Yana Polânskaya
Kiyev – Ukraina tarafdarları vatandaşlarnıñ aqlarını bir kimse qorumay. Olarnı aşalap, til ve din sebebinden sıqıştıralar, köteklernen qorquzalar. Ekspertlerniñ bildirgenine köre, Qırımda tahminen 3 biñ insan Rusiye vatandaşlığını qabul etmege red eti. Olarnıñ ekseriyeti ukrainli ve qırımtatarlardır, olar işğal etici akimiyetnitanımaylar, amma Ukrainanıñ qıtaiy qısımına da köçmege istemeyler.
Qırımnıñ şimdiki akimiyeti aqsızlıq ve cinayetçilerniñ cezasız qalmasını pekite. Bunı, işğal etilgen yarımadada insan aqlarınıñ ne derecede yerine ketirilgenini nezaret etken «Maydan monitoring» cemaat teşkilâtınıñ azaları bildireler. Nezaret etüv komissiyanıñ reberi Vladimir Hanasnıñ bildirgenine köre, yarımadada hususan qırımtatarlar ve ukrain tilli vatandaşlar çekişeler. Faqat, Rusiye tarafından qorçalanacağına işanğanlar bile, havf astında bulunalar, dey Vladimir Hanas.
«Sizniñ havfsızlığıñıznı temin etecek bir de bir sistema yoq. Yani, bugünde bugün, bir sizge bir şey yapmazlar, yarın ise, siz ğayıp olursıñız ya da mülküñizni çekip alırlar. Şikâyet etip te olamazsıñız. Siz barsıñız, amma, aynı zamanda yoqsıñız”, - dedi ekspert.
Qırımda insan aqlarınıñ aman-aman episi bozula
«Maydan Monitoring” idaresiniñ reberi Natalya Zubar, emin: Qırımda bar olğan insan aqlarınıñ episi bozula. Hususan. Adamlar öz havfsızlığında emin degiller: qoruyıcı organlar köteklenüv ve azaplar çektirüv adiselerni taqiq etmeyler. Ekspertniñ qayd etkenine köre, adamlarnı urmasalar bile, turmuş ayatta olar, aşalama ile rast keleler. Bundan da ğayrı, iç bir kimse olarğa, din, tasil aqqını ve kendi hususiyetlerni saqlap qaluvını kefil etip olamay.
«Diplomlar ile meseleler, diplomlarnıñ keçleştirüvi, ukrain tilinde tasil almaqnen bağlı meseleler, endiden qırımtatar tilindeki tasil almaq probleması da peyda oldı. Bu biñlerce insanlar aqqında söz yürütile. Tünevin biz qırımtatarlarğa mitingni keçirmege yasaqlağanlarnı kördik – tınç toplaşuvlarnıñ ötkerme aqqı bozuldı», – dep şikâyet ete Zubar.
«Qırım SOS» cemaat teşkilâtınıñ koordinatorı Tamila Taşeva emin: Qırımda daa çoq tamır halq qoruvsız qala. Dinleri ve Rusiye vatandaşlığını qabul etmege istemegenleri sebep, qırımtatarlarnı işten boşatmaq ya da taqip etmeleri mümkün.
«İslamnı daa ziyade kütken adamlar: künde 5 kere namaz qılğan, camige qatnağanlarnı taqip eteler, soravlarğa çağırtıp, kimler ile bağ tutqanlarını soraştıralar», – dey Tamila Taşeva.
Ekspertlerniñ fikirince, işğal etici akimiyet Qırımda uzun zaman üküm etmekni devam ettirse, Ukraina yaqlı vatandaşlarnı qorumaq çareleri daa ziyade sıñırlanacaq.
Kiyev – Ukraina tarafdarları vatandaşlarnıñ aqlarını bir kimse qorumay. Olarnı aşalap, til ve din sebebinden sıqıştıralar, köteklernen qorquzalar. Ekspertlerniñ bildirgenine köre, Qırımda tahminen 3 biñ insan Rusiye vatandaşlığını qabul etmege red eti. Olarnıñ ekseriyeti ukrainli ve qırımtatarlardır, olar işğal etici akimiyetnitanımaylar, amma Ukrainanıñ qıtaiy qısımına da köçmege istemeyler.
Qırımnıñ şimdiki akimiyeti aqsızlıq ve cinayetçilerniñ cezasız qalmasını pekite. Bunı, işğal etilgen yarımadada insan aqlarınıñ ne derecede yerine ketirilgenini nezaret etken «Maydan monitoring» cemaat teşkilâtınıñ azaları bildireler. Nezaret etüv komissiyanıñ reberi Vladimir Hanasnıñ bildirgenine köre, yarımadada hususan qırımtatarlar ve ukrain tilli vatandaşlar çekişeler. Faqat, Rusiye tarafından qorçalanacağına işanğanlar bile, havf astında bulunalar, dey Vladimir Hanas.
«Sizniñ havfsızlığıñıznı temin etecek bir de bir sistema yoq. Yani, bugünde bugün, bir sizge bir şey yapmazlar, yarın ise, siz ğayıp olursıñız ya da mülküñizni çekip alırlar. Şikâyet etip te olamazsıñız. Siz barsıñız, amma, aynı zamanda yoqsıñız”, - dedi ekspert.
Qırımda insan aqlarınıñ aman-aman episi bozula
«Maydan Monitoring” idaresiniñ reberi Natalya Zubar, emin: Qırımda bar olğan insan aqlarınıñ episi bozula. Hususan. Adamlar öz havfsızlığında emin degiller: qoruyıcı organlar köteklenüv ve azaplar çektirüv adiselerni taqiq etmeyler. Ekspertniñ qayd etkenine köre, adamlarnı urmasalar bile, turmuş ayatta olar, aşalama ile rast keleler. Bundan da ğayrı, iç bir kimse olarğa, din, tasil aqqını ve kendi hususiyetlerni saqlap qaluvını kefil etip olamay.
«Diplomlar ile meseleler, diplomlarnıñ keçleştirüvi, ukrain tilinde tasil almaqnen bağlı meseleler, endiden qırımtatar tilindeki tasil almaq probleması da peyda oldı. Bu biñlerce insanlar aqqında söz yürütile. Tünevin biz qırımtatarlarğa mitingni keçirmege yasaqlağanlarnı kördik – tınç toplaşuvlarnıñ ötkerme aqqı bozuldı», – dep şikâyet ete Zubar.
«Qırım SOS» cemaat teşkilâtınıñ koordinatorı Tamila Taşeva emin: Qırımda daa çoq tamır halq qoruvsız qala. Dinleri ve Rusiye vatandaşlığını qabul etmege istemegenleri sebep, qırımtatarlarnı işten boşatmaq ya da taqip etmeleri mümkün.
«İslamnı daa ziyade kütken adamlar: künde 5 kere namaz qılğan, camige qatnağanlarnı taqip eteler, soravlarğa çağırtıp, kimler ile bağ tutqanlarını soraştıralar», – dey Tamila Taşeva.
Ekspertlerniñ fikirince, işğal etici akimiyet Qırımda uzun zaman üküm etmekni devam ettirse, Ukraina yaqlı vatandaşlarnı qorumaq çareleri daa ziyade sıñırlanacaq.
