Aqmescit – Çeşit sebeplerden Ukrainanıñ qıtasına barıp kelgen ya da andan qaytqan qırımlılar paranıñ ketirilüvi meselesinen qarşılaşalar. Ukraina gümrük hızmeti hadimlri, yolculardan 10 biñ grivnadan ziyade para alıp ketesizmi, dep soraylar. Devlet gümrük hızmetinde añlatqanları kibi, bu Qırımda serbest iqtisadiy zona aqqında qanunnıñ qabul etilüvi sebebinden yapıla ve sıñırlav tek rusiyeli rublnen bağlı.
Künlerde Qırım sakini Stepan Aqmescitte evini satıp, qorantasınen Ukrainanıñ qıtasına köçmege qarar aldı. Evelden Kiyev vilâyeti İrpen qasabasında özüne daire taptı. Mülkniñ satıluvından qazanğan parasını alıp, apayı ve 12 yaşlı oğlunen Aqmescitten Kiyevge yol aldı.
«Qırımdan İrpendeki daire saibine para yollamaqnıñ çaresi yoq: Qırımdan Ukrainağa yollanılğan para blok etile, çünki yarımada – tanılmağan bir territoriya, Aqmesjitte ukrain banknıñ esabına para qoymağa imkânsız, onıñ içün qorqa-qorqa paranı yanıma aldım», – dep añlattı Stepan Qırım.Aqiqatqa.
Aynı zamanda, o, er vatandaş Rusiyeden on biñ dollardan ziyade paranı alıp çıqarmağa yasaq olğanını bile edi.
Stepannıñ sözlerine köre, Qırımdan çıqışta – Canköyde - rusiyeli sıñırcılar ve gümrükçiler, vesiqalarnı baqqan soñ, para turğan çantalarnı baqmadılar. Olar, erkek ne qadar para ve qaysı çantada alıp ketkenini de soramadılar.
Amma, ukrain «sıñırında» Melitopolde, gümrük hadimleri meraqlanıp başladılar: 10 biñ grivnadan ziyade parası barmı, yoqmı, dep soradılar. Sualler devam eteceginden saqınıp, Stepan yoq dedi. Onıñ çastına, gümrükçiler çantalarnı teşkermediler. Aksiye alda, paranı tapqan soñ, bir sıra meseleler çıqması mümkün edi.
«Qıtağa köçmege niyet etken, biz,Ukraina vatandaşlarından ne içün o qadar çoq şey osrağanlarını añlap olamayım? Qırım Ukrainanıñ bir parçası olğanını tanısalar, biz bu devletniñ grajdanları olaraq istegen miqdarda para taşıy bilemiz. Misal içün, men Kiyevden Lvovğa, ya da Harkovden Dnepropetrovskqa ketken olsa edim, iç bir kimse ne qadar para alıp ketkenimni soramaz edi»,– dey Stepan.
Qırım.Aqiqatnıñ diger subetdeşi, Stepan aytqanlarına oşağan şeylerni tarif etti. Sentâbrniñ soñunda Kiyevden Aqmescitke qayta edi. Novoaleseyevkada teşkerüv devamında ukrain gümrüçileri yolculardan ne qadar para alıp ketkenlerini soradı. Yaş yigit, özüniñ nevbetinde, Ukraina vatandaşları, qanun boyunca Qırımdan çıqqanda, öz devleti sıñırlarında olıp ta bu kibi talaplarğa cevap kereklegini soradı? Gümrük hadimi ise, keçenlerde, Qırımğa ketken ya da Qırımdan kelgen adamlarga nisbeten yañı qaideler kirsetilgenini ayttı, amma tavsilâtlıca añlatmadı.
Rusiyeli rubl yasaq altında
Belli ki, qaidelerge köre, yazılı şekilde tasdiqlamağan alda, er yolcu Ukrainağa 10000 yevro ya da bu miqdarda paranı alıp kelmesi mümkün. Bu raqam artqaç olsa, mahsus deklaratsiyanı toldurmaq kerek. Adliyeviy şhhıslarğa - bu sıñırsız bir raqam.
Rusiyeden para ketirilse, 10 biñ dollar etrafında olmalı. Em de gümrük deklaratsiyasını toldurmaq lâzim. 3 biñge yaqın dollar olsa, deklaratsiya toldurılmay. 10 biñ dollardan ziyade para olsa, bu sermiyalar Rusiye Federatsiyasında satın alınğanı, ya da ketirilgeni ve da naqil etkenini tasdiq etken vesiqanı qaldırmaq kerek.
Qırım.Aqiqat Ukraina devlet gümrük hızmetine muracaat etip, yañı qaidelerni añlatmağa rica etti. Messise hadimi añlatqanı kibi, «Qırım» serbest iqtisadiy zona» aqqında Ukrainanıñ 9.2. qanun maddesine köre, adiy adamnıñ Ukraina milliy bankı tarafından Nazirler kabinetiniñ avalesine köre tasdiqlağan para miqdarını yarımadadan çıqarmak ya da anda ketirmege aqqı bar.
«Aynı zamanda, tamam şu qanunnıñ 12-nci maddesine binaen, işğalсi devletniñ parasını Qırım sıñırından keçirmege yasaqlana, yalıñız, 10 biñ grivna miqdarına teñ kelgen vaqıtta ve gümrük hadimine bildirgen alda mümkün. Bu sıñırlav tek rusiyeli rublenen bağlı», – dedi subetdeşimiz. Qayd etkeni kibi, başqa valüta ile bağlı sıñırlav yoq.
Aynı zamanda, devlet gümrük hızmetinde müessise hadimleri yolcularnıñ qolunda tamam ukrain valütasınıñ mevcutlığınen meraqlanğanlarını añlatıp olamadılar. Müessisede, rusiyeli rublede büyük para alıp ketilse, gümrük hadimleri onı tahmliye etip, protokol tizeceklerini ayttılar.
