Ukraina Yuqarı Radasında qırımtatar sürgünliginiñ genotsid olaraq tanılması aqqında qarar leyhası boyunca rey berüv aqqında bunıñ arfesinde belli oldı. Bu vesiqa kün tertibiniñ diger maddeleri arasında coyula bile edi. Bu kün Emek kodeksiniñ deñişmeleri baqıldı – uzun bir munaqaşa beklenile edi. Bundan ğayrı, deputatlar mahkemecilerni işten boşatuv davalarında toqtala bile ediler. Amma parlament üyle teneffüsinden evel qırımtatar sürgünliginiñ genotsid olaraq tanılmasına qoltuttı – 245 deputat «ebet» dedi.
«Muhalifet bloku» vekilleri rey berüvden evel Medeniyet ve maneviylik meseleleri komitetiniñ reisi Nikolay Knâjitskiy bergen leyhağa qoltutmaycaqlarını bildirdiler. «Petro Poroşenkonıñ bloku» ve «Narodnıy front» fraktsiyaları qarar leyhasına qoltutmağa azır ediler. Bu eki fraktsiyanıñ reyleri yeterli olsa da, bir de bir qanunğa qoltutmaq içün zaldaki deputatlarnıñ sayısı az edi.
Ekspert Natalya Belittserniñ fikirince, qarar leyhası talap etilgen 226 reyni almay bile edi. «Bu qarar boyunca rey bermek içün uyğun bir vaqıtnı saylamadılar. «Muhalifet blokundan» başqa bir şey zaten beklemediler. Amma bu qararğa qoltutqan bir çoq deputat regionlarda, saylavlarnen oğraşqan edi» , – dep ayttı o Qırım.Aqiqatqa.
Prezidentniñ qırımtatar halqı işlerinden vekâletlisi Mustafa Cemilev, Qırımtatar Milliy Meclisiniñ reisi Refat Çubarov ve spiker Vladimir Groysman içtimaiy ağlarda paylaşqan resmiy beyanatlarda sürgünlikniñ genotsid olaraq tanılması müim olğanını qayd ettiler. Olarnıñ fikirince, şimdi, Qırımnıñ Rusiye akimiyeti qırımtatarlarnı vatanını terk etmege mecbur etkende, bunıñ kibi bir adım ğayet müim. Qarar müellifi Nikolay Knâjitskiyniñ zanınca, qabul etilgen vesiqa Qırımnıñ tamır halqınıñ aq-uquqlarını ğayrıdan tiklemege yardım etecek temel olacaqtır.
«Bu adiy bir müsbet qarar degil, tarihiy adalet tiklenmesi ve qırımtatar halqınıñ vatanında aq-uquqlarınıñ ğayrıdan tiklenmesi içün atılğan bir adım ve dünyada qabul etilgen ilk devlet senetidir» , – dep ayttı Knâjitskiy Qırım.Aqiqatqa. O, qırımtatar medeniyetine maddiy ceetten yardım etmege azır olğanını bildirdi. Onıñ aytqanına köre, al-azırda komitet temsilcileri maliye, medeniyet ve tasil nazirlikleriniñ memurları ile 2016 senesi devlet bücetinde qırımtatarlarnıñ medeniyetine qoltutmaq içün ayrı bir madde kirsetilmesini faal sürette muzakere eteler.
Yuqarı Radanıñ insan aqları, milliy azlıqlar ve milletlerara munasebetler meseleleri Komitetiniñ reis muavini Georgiy Logvinskiy bu qarardan soñ qırımtatarlarğa qoltutmaq içün diger qanunlar qabul etileceginden emin.
«Bizler Holokost, Golodomor ve qırımtatarlarnıñ sürgünligini tanımağanlar içün cinaiy mesüliyetni belgilegen qanun leyhasını azırlaymız. Akimiyetniñ areketleri neticesinde qurbanlar oldı, bizler olarnıñ hatırasını ürmet etmek kerekmiz», – dedi Logvinskiy.
Natalya Belittserniñ fikirince, deputatlar ve ükümet sürgünlikni genotsid olaraq tanığan soñ qırımlılarnıñ yaşayışını qolaylaştıracaq qanunlar üzerinde işni tezleştirmek kerek. Ekspert eñ esas vesiqalar olaraq Qırım ve Herson vilâyetiniñ memuriy sıñırını keçüv ükümet qararı ve qırımtatar halqınıñ statusı aqqında qanunnı ayttı.
Qırımda qırımtatarlar ukrain parlamentiniñ qararına quvandılar, dep ayttı Qırımtatar Milliy Meclisiniñ reis muavini İlmi Ümerov. «Bugün duada edim, Radada rey bere ediler – büyükler balalar kibi quvana ediler» , – dep ayttı Ümerov Qırım.Aqiqatqa.
