Petro Poroşenko memlekette partizan areketini başlatmaq içün şartlarnı yaratmağa emir etti. Prezident ilânıñdan dört kün keçmeden Qırım ile memuriy sıñırda Noman Çelebicihan batalyonı bayrağını köterdi.
Kyivdeki siyasetçiler tüşüngende qırımtatarlar yapalar. 2015 senesi küzde öyle olğan edi. Başta olar sabıq göñülli batalyonlardan faallernen beraber Qırımğa mal teminlerini blok ettiler, ve tek üç aydan soñ bunı akimiyet qanuniyleştirdi. Asıl blokadanıñ iştirakçileri, keçken Qırımtatar liderlerine köre, qırımlılarnıñ batalyonı yarımadağa birinci olaraq kirecek edi ve qırımtatar muhtariyetini yerine ketirmek içün şaraitler quracak edi. Muhtariyetke Prezidentniñ razılığı evelden alındı. Amma Qırım batalyonını qurmaq içün Poroşenko alâ daa razılıq bermedi. Bunı qırımtatar siyasetçileri de, İçki işler naziri Arsen Avakov da tanıdılar. Böyle batalyonnıñ Milliy gvardiyada yaratuvda keregi yoq, dep israr ete Arsen Avakov. Nazirniñ aytqanlarından soñ belli oldı ki, memleket reberligi qırımtatarlarnıñ Qırımnı qurtaracaq bölükni qurmağa istemey.baarden berli farqlı variantlarda laf yürsetilgen, Qırım batalyonınıñ temeli oldılar. Qırımğa mallarnıñ ve elektrikni teslim etmekten soñ Mustafa Cemilev halq ögünde qırımlılardan batalyonnı qurmaq kerek olğanını ayttı. «Qırım» göñülli batalyonı esasında musulmanbatalyonını qurmaq niyeti Silâlı quvetler Baş ştabında kömüldi. Qırımtatar halqınıñ lideri, muvafaqiyetli blokada tecribesi olğan eñ faal vatandaşlarınıñ yüküni azatlıqqa qadar saqlamağa istey.
Batalyon fikrini Cemilev aydınlattı, amma İslâmov kerçekleştirdi. Nevbetteki adım Cemilev ve Çubarovğa ait – olar batalyonnıñ qanunlaştıruvını baqacaqlar
Blokada lideri Lenur İslâmovnıñ çağıruvı: Noman Çelebicihan batalyonına arbiy qısmınıñ nomerasını bermek, amma de-fakto batalyon bar. Qanunlaştırılmağan batalyon partizan batalyonı ola. Ammaduşmannıñ cebe arqasında degil, sıñırda, ög çetinde cenkâver areketler alâ daa olmağan yerde yerleşe.
Soñki intervyuda İslâmov resmiy Kyivni qozğağan bir qaç şey ayttı. Qırımnıñ azat etilmesinden evel onıñ şirketleri Ukraina banklarına borclarını ödemeycek, Ukraina devletiniñ ise qırımtatarlar ögünde çoq borcu bar. «Qırım vatandaş qamaçavınıñ» lideri Çubarov ve Cemilev ile bağlarınıñ zayıflaşqanına yazıqsınğanını bildirdi. Çünki bu siyasetçiler kütleviy haber vastalarına, belki de, Prezidentke İslâmovnıñ söz çıqışlarını añlatmağa mecbur qalalar. Razı olmağan şeylerni añlatmaq ve aqlamaqtan er zaman raatsız olasıñ. Qırımtatar liderleri arasındaki mesafeni bunıñnen añlata bilemiz.
Daa bir müim mesele: batalyon fikrini Cemilev aydınlattı, amma İslâmov kerçekleştirdi. Nevbetteki adım Cemilev ve Çubarovğa ait – olar batalyonnıñ qanunlaştıruvını baqacaqlar, Kyivdeki olğan arbiy-siyasiy bütün bürokratik qarşılıqnı yeñecekler. Poroşenkonıñ sozğalanğan sükütine köre ve müitin batalyonğa menfiy munasebetine köre bu bugün al etilmeycek vazife. Milletniñ lideri ve Meclis reisiniñ itibarları büyük, bu sebepten imic zararları aqqında laf etmege kerek yoq. Amma İslâmov Ekinci cian cenkinden berli birinci qırımtatar batayonını qurğan soñ zayıf alda qaldı. O, Qırımnıñ azat etilmesi içün toplağan insanlar ögünde maneviy mesüliyet taşıy. Bunıñ yanında keri Moskvağa yol yoq, Rusiyede biznes ğayıp oldı, Ukrainada ise – borclar ve masraflarnıñ ciddiy qısmı olğan ve halq içün kerekli olğan telekanal ATR. Em de safdaşı-ateist, İslâmovnıñ Qırımda qurtuluş cihad kerekligi ilânlarından soñ LGBT birleşmesiniñ (Lesbian, Gay, Bisexual, Transgender community) aqları içün Kyivde olğan yürüşke çıqa. Bu ise cihad aqqında sözler yollanğanlarnı suvuta.
Poroşenkonıñ partizan cenkke azırlanmağa kerekligi aqqında ilânı kerçekten bar olğan, amma tanılmağan Noman Çelebicihan batalyonı kerekli olacağına ümüt bere
Siyasiy partizanlıq, bes-belli, onıñ müim eksikliklernen: allı-güllülik dünyabaqışnen iştirakçiler, bir qaç liderniñ barlığı ve olarnıñ uyğunlaşmağan areketleri. Bunıñ birinci sebebi – Meclisniñ qırımtatarlarnıñ zorbalıqsız qarşılıqtan keri çekilüvi. Olarnıñ tarafından zorbalıq olmağance. Amma üç yüz biñlik halqqa Rusiye mahsus hızmetleri tarafından basqığa alâ daa tek barışıq qarşılıqqa israr etmege saftır.
İster-istemez İslâmov şimdi qırımtatar siyasetçileriniñ ve halqnıñ cenkleşmege azır coşqun vekilleriniñ arasında esas aracıdır. Bunday ğayrı, siyasiy razılaşma içün aman-aman imkân yoq. Poroşenkonıñ partizan cenkke azırlanmağa kerekligi aqqında ilânı kerçekten bar olğan, amma tanılmağan Noman Çelebicihan batalyonı kerekli olacağına ümüt bere.
Anvar Derkaç, jurnalist
«Bloglar»rubrikasında bildirilgen fikir-tüşünceler müelliflerge ait olıp, muarririyetniñ baqışlarınen aynı olmaması mümkün