Keçenlerde cemaatçılıqqa belli etilgen, Ukraina halq vekilleri saylavları qaidelerinen tanış olğanlar, köçip kelgenlerge nisbeten belli bir aqaretleyici maddelerni körgendirler. Şu yañı qaideler köçip kelgenlerni öz saylav aqqını tolusınen yerine ketirmekten marum eteler.
Bunıñ ikâyesi böyle başlana. Künlerde Merkeziy Saylav Komissiyası köçip kelgenlerge qaidelerni añlatmağa tırıştı: yañı yerde saylamaq içün, oktâbr 20 kününe qadar saylaycılarnıñ devlet reyetsrine muracaat etmeli, ariza yazıp, pasport bilgilerni qaldırmaq kerek. Aynı zamanda, qırımlılar saylav yerini deñiştergenlerini tasdiqlağan başqa vesiqalarnı köstermek kerekmeyler.
Bu ariza baqılğan soñ, vatandaşqa saylayıcınıñ şeadetnamesi berile. Bu soy saylayıcılar umum devlet çoq mandatlı saylav bölüginde firqa içün rey berip olurlar. Majoritar vekillerini saylamağa aqqından marum etileler.
Atta, televideniyede mahsus levhanı kösterip, Qırım yada antiterroristik operatsiyası keçken yerlerden tış yaşasañız, sizge tek bir bülleten berecekler, dep añlatalar.
Majoritar sisteması boyunca yerli vekiller saylanğanı içün olarnı tek yerliler saylay, dep ilâve ettiler. Başqa yerlerden köçip kelgenler ise, yerli cemaatçılıq sayılmay eken. Çünki şu yerlerde vaqtınca yaşaylar. Yani, olarnıñ reyi, yerli cemaatçılıqnı temsil etmey. Böyle etip, qırımlılarnı parlamentniñ 50%-nı saylamağa aqqında marum qaldırdılar. Amma, bu vekiller bütün devletniñ, em de köçip kelgenlerniñ taqidirni belgileycekler.
Merkeziy saylav komissiyasınıñ saylav ceryanına olğan munasebeti, qırımlılarnı yerli saylavlarda iştirak etmekten quru qaldıracağını köstere. Çünki bu saylavlar tek yerli cemaatçılıqnen bağlı.
Yerli qasaba ve şeerlerniñ yolbaşçılarını yerliler saylasa olur, amma bütün devlet aqqında söz yürütilgende, diskriminatsion bir tüs qoşulğanı duyala.
Merkeziy Saylav Komissiyası resmiy bildirmeden ğayrı, başqa isbatları da bar. Dnepropetrovsk ya da Harkov vilâyetlerinde Donbasstan köçip kelgenlerniñ sayısı çoq olğanını hatırlasaq, er şey birden añlaşıla. Şu vilâyetlerden köçip kelgenlerniñ yarısından tek bir qısımı Donetsk ve Lugansknıñ Ukraina terkibinde qalmasına qol tutalar, qalğanları ya ayırı cumhuriyetler sıfatında ya da Rusiyege qoşulmasını isteyler. Bu adamlar cedvel sisteması boyunca rey berseler, devlet siyasetine çoq tesir etmezler. Amma, ayırı bir regionda majoritar sisteması boyunca saylasalar, büyük bir rol oynarlar. Neticede, parlament terkibine kene de regionlar firqasınıñ vekilleri, Ukrainanıñ bütünligine qarşı çıqqanlar kirerler.
İşte, bunıñ içün Merkeziy Saylav Komissiyası bu kibi qaidelerni kirsetkendir. Ve Lvov, Kiyevge köçip kelgen qırımlılar da, cemiyetniñ bir parçası olıp ta, öz aqqından vazgeçmeliler. Bunı Ukrainanıñ kelecegi içün yapmalılar.
Nastâ Drozd, bloger, qırımlı
«Bloglar» rubrikasında bildirilgen tüşünceler müelliflerniñ noqtai nazarını bildirip, muarririyetnen aynı olmaması mümkün
