda bayağı yüksek pensiyalar berile edi. Böyleliknen ekimler yetişmemege başlağan soñ, Rusiyeden davet etip başladılar, ancaq rağbetlendirecek şartlar azırlanmadı. İnsan ayda 35-40 biñ ruble aylıq alsa da, ev kirası içün 20-30 biñ tölemege mecbur qala.

Yuriy İskrenko, Ukraina devrinde çalışqan baş ekimler qalmadı – olarnıñ yerine Rusiyeden kelgen mutehassıslar çalışa, adiy mutehassıslar ise, aylıqlar alçaq olğanı içün şahsiy klinikalarğa çalışmağa kete, dep qayd ete.

İyün ayında rusiyeli Qırım sağlıq naziri Aleksandr Golenko Qırımda 700-den ziyade ekim yetişmegeni aqqında aytqan edi:

«Aslında 900-ge yaqın kişi yetişmey ve bizim ekimler bir aylıqqa çalışmağanı içün, ekim yetişmegeni sebebinden ziyade çalışalar. Aslında, bizim endokrinolog kibi pek siyrek olğan mutehassıslarımız bar. Aman-aman butün poliklinikalarda ya bir dane endokrinolog çalışa, ya da asla kimse yoq. Bu patologiya pek sıq rast kele ve tar zenaat mutehassıs nezaretinden keçip olamağan vatandaşlar raatsız olğanını bildire.Tabiiy ki, terapevt, pediatr ve aile ekimleri kibi birinci alqa mutehassısları büyük bir problema. Tek tiş ekimleri yetişe demem mumkün – digerleri yetişmey».

Aqmescitli ekim Andrey Bereza, Qırımda yaş kadrlarnı azırlağan tıbbiy tasil sisteması dağıldı degen hulâsa çıqara.

– Tıbbiyet universiteti, Qırım Federalniñ (universitetniñ – QA) bir qısmı olğan soñ, Sağlıq nazirligi ihtiyarından Tasil nazirligi ihtiyarına keçirildi. O statusını coydı, bir çoq kafedralar dağıldı ekimlerni oqutmağa litsenziyası yoq. Biz alğan kategoriyalar tek Qırımda qabul etile – olar Rusiyede bile qabul etilmey! Bu sebepten universitetni pek çoq insan terk etti – tasil de uydurıq sayılır. Tabiiy ki, ekim sayısı da eksildi. Ya Ukrainağa, ya da Rusiyege oqumağa keteler. Bu arada, Rusiyege köre, Qırımda ekimlerniñ aylıq derecesi eki qat ziyade, işte şunıñ içün aylıq peşinden keleler. Faqat mında o yaqqa nisbeten ayat daa da paalı, kelseler de, soñradan közleri qayta.

(Metinni Vladislav Lentsev azırladı)