Ukraina ve Rusiye arasında dostluq endi kâğıtta da toqtatıldı. Bu yıl aprelniñ 1-inde “Rusiye Federatsiyası ile dostluq, işbirlik ve ortaqlıq Muqavelesi” lâğu etildi. Bu añlaşmanıñ mündericesi ne edi, ve eki memleket ara dostluqnıñ toqtatılması aqqında Donetsk vilâyetiniñ Slovânsk sakinleri ne tüşüne?
Ne aqında añlaşa ediler
Ukraina prezidenti Petro Poroşenkonıñ teşebbüsi ile 1997 senesi imzalanğan dostluq añlaşması devam etilmedi. Onıñ şartları ne edi? Birinciden, eki devletniñ sıñırlarına ürmet. Amma 2014 senesi fevral 20-sinde Rusiye Qırım ilhaqını başladı. Aprelde ise Kremlniñ desteginen silâlı adamlar Donbassta memuriy binalarnı zapt etip başladı. Aynı o yılnıñ yazında Rusiye ordusınıñ qısımları İlovaysqa kirdi.
Ekinciden, dostluq muqavelesine binaen, memleketler silânı azlaştırmalı edi. Kerçekte ise Rusiye öz silâsını arttırmaqta.
Bundan ğayrı, vesiqa Rusiye ve Ukraina vatandaşları içün teñ aq-uquqlarnıközde tuta edi. Kerçekte ise Rusiye vatandaşlarımıznı tevqif etmekte. Uquq qoruyıcılar endi 24 ukrainni siyasiy mabüs dep tanıdı.
Bir de, dostluq añlaşmasına köre, eki devlet özüne milliy azlıqlarnıñ qavmiy, milliy ve diniy özgünligini qorçalamağa mecburiyetini aldı. Amma Qırımda qırımtatarlarğa basqı ep devam etmekte.
Vaqtındamı?
Aleksandr Biletskiy
Arbiy eksoert Aleksandr Biletskiy, iç olmağanından keç olğanı yahşı, dep saya. Ukraina şahtacı ya da uydurılğan cumhuriyetlernen degil cenk etkenini köstermek içün, añlaşmanı daa beş yıl evel toqtatm
aq kerek edi, dey o. Rusiye Akademiyasınıñ Avropa İnstitutınıñ ukrain tedqiqat Merkeziniñ başı Viktor Mironenko ise emin: añlaşmanı kim bozğanını er kes bile, amma siyasette duyğularğa yol bermek kerekmey.
Viktor Mironenkonıñ fikrince, daa müim meseleler - tış siyaset, içtimaiy-iqtisadiy inkişaf - aqqında tüşünmek kerek.
Viktor Mironenko
Slavânskta ne deyler
Eki memleket ara dostluqnıñ toqtatılması aqqında Donetsk vilâyetiniñ Slovânsk sakinleri mına ne tüşüne. İgor bizge aytıp berdi:
Rusiye özü qabaatlı. Böyle etip, menimce, doğru yaptılar
“Rusiye özü qabaatlı. Böyle etip, menimce, doğru yaptılar. Qomşuna kelip: seniñ uç haneli eviñ bar, birisini özüme alacağım, demek mümkün degil. Boş yerde, sadece o zayıf ya da saqat olğanı içün. Böyle yapmaq mümkün degil”.
İgorniñ aytqanına Donbassta cenkte iştirak etken Aleksandr da qol tuta:
Amma bu ahmaqlar ordularını alıp ketse mından, barışıq ve nizam olur
“Doğru, cenk.. Amma bu ahmaqlar ordularını alıp ketse mından, barışıq ve nizam olur”.
Slovânsk sakini İnna ise böyle tüşüne:
Menimce, bu asıl doğru degil. Qomşularnen dost olmaq kerek…
“Menimce, bu asıl doğru degil. Qomşularnen dost olmaq kerek… Dostluq - bu iqtisadiy, ticaret ve diplomatik bağdır. Şimdi ise biz, bellesem, asıl da olarnen iş tutmacaqmız”.
Söz arası, şeer sakinleriniñ çoqusı sovanda iştiraktan vazgeçti: siyasetnen meraqlanmaymız, deyler.