''Yañı Qırım'' qırımtatarlarğa kerekmey'': Ekspertler yarımadada Putinniñ prezident vazifesine namzetini desteklegen beyanatlar aqqında

İşğal etilgen Qırımda Rusiyege qoltutqan qırımtatar teşkilâtlarınıñ liderleri kirgen Qırımnıñ Rusiye yolbaşçısı yanındaki milletlerara ve dinlerara munasebetler şuranıñ toplaşuvında Vladimir Putinniñ Rusiye prezidenti saylavlarında özüni kösterüvine qoltutmaq qararı alındı. Bundan soñ Rusiye kütleviy haber vastalarında, qırımtatarlar qomşu Rusiyeniñ prezident saylavlarında namzet olaraq Putinge qoltutalar, dep bildirdiler. Qırım.Aqiqat bu meselede vaziyetni aydınlatmağa qarar aldı.

Qırım milletlerara missiyasınıñ vekili, Rusiye tarafdarı cemaat erbabı Zaur Smirnov, qırımtatarlar Vladimir Putinge "pek minnetdar" olğanını bildirdi.

''Qırımtatarlar Vladimir Putinniñ Rusiye prezidenti vazifesine öz-özüni namzet köstermesine qoltuttılar, çünki Qırımdan qanunsız sürgün etilgen qırımtatarlar, ermeniler, bulğarlar, yunanlar, almanlar ve italyanlarnıñ reabilitatsiyası aqqında müim ferman içün oña minnetdarlar. Bu ferman totalitar repressiyalar vaqtında bozulğan tarihiy adaletni ğayrıdan tikledi", - dep qayd etti Smirnov.

Qırımnıñ Rusiye cemaat palatasınıñ milletlerara, dinlerara munasebetler ve halq diplomatiyası meseleleri komissiyasınıñ reisi İbraim Şirin, Rusiye Federatsiyasınıñ yolbaşçısı Qırımnı deñiştirdi, dep saya.

''Soñki on yıl içinde, Qırım Rusiyege qaytqan soñ, yarımadamıznı ''Yañı Qırım'' dep adlandırmaq mümkün! Yañı Qırım - bu Cuma Cami, bu hatıra kompleksleri, bu reabilitatsiya etilgenler içün evler ve daireler, kilse, restavratsiya etilgen çoq asırlıq eñ müim tarihiy obyektler! Bunıñ episi bizim Yuqarı Baş komandanımız Vladimir Vladimiroviç Putinniñ sayesinde oldı!'', - dep yazdı içtimaiy ağdaki saifesinde cemaatçı.

Qırımtatar Milliy Meclisi reisiniñ muavini İlmi Umerov Qırım.Aqiqatqa qırımtatar halqı adından yalıñız onıñ temsiliy organları beyanat bere bile, dep bildirdi.

''İstemeden sadıq olmazlar - istemeden adamlar yalıñız daa da beter, bazıda daa sessiz, daa da muqayt olalar. Halq adından, muzakere etilgen ve qarar alınğan meseleler boyunca, Qurultay delegatları laf ete bile, amma Smirnov - vekâletinden marum etilgen delegattır. Şimdiki akimiyet Qurultaynıñ yerini alacaq alternativ organnı meydanğa ketirmek içün çoq ğayret sarf etti. İşlemedi. Qırımtatarlar saylavlarğa, er vaqıt olğanı kibi, barmaycaq. Akimiyetke bağlı olğan iş adamları ve büdjet vekilleri başqa türlü rey bere bileler. Menimce, ketmek kerekmey. Biz bu akimiyetni tanımasaq, kimniñ namzetini saylamaq müim degil. Ücüm etkenni qanuniyleştirmege kerekmey. Smirnov "reabilitatsiya aqqında emir"ni qırımtatarlarnıñ aq-uquqlarını ğayrıdan tiklevde olğan bir şey kibi saya, lâkin repressiyalar devam ete - aman-aman 200 siyasiy mabüs. Sadıq olğanlarğa ise kerçekten çoq şey yapmağa imkân bereler", - dep tarif etti Meclis reisiniñ muavini.

Qırımtatar Milliy Meclisi reisiniñ muavini Ahtem Çiygoz Qırım.Aqiqatqa bildirdi ki, Meclisniñ nazar noqtası 2014 senesinden berli deñişmey.

''2014 senesinden başlap, topraqlarımızda ''saylavlar'' ya da ''referendumlar'' dep adlandırılğan siyasiy esnaslarnıñ iç birisinde qırımtatarlar ve vatandaşlarımıznıñ çoqusı iştirak etmedi. Ve bu sefer de öyle olacaq'', - dep bildirdi Ahtem Çiygoz.

Qırımtatar faali, Kremlniñ sabıq siyasiy mabüsi İsmail Ramazanovnıñ fikrince, "kollaborantlarnıñ halq adından bildirgenleri faydasızdır".

"Ne Ukrayina, ne de medeniy dünya işğal etilgen Qırım territoriyasında Rusiyeniñ sözde ''saylavlarını'' tanımay. Bu cinaiy "saylavlarnıñ" keçirilüvine alâqası olğan şahıslarğa, şu cümleden Kremlge qoltutqan teşviqatta iştirak etkenlerge qarşı sanktsiyalarnı quvetleştirmek kerek. Bu, Rusiye ealisini aldatmaq içün yapıla, qırımtatar halqı çoqtan berli bu "vekillerni" öz halqınıñ vekilleri dep saymay. Amma Qırımdaki "saylavlarnıñ" iştiragi ve neticeleri Kremlge kerekli olacaq, bunıñ içün de "cemaat fikrini" azırlaylar. Qırım işğalden qurtarılğan soñ, biz bu kollaborantlarnı mesüliyetke çekecekmiz", - dep ayttı faal.

Qırımtatar faali Osman Osmanov Qırım.Aqiqatqa bergen izaatında qayd etti ki, Qırımnıñ Rusiye yolbaşçısı yanındaki milletlerara ve dinlerara munasebetler Şurası Rusiye akimiyetine kerek olğan narativlerni köstere.

"Rusiyege qoltutqan bu teşkilâtlarnıñ vekilleri qırımtatar halqınıñ qoltutuvı olmağanını bilip, özleri aqqında aytalar. Halqnıñ olarğa olğan munasebetini de bileler. Amma bu beyanatlar Rusiye kütleviy haber vastaları tarafından faal sürette qullanıla, ve kerekli informatsion resim yaratıla", - dep izaatladı vaziyetni faal.

Qırımtatar Milliy Meclisiniñ reisi Refat Çubarov Rusiye Federatsiyasınıñ prezidenti saylavları arfesinde qırımlılarğa muracaat etti. Onıñ qayd etkenine köre, Rusiye akimiyeti işğal etilgen topraqlarda yaşağan Ukraнina vatandaşlarını "qanunsız" ve "cinayet" saylavlarğa çağıra. Bu sebepten Çubarov "evde, elektron rejimde ya da saylav bölüklerinde" rey berüvden qaçınmağa çağırdı.

2023 senesi dekabr ayınıñ soñunda belli oldı ki, prezident saylavları vaqtında Rusiyeniñ 27 regionında, em de ilhaq etilgen Qırım ve Aqyarda uzaqtan elektron rey berüv keçirilecek. Rusiye prezidentiniñ saylavlarında rey berüv martnıñ 15-den 17-ne qadar keçirilmeli.

Roskomnadzor Qırım.Aqiqat saytını blok etti. Qırım.Aqiqatnı küzgü saytı vastasınen oqumaq mümkün: https://krymrcriywdcchs.azureedge.net. Esas adise-vaqialarnı Qırım.Aqiqatnıñ Telegram ve İnstagram saifelerinden taqip etiñiz.