Aqmescit – Ukraina qanun çıqarıcı organına olıp keçken saylavlar ile qırımtatar siyasiy erbapları, Yüqarı Radanıñ terkibinde qırımtatarlarnıñ sayısı artar, dep ümüt ete ediler. Ümütler kerçekleşmegen olsa da, qırımtatarlar kene de resmiy Kiyev olarnı qorçalar ve kendi uquqiy saasında belli bir yer ayıracağına işanalar. Qırım.Aqiqat Meclis azaları ve siyasetşınaslarnen subetleşip, qırımtatar meselelerini çezmek içün ukrain devleti ne yapmalı kibi sual berdi.
Meclisniñ tış alâqalar bölügi reberi Ali Hamzin, qırımtatarlar yañı saylanğan Yuqarı Radada temsil etilmeleri içün kerekli şaraitler yaratmadı, kibi fikirni bildirdi.
«Qırımtatarlar közge alınmadılar.Tek bizim eñ nufuzlı liderimiz, ürmetli uquq qorçalayıcımız Mustafa Cemilev vekil oldı…», – dep ayttı Hamzin Qırım.Aqiqatqa.
Qayd etkeni kibi, yañı ukrain akimiyetniñ sözleri yapqan areketlerinen teñ kelmedi.
«Lutsenko, Poroşenko blokunıñ reberi olıp ta, Yuqarı Radada qırımtatarlar temsil etilmesi içün, maydannıñ er firqası kendi cedveline birer qırımtatarnı kirsetecek degen edi…Refat Çubarovnıñ keçmesini istegen olsa ediler, onı birince beş namzet sırasına qoyar ediler. O mutlaqa keçer edi», – dedi Hamzin.
Vaqialarnıñ tahmin etilüvi boyunca Agentlikniñ müdiri Vitaliy Balanıñ fikirince, yañı parlamentniñ saylanuvı ile qırımtatar meselesi daa faal çezilecegine ümüt etmek mümkün.
«Eñ esası, Qırımnıñ qaytaruv meselisidir, bu meseleni er halqara körüşüvde, muzakerelerde kötermek kerek. Qırımda ukrain grajdanlarnıñ ve köçip kelgenlerniñ problemlerinen oğraşacaq mahsus organnı teşkil etmek kerek. Tedbirler programmasını işlep çıqarmalı. Bu meselelerni yañı Yuqarı Rada ve ükümet çezecegine işanam», – dedi siyasetşınas Qırım.Aqiqatqa.
«Men Qırımdan vekiller meselesinde toqtalmaz edim, bu müim bir şey amma, ukrain akimiyetini teşviq etecek esas şey degil. Çünki, olarnı ükümetke de almaq mümkün», – dep ayttı Bala.
«Qırımtatarlarnıñ ukrain uquqiy saasında yeri ve rolü pekitilmeli»
Meclis azası Eskender Bariyev de, Ukraina qanun çıqarıcı organında qırımtatarlarnıñ sayısı müim degil, dey.
«Lutsenko, maydannıñ firqaları cedvelleriniñ birinci yerlerine qırımtatarlarnı alacaqlar degenini eşitken edim. Amma, ög sıralarğa esasen adamlarnı celp etecek şahıslarnı qoyalar. Onıñ içün, aytqanları kerçek olğanına işanmay edim, ayat ta bunı kösterdi», – dedi o.
«Ukraina tamır halqınıñ aq-uquqları qorçalanılacaq kibi olsa, parlament strukturalarında qırımtatarlarnıñ temsil etilüvini qanun boyunca belgilemeli. 2-5 adam içün kvota olmalı. Ne qadar adam olacağı müim degil, ekimi, beşmi, çünki olar ep bir ükümetniñ tertip etilüvine tesir etip olamazlar. Amma, qırımtatrlarnıñ temsiliy organı Ukraina uquqiy saasında nasıl yer alacağı, ve Yuqarı Radada qırımtatar vekillerine berilmesi mümkün aq, belki de veto aqqı müim», – dep qayd etti Bariyev.
«Ukraina parlamentiniñ qırımtatarlarnıñ fikirini közge almaq ve birlikte çalışmaq istegi olsa, tek siyasiy añlaşmalar degil de, uquqiy ve qanuniy tedbirlerni tüşünmeliler. Bu keleceknen bağlı sualler ve Ukraina Prezidenti yanında qırımtatarlarnıñ meseleleri boyunca vekilniñ işidir, em deputatlarnıñ, em kelecek parlamentniñ meselesidir, olar qırımtatarlarnıñ ukrain uquqiy saasında yeri ve rolüni belgilemek kerekler», – dey Meclis azası.
Oktâbrniñ 26-nda Ukrainada müddetten evel parlment saylavları ötkerildi. Reylerninh 95% işlengen soñ, bütün devlet çoq mandatlı saylav bölüginde birinci yerde «Narodnıy Front» – 22,22%, soñra «Pötr Poroşenkonıñ Bloku» – 21,82% kete.
Beş fayızlıq manianı «Samopomiç», «Oppozitsionnıy blok», Оleg Lâşkonıñ Radikal firqası ve «Batkіvşçina» keçti.
Qırımtatarlar lideri Mustafa Cemilev «Pötr Poroşenko Bloku»nıñ birinci beş namzeti arasında, Meclis reisi Refat Çubarov prezidentlik blokunda 71-nci yerde edi.
Bunen beraber, «Narodnıy Front» firqasınıñ saylav cedveline aqmescitli Ernest Suleymanov 87-nci nomer altında kirsetildi.
