Rusiye Yuqarı mahkemesi iyül 11-inde, birinci Bağçasaray "Hizb ut-Tahrir" davasınıñ iştirakçileriniñ çoq yıllıq apis müddetlerini bir qaç ayğa kestirip, ükmüni deñiştirdi. Qırımtatar siyasiy mabüslerine qol tutmaq içün, Moskovağa qırımtatar faalleri keldi, olar iyül 10-unda Qızıl meydanğa çıqtı, bundan soñ olarnı tutıp aldılar.
İyül 11-inde Rusiye Yuqarı mahkemesi yanında daa 45 faalni tutıp aldılar, Olar, "Balalarımız terrorist degil", "Qırımda basqını toqtañız" plakatlarınen tura ediler. Neticede, olarğa miting keçirilüviniñ qaidelerini bozğanları içün idariy protokol tizildi.
Bağçasarayda «Hizb ut-Tahrir bölüginiñ teşkilâtçısı» olaraq tanılğan Enver Mamutovnıñ apis cezası üç ayğa qısqartıldı – 17 yıl sert rejimli koloniyada qalması 16 yıl ve 9 ayğa deñiştirildi. Qalğan mabüsler – Remzi Memetov, Rustem Abiltarov ve Zevri Abseitov – 9 yıl sert rejimli koloniyada qalmaq yerine 8 yıl ve 9 ay apiste yatacaq.
Rusiye uquq qoruyıcısı Aleksandra Krılenkova, "Hizb ut-Tahrir"nen bağlı cinaiy maddege binaen, Rusiyeniñ başqa bölgelerine köre, qırımlılarnı daa çoq taqip eteler, dep tüşüne.
Qırımda bu maddege köre daa çoq basqı yapıla, dep aytmaq mümkün, mında daa çoq adam telüke astında bulunaAleksandra Krılenkova
- Qırımtatarlar, 1987 senesinde kibi, Qızıl meydanğa keldi, Rusiye akimiyeti olarnı eşitsin, dep istedi. "Hizb ut-Tahrir"ni terrorcı teşkilât dep tanığan, 2003 senesi Rusiye Yuqarı mahkemesi qabul etken qararnı temyiz etmege bir çoq kere tırıştılar, amma bunı kimse becerip olamadı. Mahkeme, qararnı temyiz etmege bütün istegenlerni kelişmegen taraf, dep qabul ete edi, yani ne ola: partiyağa aitlik içün oturtmaq mümkün, amma o terroristik teşkilât olğanını qabul etken qararnı temyiz etmek mümkün degil. Rusiyede böyle taqip etilgen yüzlerce adamlar bar, Rusiye Qırımğa kelgeninden soñ ise, mında 63 kişi, yani üç gruppa oldı. Umumen, Qırımda bu maddege köre daa çoq basqı yapıla, dep aytmaq mümkün, mında daa çoq adam telüke astında buluna.
Qırımtatar faali, Moskova aktsiyasınıñ iştirakçisi Sinaver Nimetullayav, şimdige köre, sovet devriniñ soñki yıllarında Kreml siyasetine qarşı narazılıq köstermege qolayca edi, dep tüşüne.
Biz, halq olaraq, iç bir vaqıt provokatsiyalarğa oğramacaqmız ve öz aq-uquqlarımıznı qorçalacaqmız, dep bildirmege istedikSinaver Nimetullayav
- Kerçekten aytsam, qorqunçlı edi, amma ep bir çıqmağa kerek edi. Mında - bu ümütsizlik bağıruvı edi, çünki Qırımda bizni kimse körmey, eşitmey, ve basqı devam etile. Biz, halq olaraq, iç bir vaqıt provokatsiyalarğa oğramacaqmız ve öz aq-uquqlarımıznı qorçalacaqmız, dep bildirmege istedik. Qızıl meydanda er şey yahşı edi, tamam o vaqıt Qıtaydan nasıldır büyük bir delegatsiya anda yüre edi, nasıldır film çıqara ediler. Bizge birden diqqat etmediler, biz altı daqqa turıp oldıq. Matbuatta, biz 6-7 adam oldıq, dep yazğanlar. amma yoq, biz çoqça edik, 40 adamğa yaqın. Biz endi Eski Qırımğa keldik, bizni qarşılaylar... Amma 1987 senesine qıyaslasaq, o vaqıt vaziyet başqa edi, Gorbaçöv yımşaması edi. Qırımtatarlarnı tiymeñiz degen, bir buyruq bar olganı körüne edi. Amma bugün, bu ağırdan-ağır allarda, bizim qartbabalarmız kerçekte qaramaniy bir areket yaptı.
Sinaver Nimetullayev, tutulğan adamlarnı iyül 24-ünde Moskovağa mahkemege kelmege mecburladılar, dep ayta.
Qırım advokatı Emil Kurtbedinov, Bağçasaray "Hizb ut-Tahrir davası"nıñ baqıluvında da hatalar bar edi, dep ayta.
Qırımda "Hizb ut-Tahrir davası" boyunca 30-den çoq adam apis etilgen, onıñ içün mında yahşılıqqa ya da qolayca olacaqqa bir ümüt yoqEmil Kurtbedinov
- Admalarnı arbiy mahkemelerge alıp kelgende, anda gizli şaatlar, ekspertizalar kibi şeyler bar. İşte, bu eñ qorqunçlısı, çünki o şaatlar mıtlaq yalan ayta, ve ekspertizalarda iç aqiqat yoq, bi ise bunı tasdıqlamalımız. Küçükçe meseleler de bar, bunıñ aqqında biz bugün Rusiye Federatsiyasınıñ Yuqarı mahkemesinde ayta edik, amma, yazıq ki, bu - faallerge qarşı açılğan siyasiy sebepli davalardır, onıñ içün olar, bu şiddetli rejim koloniyalarında müthiş apis müddetleri ükümlerini qaldıralar. Qırımda "Hizb ut-Tahrir davası" boyunca 30-den çoq adam apis etilgen, onıñ içün mında yahşılıqqa ya da qolayca olacaqqa bir ümüt yoq. Böyle kibi davalar boyunca alâ daa kütleviy tutıp almalar yapıla, FSB, bu teşkilât azaları terrorcılıq eylemine azırlıq körgenini tasdıqlamasa bile.
(Metinni Vladislav Lentsev azırladı)
