«Qırım baari» vaqtında Qırım sakinleriniñ çoqusı nasıl etip quvanğanını pek yahşı hatırlayım. Çoqusı bu «iblis toyunı» mahküm etici nazarnen, ancaq sessizliknen taqip etkeni de aqlımda. İşte, tamam o zaman dünya tertibi bozulğan – Qırım da işbu vaqialarnıñ merkez noqtasına çevirilgen edi.
Qırım Ukrainadan yüz çevirerek, devletniñ şarqında da ayrılıqçı areketlerni qızıştırğanından, devletniñ iqtisadiyatına büyük maddiy zararlar ketirdi. Ya nice insan ğayıplarını nasıl esaplamalı? Zira er bir ayatnqa qıymet kesmek imkânsız da...
Qırım sakinleri öz devletine hainlik yaparaq ne qazandı? Bu maqalede meseleniñ maddiy tarafını degil de, «tuvğan körfezge qaytuv» neticeleriniñ psihologik tarafı aqqında söz yürsetecem.
Qırım ükümet binaları üzerinde sarılı-mavılı bayraqlar yelpiregen zamanlardaki ayatnı hatırlayım. O devirde bizler Ukraina barışıq siyaset alıp barğanını, qorqulacq şey olmağanını bile edik. Afsus ki, bu tertipni Qırım sakinleriniñ özleri bozdı. Bundan bu yaq olar daa ziyade telâş ve qorquğa ğarq olmaqta.
İnsanlar öz tüşüncelerinen paylâşmağa qorqalar, çaqımcılıq institutı ketken sayın ileriley
İnsanlar öz tüşüncelerinenpaylâşmağa qorqalar, Qırımda çaqımcılıq institutı ketken sayın ileriley. Bugün öz arqadaşlarıñ arasında «firqanıñ siyasetine» ters kelgen bir fikirnen paylâşqan olsañ – yarın sennen organlardan kelgen «arqadaş» subet keçire bile. İhtimal «sovetlerge qarşı aytılğan şeyler içün» işançsız şahıslarnıñ profilaktik cedveline de kirsetmeleri mumkün.
Sudaqnıñ yerli sakini ev apsine mahküm etile. Ondan evel sadece yüksek qatlı binalar olmağan kvartalda çoqqatlı bina qurulışına qarşı çıqqanı içün yarım yıl SİZOda yatıp çıqa. Akimiyetke onıñ «ekstremist» ilân etilmesi içün bu qadarçıq şey yete!
Tanışım olğan diger bir qadın Lenin abidesini resimge çıqarğan maalde az qalsın politsiya bölügine alıp keteyazğanları aqqında ikâye etip berdi.
E, kerçek, Qırım sakinleri pasportlarını artıq ep yanlarında taşıylar, çünki er an onıñ kösterilmesi talap etile bile, eger yoq ise – «kimligiñni bilmek» içün bölükke çekip alıp kete bileler. İşte, vaziyet böyle...
İnsanlar saipsiz turğan çantalardan, sirena sesinden, kökte uçqan vertolöt, politsiya ve samooboronadan qorqıp başladı.
Dersiñ, qoralar Qırım sakinlerini kerçek yañı ayatqa alıştıra: ketken sayın – qorqu ep artıp barayata
Yaqında bir tanışım ikâye etip bere: aqşam üstü o arqadaşlarınen beraber Zuyada çapmağa çıqqan maalde artlarından arbiy vertolöt taqılğan – er alda olarnı «terroristik bir gruppa» dep sayğandır daa.
Qırım sailini ne alğa ketirilgeni ise! Deñizge yaqınlaşıp olamaysıñ. Terrorğa qarşı küreş yapıla deyerek plâjlar deşet qoralarnen qapatıla. Qaviy ve çirkin qorası sebebinden Yalta saili boyundaki «Çernomorye» plâjınıñ adı endi «Buhenvald» dep qoyuldı. O yerden artıq deñiz de körinmey. Dersiñ bu qoralar Qırım sakinlerini kerçek yañı ayatqa alıştıra: ketken sayın – qorqu ep artıp barayata.
Yañı kerçeklerni tenqit etip olğan faal ve uquqimayecilerni aman «Rusiyege bağlı Qırımnıñ» duşmanları sırasına qoşıp qoyalar. Eger siz bu yolğa kirgen olsañız, tez vaqıtta «Krım-24» kanalı azırlağan halq duşmanları aqqında nevbetteki film qaramanına çevirile bilesñiz.
«Tuvğan körfezdeki» Qırım işte, bu alda yaşay. Ya, bu yerde «Qırımnıñ Rusiyege qoşulması» oğrunda küreşken qırımlı iş adamı Oleg Zubkovnıñ: «Vatanğa avdet etemiz dep tüşüngen edik, albuki esirlikke tüşken ekenmiz», degen sözlerini nasıl etip de hatırlamayım.
Zarema Seitablayeva, Qırım sakini, bloger (telükesizlik maqsadı ile muellifniñ adı ve soyadı deñiştirildi)
«Bloglar» rubrikasında ifade etilgen fikirler muelliflerniñ öz fikirlerini aks etip, muarririyetniñ fikrini aks etmey bileler