Ukraina prezidenti Petro Poroşenko Mustaqillik Kününde eki kere çıqışta bulundı. Lâkin ne Kiyevde yapılğan çıqışta, ne de Berlin ziyareti vaqtında Qırım aqqında söz yürsetilmedi. Ukrain lideriniñ mevzusı Minsk añlaşmaları oldı. Poroşenko ve François Hollande ile Angela Merkel bir fikirge keldiler: Rusiye bu añlaşmalarğa riayet etmey. Kremlni bu talaplarnı yerine ketirmege zorlaycaq yollar yoq. Lâkin üçü de Ukraina tarafından işbu vesiqağa riayet etilmesi aqqında ayta. Hatırlatmaq kerek ki, Rusiye Federatsiyasınıñ Qırım işğali Minsk-2-de qayd etilmegen edi.
Bese-belli, şimdilik dünya toplulığı Putinni Qırımnı Ukrainağa keri bermege zorlap olamay. Diplomatiya arbiy küçke qarşı bir şey yapamay. Büyük oyuncılar öz küçüni Rusiye quvetine qarşı qoymağa azır degiller. Putinsiz körüşüv daa bir kere isbatlay: Avropa onıñ qaidelerni bozmasına qarşı bir şey yapıp olamay.
Poroşenko Qırım aqqında bir şey aytmay, demek, Rusiye arbiy küçü ögünde küçsizlik bar ve Ğaprnıñ kerçek qoltutuvı yoq. Faqat yarımadada basqı ve repressiyalar vaziyetinde biñlernen ukrain vatanperveri qalmaqta. Olarğa eñ azından lafnen qoltutmaq, bir işaret bermek – sizni unutmadıq kibi bir şey aytmaq imkân olmadımı! Bu em devlet yolbaşçısınıñ imici içün faydalı olur edi, em de Qırımdaki ukrainler quvanır edi. Poroşenkonıñ Qırım aqqında süküti lafqa kâmil: ukrain akimiyeti maddiy taraftan faydalı olğan şeylerge emiyet bere – topraq, resurs, müessiseler. Adamlarnı da, sovet adetlerine köre, sıq sürette emek resursları olaraq qabul eteler. Olarnı ise sovetlerden qalğanlar körmeyler. Memurlar bir şey yapıp olamağan vaziyetler aqqında kerek olmağanda çoq aytmaylar.
Ukrain reberliginiñ Qırımğa hainlik yapmaq yaramay bir adetke çevirile
Qırım aqqında laf yoq, amma Poroşenkonıñ Berlinde Donbassnıñ işğal etilgen topraqlarında referendumğa yol bermemek maqtavları daa sert. Çünki bu vadeni yerine ketirmek onıñ içün imkânsız. Şunıñ içün bazıda susmaq daa güzel. Ukraina Prezidentiniñ Anayasa deñişmelerine qarşı çıqqanlarğa nisbeten tenqit lafları diqqatqa lâyıq. Devlet yolbaşçısı olarnı fikir yürsetmek qabiliyetleri olmağanlarında qabaatladı. Memleketniñ esas qanunına kirsetilecek deñişmelerge qoltutmağanlarnıñ sayısı ep arta, bir qaç uquqçı, alim, diplomat «qarşı» çıqtı. Çünki mezkür deñişmelerni millionlarnen vatandaş, şu cümleden Qırım sakinleriniñ, yañı vesiqanı muzakere etmek imkânı olmağanda kirsetecek olalar. Ukraina parlamentinde olarnıñ menfaatlarını yalıñız üç cedvelci deputat temsil ete. İyül ayında Poroşenko yañı Anayasada qırımtatarlarnıñ ana toprağında taqdirini belgilemek aqqını aks ettirmege söz bergen edi. Şimdilik bu yalıñız laflar. Bu sebepten avgust 24-te Petro Poroşenkonıñ susması ve lafından umumiy teessurat böyle: ukrain reberliginiñ Qırımğa hainlik yapmaq yaramay bir adetke çevirile.
Anvar Derkaç, jurnalist
«Bloglar» rubrikasında bildirilgen fikir-tüşünceler müelliflerniñ noqtaiy-nazarlarını ifadelep, muarririyetniñ baqışları ile aynı olmaması mümkün