Link açıqlığı

Saatnıñ esas haberi

Mühbir Qırımnı terk etti, amma «imaye» vekilleriniñ cezalanmasını talap etecek


Andrey Kolokoltsev

Aqmescit – Belli mühbir, «Açıq Qırım kanalı» internet-leyhasınıñ teşkilâtçısı Osman Paşayev, yarımadanı terk etti. «İmaye» vekilleri tarafından ücüm etilgen mühbir, adaletni Qırımdan tış qıdıracaq. Şimdilik o, Ukraina ve Rusiye qoruyıcı organlarına muracaat etmege azırlana. Jurnalistke belli advokat yardım kösterecek.

Ücüm mayısnıñ 18-nde Aqmescitniñ merkezinde yüz berdi. O vaqıt Paşayev, Türkiye vatandaşı olğan operatorı Cengiz Kızgın, meslekdeşleri İnna Şinkovskaya ve Yevgeniy İvaşin ile Lenin meydanı tarafına kete ediler. Osman Paşayevniñ sözlerine köre, Sergeyev-Tsenskiy soqağında 10-ğa yaqın «imaye» vekili matbuat vastaları temsilcilerinden çekim yapmaq içün ruhsetnameni soradılar. Bundan soñra, qorquzıp başladılar. Birazdan, arbiy kiyimlerdeki erkekler jurnalistlerni küç ile Kirov soqağı, 26 adresi boyunca ştablarına alıp kettiler. Evelden, bu yerde Ukraina kommunistler firqasınıñ cumhuriyet komiteti yerleşe edi.

«İmaye» vekilleri, Paşaev ve zenaatdaşlarını 4 saat devamında divarğa tiklep tuttılar, jurnalistlerniñ bir qaç kere ayaqlarına urdılar. «Olar, urmaq degil, maneviy taraftan aşalay ediler», – dedi Osman. Aytqanına köre, yetekçilerniñ adı Samvel edi. Ştabtan soñ, olarnı avtozaklarğa yüklep, Futbolistı soqağındaki Merkeziy ROVD-ge ( İçki işler boyunca rayon bölügi) alıp kettiler. Yaqalanuv devamında, noutbuk, planşetleri, telefonları, routerler, paralarnıñ bir qısımı ğayıp oldı.

Faqat, «imaye» vekilleri lıp keçken vaqia aqqında bam-başqa tarif eteler. «Vesti» neşirine Qırım «imayesiniñ» yolbaşçılarından biri şunı bildirdi: «O, (Paşayev. – müel.) açıqtan-açıq bizim yigitlerimizge provokatsiya yapa edi. Seni urğan, köteklegen olsalar, er köşede ağırtqanını aytma, bar hastahanege yaralarını qayd etsinler. Menim yigitlerim qabaatlı olsalar, olar tolusınen cevap berirler, sen qabaatlı olsañ – qanun boyunca cevap berirsiñ. Amma, mesele daa nede: bu vaziyetke qırımtatarı tüşti, endi er yerde milliy mensüpligi boyunca sıqıştırılğanı aqqında qabartıp aytacaqlar. Biz onı urğan ekenmiz, dep qıçıra. Kerekmi o bizge? Vesiqalarnı teşkerdik, eşyalarnı baqıp çıqtıq, soñra, onı taqiq komitetine teslim ettik. Soravnı keçirmege aqqımız yoq».

Qırım Cumhuriyeti boyunca Rusiye Taqiqat komiteti Paşaev ve türk operatorını beş saat devamında soravdan keçirdi. Osman, ağımdaki seneniñ fevral ayında "Berkut" mahsus bölüginiñ Mustaqillik meydanındaki areketlerniñ şaatı olaraq soravğa çekilgeni belli oldı. İçki işler boyunca rayon bölüginden Paşayev ve Kızgın yarı gecede azat etildiler.

Baş prokuratura yardım etermi

Mühbir olıp keçken vaqia qanunsızlıq ve akimiyette «aydutlar» bulunğanı sebebinden yüz bergenini bildirdi.

«Asılında, meni tutıp esir ettiler. İçki işler rayon bölüginde Federal havfsızlıq hızmeti vekili, Taqiqat komitetiniñ hadimi Şçukin Viktor Aleksandroviç, rusiyeli politsiya ve ukrain militsiyası temsilcileri – episi bir yerde ediler, amma men ve menim eşyalarım nasıl etip te anda tüşkenlerini bir kimse añlatıp olamadı», – dep qayd etti Paşayev. Bu meseleni añlamaq ıntıluvıda netice ketirmedi.

Endiden soñ, dey mühbir, o cumhuriyetniñ qoruyıcı organlarına işanmay ve yarımadanı terk etip, Kiyevge yol aldı, anda Ukraina baş prokuraturasına muracaat etmege istey. Bunen beraber, o Rusiye baş prokuraturasına şikâyetini bermek içün Moskvağa da baracağını bildirdi.

«Qırımda jurnalistlerni kimler yaqalağanları, abrap, tehnikasını qırsızlap, soñra Taqiqat komitetine teslim etkenleri ve komitetniñ özü jurnalistlerni kimler ketirgenlerini tapalmağanını ögrenmege talap etecem», – dedi Osman.

Paşayevniñ fikirince, yarımadada şimdiki vaqıtta qanunlar çalışmay, Qırım «işğal etilgen territoriyadır», cumhuriyetniñ akimiyetinde bulunğanlar ise, «aydutlar ve hunta».

Qayd etmeli ki, Paşayev tüşken vaziyet rusiyeli ombudsmen Ella Pamfilovanıñ diqqatı merkezine tüşti. Jurnalistniñ yaqalanuvını o insan aqları bozuluvı olaraq adladı. Onıñ resmiy saytında: «Ombudsmen Osman Paşayevniñ yaqalanuvını ve adliyecisiz, bir qaç saat sürgen soravını insan aqları bozuluvı olaraq tanımaqta. Bundan sebep, kendi teşebbüsi ile bu meseleni baqmağa azır»,– dep qayd etile.

Paşayev, öz nevbetinde, vaziyetni muzakere etmek içün Pamfilova ile körüşmege istegini kösterdi. Bundan da ğayrı Facebook vastasınen belli ukrain adliyecisi Tatyana Montânğa muracaat etip, Qırım «imayesine» qarşı mahkeme işinde onı temsil etmege rica etti.

Qırım.Aqiqatqa izaat bergende Tatyana Montân, «rusiyeli» Qırımda oña, ukrain adliyecisine ayaq çalmasalar, bu işke kirişmege azır olğanını bildirdi. «Prezident saylavlarından soñ, vatanıma baracam, özüm de Keriçlim, anda ne olayatqanını ögrenirim»,– dedi Tatyana Montân.

Aqmescitte bu kibi vaqialar soñki vaqıtları sıqlaştı. Mayıs 17 künü Rusiye Federal havfsızlıq hızmeti yerdi idarege Moskvadaki «Gazeta Vıborça» («Gazeta Wyborcza») neşiriniñ hadimi Vatslav Radzivinoviçni yaqalap, 6 saat devamında onıñ şahsiyeti ve Qırımğa kelüv maqsadını ögrendiler. Onı Aqmescitteki «Divan» qavehanesinde, Kiyevniñ Qırımdaki «Den» gazetasınıñ Nikolay Semena ve fotoressam Lenyara Abibulayeva ile yaqaladılar. Bir qaç saat devam etken soravdan soñ, olarnı yiberdiler.

Bazar ertesi künü, mayıs 19-nda «imaye» vekilleri «Dojd» kanalınıñ hadimi Pötr Ruzavinni tuttılar, oña qarşı küç qullanıp, video kamerasınıñ akkumulâtorını sındırdılar. Soravdan soñ, Ruzavinniñ pasport malümatlarını yazıp, onı azat ettiler.
XS
SM
MD
LG