Bağçasarayda oktâbrniñ 11-nde saba saat 6-dan başlap silâlı quvetler qırımtatarlarnıñ, musulmanlarnıñ evlerinde tintüvler keçire, dep haber etti qırımtatar milliy areket faili Zair Smedlâyev. Advokat Emil Kurbedinov olıp keçken adiseni «qamaçav» dep tanıttı.
Zair Smedlâyevniñ bildirgenine köre, rus silâlı hızmetçileri altı evde aynı zamanda tintüv ötkere. Bular: Timur İbragimov, Marlen Asanov, Memet Belâlov, Seyran Saliyev, Server Zekeryanov ve İsmail Gjırov.
Olarnıñ eñ azından ekisi tekrar mahküm etile.
2016 senesi mayısnıñ 12-nde silâlı hızmetler «Salaçıq» qavehanesinde tintüv ötkergen edi. Onıñ saibi – Marlen Asanov. Şu künü FSB hadimleri daa bir-qaç qırımtatarınıñ evini tintip, dört bağçasaraylı musulmannı tevqif etken ve terrorizmde qabaatlağan edi. Bular: Zevri Abseitov, Remzi Memetov, Rustem Abiltarov ve Enver Mamutov. Olar, Rusiyede terroristik teşkilât olaraq tanılğan «Hizb ut-Tahrir» azaları olğanında şeklene edi. O vaqıt tintüv ötkerilgen yerniñ yanında bulunğan Marlen Asanov neticede 20 biñ ruble ile cazalanğan edi. Soñra ise ceza kölemi 5 biñge qadar eksilgen edi.
«Men Marlennen şahsen tanışım, ve onda bir-de-bir radikal ğayeler olğanını körmedim. O adiy dindar musulman adamı, ve bu sebepten onıñ qavehanesinde spitli içimlikler yoq edi. Asılında, diniy mensüpligine baqmadan, qavehanesini çoq adamlar ziyaret ete edi», – dep hatırlay Smedlâyev.
Seyran Saliyevniñ evi, Zair Smedlâyevniñ sözlerine köre, endi üçünci kere tintile.
İlk keresi oña «sadece» para cezası berilgen edi, bu sene yanvar ayında ise o 12 künge apiske alınğan edi, çünki onıñ «Vkontakte» saifesinde saqlağan tükrüleri arasında çeçen bardı Timur Mutsurayevniñ şarqılaru bar edi.
Seyran Saliyev
Zair Smedlâyev tüşüne ki, basqılarnıñ yañı dalğası – qırımtatarlarğa ve musulmanlarğa yapılacaq basqınıñ nevbetteki alqasıdır. Onıñ fikirine köre, adise tintüvlernen yekünlenmeycektir, amma apis etüvlerge ketirmek mümkün. Bunen beraber, evel olğanı kibi, resmiy qabaat «Hizb ut-Tahrir davasınen» bağlı olacaqtır. Bu diniy teşkilât Rusiyede ve onıñ tarafından işğal etilgen Qırım yarımadasında yasaq etilgen.
Silâlı hızmetler, halqara müessiselerge berilgen er angi şikâyetten soñ basqılar ancaq şiddetleşecegini köstermege isteyZair Smedlâyev
«Zanımca, bu şekilde rus akimiyeti, Qırımda insan aqlarınıñ bozıluvı aqqında BMT-nıñ yañı maruzısına nevbetteki «cevabını» bere. Silâlı hızmetler, halqara müessiselerge berilgen er angi şikâyetten soñ basqılar ancaq şiddetleşecegini köstermege istey. Em de Rusiye akimiyeti, nezaret etilmegen er angi musulman cemaatlarından saqına. Belki de, basqılar Qırım muftiyatınıñ Rusiyege tabi olğan qısımınıñ bilgisi ile yapılmaq mümkün», – dep tüşüne qırımtatar faili.
Zair Smedlâyev, rus silâlı hızmetlerinde basqılarnı şiddetleştirmek içün şahsiy sebepleri de bar, dep tüşüne. Yañı «muvafaqiyetli operatsiyalar» olarnıñ nevbetteki mukâfatları ve yükseltüvlerine sebep olmaq mümkün. Hususan, yaz tatilleri devamında boşağan aile bücetleri kene toldurılmaq kerek olğanda, bu daa emiyetli oladır.
Yañı tintüvlerniñ «maddiy» sebebine kelgende, meselâ, Asanovnıñ qavehanesini basıp almaq ıntıluvı baqılsa, Zair Smedlâyev dey ki: böyle bir sebep olsa da, o esas degildir.
Yañı repressiyalarnı başlatqan «tetik» –BMT maruzası, ya da Rusiyede tezden ötkerilecek prezident saylavları olmaq mümkünZair Smedlâyev
«Musulmanlar, yarımadada bir-de-bir mülk saibi olsa da, olmasa da, muntazam surette taqip etilecek. Bunen beraber, tamam şimdi yañı repressiyalarnı başlatqan «tetik» – endi añılğan BMT maruzası, ya da Rusiyede tezden ötkerilecek prezident saylavları olmaq mümkün. Meselâ, yaqında Qırımdaki diniy yetekçilerniñ rus akimiyeti vekillerinen olıp keçken toplaşuvında, esas maruzacılardan biri açıq-açıqqa beyan etti ki, qırımtatarlarnıñ tahminen 10% Moskvanı destekley. Bunen beraber, onıñ sözlerine köre, «yuqarıdan» emir kelgen, 2018 senesine qadar bu raqam eñ azından 55% teşkil etmeli. Belki de, uquq qoruyıcılar özcesine işbu «buyuruqnı» eda etip bağlağandır», – dep tahmin ete faaliyetçi.
Bu arada RİA Novosti saytında, Bağçasaraydaki adiselerge dair Rusiye silâlı hızmetleriniñ birinci izaatı derc etilgen.
«Qırımda «Hizb ut-Tahrir» terroristik teşkilâtına ait üceyreniñ faaliyeti kestirildi. Onıñ altı azasına qarşı cinaiy davalar açıldı, – dep bildire haber agentligi ve Qırımdaki Rusiye FSB idaresine atıf ete. – Qırım Cumhuriyetinde ve Aqyar şeerinde FSB idaresiniñ taqiqat bölügi tarafından üceyreniñ altı azasına qarşı, 205.5 mad. 1-2 qısımlarına binaen (Terrotistik teşkilâtınıñ faaliyetini teşkil etmek ve onda iştirak etmeknen bağlı) cinaiy dava açıldı».
Kseniya Kirillova, Qırım.Aqiqat közeticisi