"Vladimir Vladimiroviç, nizamsızlıqnı toqtatıñız": Qırımda Rusiye tarafdarı faali Putinge muracaat etkeni içün tevqif etildi

Sudaqlı qırımtatar Rusiye tarafdarı faali Eyvaz Ümerov yañı yılnı apishanede qayd etti. Apiske "Qırım yolbaşçılarınıñ nizamsızlıqlarına" açıq şekilde qarşılıq bildirgeni içün tüşti. Ümerovnıñ Aqmescitte Rusiye prezidenti Vladimir Putinden yardım istegeni bir kişilik piketten soñ o, E merkezine davet etildi ve daa soñra mahkemege yollandı.

Eyvaz Ümerov Rusiyeniñ Ukrayinağa büyük istilâsını ve Kremlniñ "Rusiye bu çatışmada kollektiv Ğarp ile qarşı turğanı" aqqında ikâyesini destekley. 2014 senesi o, Qırımnıñ Rusiye tarafından işğal etilmesini faal şekilde destekledi, Ukrayina tarafdarı faallerine qarşı turdı ve olarnı basqılarğa oğratmağa yardım etti. Amma Qırımda Rusiye akimiyeti ile uzun müddetli işbirligi onıñ şahsiy tiyilmemezligine kefalet bermedi.

"Qırım başlıqları meni taqip etmege başladılar"

Dekabrniñ 28-nde Eyvaz Ümerov Aqmescitteki Lenin meydanına "Qırım başlıqlarınıñ nizamsızlığına" qarşı plakatnen kelgen. Bundan soñ, onıñ sözlerine köre, oña "E" merkeziniñ hadimleri kelgen ve tahqiqatçığa davet etkenler. Tahqiqatçı ise oña qarşı Rusiye Memuriy uquq bozma qanunnamesiniñ 20.2 maddesine binaen (miting ve piket keçirüv protsedurasınıñ bozuluvı) protokol tizgen.

Qırım.Aqiqatqa malüm olğanı kibi, dekabrniñ 29-nda Rusiyeniñ nezaretinde olğan Aqmescitniñ Merkeziy rayon mahkemesi Qırım sakinine qarşı memuriy ceza berilmesi aqqında qarar çıqarğan.

Mahkeme oturışı arfesinde Eyvaz Ümerov özü mahkemeniñ para cezasını degil memuriy tevqif tayin etecegini tahmin etti.

"Mahkeme olacaq. Akimiyet qararlı olacağını, performansım içün maña on kün bereceklerini ve Yañı yılnı Aqmescit muvaqqat tutuv izolâtorında keçirecegimini tüşünem. Ümüdüñizni kesmeñiz, çalışamız. Duşman yeñilecek. Ğalebe bizim olacaq", - dedi o.

"Performans" dep Qırım sakini Aqmescitniñ merkezinde keçirgen bir kişilk piketini adlandıra. Piket vaqtında o, Rusiye prezidenti Vladimir Putinni "Qırım başlıqlarınıñ nizamsızlıqlarını toqtatmağa" çağırğan edi.

"Qırım başlıqları cinayet davalarını uydırıp, meni taqip eteler, evimde tintüvler keçireler. Meni yoq etmek isteyler. Cumhuriyetniñ qanun qoruyıcı organları menim muracaatlarımnı körmegen kibi yapalar, mahkemecilerge basqı etile, bu buyurıqlar Nazirler şurasından kele. Meni apishanege oturtmaq isteyler", - dedi Eyvaz Ümerov.

Materialnı yazğanımız sırada Aqmescitniñ muvaqqat tutuv izolâtorında bulunğan Eyvaz Ümerovnen bağlanamadıq. Onıñ advokatını da tapamadıq. Onıñ bu dava ile bağlı fikrini de bildirmege azırmız.

ZSU sebebindenmi çatışma?

Eyvaz Ümerovnıñ oğursızlıqları keçken seneniñ soñunda Qırımnıñ işğal yolbaşçısı Sergey Aksönovnıñ mesleatçısı Ervin Musayev ile açıq çatışmadan soñ başlandı. Olar keçken sene oktâbr ayında talaştılar.

"Bir qaç versiya bar: em mahsus operatsiyanen bağlı vatandaş fikri (Rusiye Ukrayinağa büyük istilâsını böyle adlandıra - QA), em de bu ekisiniñ qaysı birisi daa büyük Rusiye vatanaperveri. Zarar körgen şahısnıñ (Ervin Musayev - QA) közlükleri parlanğan, miy sarsuvı, mañlayında yaralar ve tikişler bar. Poliske ariza artıq berilgen", - dep haber ete "Mash na volne" Telegram kanalı.

Eyvaz Ümerovnıñ bildirgenine köre, qavğa sebebi Ervin Musayevniñ oña "tezden bizimkiler (söz Ukrayina Silâlı quvetleri aqqındadır - QA) qaytacaq ve seniñ ve balalarınıñ başını kesecekmiz" aytqanı olğan. Faalniñ aytqanı kibi, Ervin Musayevniñ soy-sopları Ukrayina tarafdarıdır ve olarnıñ Ukrayina Silâlı quvetlerine alâqası bar.

Ervin Musayev bu malümatnı açıq şekilde izaatlamay. Çatışma aqqında ise "Rusiye tarafdarı olğanı içün köteklengenini" dey.

Daa soñra Rusiye quvetçileri Eyvaz Ümerovnıñ evinde tintüv kiçirdiler ve ona qarşı "orta derecede sağlıqqa aselet zarar berme" maddesinden cinayet davasını açtılar. Bundan soñ Eyvz Ümerov piketke çıqıp, tevqif etildi.

İştirakçi şahıslar: olar kimlerdir?

Eyvaz Ümerov 2014 senesinece Qırımda az belli edi. O Sudaqta yaşay ve bu yerde faaliyet köstere edi. 2014 senesi o, yarımadanıñ Rusiye tarafından işğal etilmesini faal şekilde destekledi ve Rusiyege qarşılıq köstergen Ukrayina tarafdarlarına qarşılıq kösterdi. Eskender Bariyevniñ sözlerine köre, o, Aqmescitte matbuat konferentsiyası vaqtında qırımtatar halqınıñ aqlarını mudafaa komitetiniñ koordinatorlarınıñ üzerine yeşil boya tökken provokatorlardan bir olğan.

Eyvaz Ümerov Qırımtatar Milliy Meclisiniñ qurumlarından qırımtatarlarğa faal şekilde qarşı çıqa. O, olarnıñ yalıñız yarımadanıñ Rusiye akimiyet organlarına kirmelerine izin berilmesini degil, aynı zamanda er angi bir içtimaiy faaliyetnen oğraşmamalarını talap ete.

Qırımnıñ Rusiye tarafından işğal etilmesinden soñ Eyvaz Ümerov Sudaq şeer başına iddia etti, amma yutquzdı. Bir müddet Rusiyeniñ nezaretinde olğan Sudaq memuriyetinde milletlerara munasebetler bölügine reberlik etti. Soñra bu müessiseniñ reis muavini vazifesine tayin etildi. Amma soñra o, prokuraturanıñ "vazifesinden tış çıquv" qabaatı ile istifa etti. Qabaatını inkâr etti, amma davadan soñ vazifesinden boşadı.

Ümerov, Qırım mahkemesinde başta Qırımtatar Milliy Meclisi reisiniñ muavni Ahtem Çiygozğa, soñra Milliy Meclis reisi Refat Çubarovğa qarşı açılğan davada qabaatlav tarafınıñ şaatı oldı.

Daa evel Eyvaz Ümerov Qırımnıñ işğal ükümetiniñ sabıq baş nazir muavini, Rusiye devlet dumasınıñ sabıq deputatı Ruslan Balbeknen bağı bar edi.

Bundan ğayrı Ümerov Qırımda Rusiye başlıqlarınıñ imayesi altında teşkil etilgen "Qırımtatarlarnıñ regional milliy-medeniy muhatriyeti" cemaat teşkilâtına reberlik etti. 2020 senesi bu teşkilât dağıtıldı, amma faal özüni bu "muhtariyetniñ" reberi adlandırmağa devam ete.

Rusiyeniñ Ukrayinağa büyük istilâsı zamanı Eyvaz Ümerov yarımadadaki "beşinci kolonna"nı, yani Ukrayina tarafdarı faallerini meydanğa çıqarıp başladı. Aynı zamanda o, Qırım Devlet komitetiniñ, Rusiyeniñ nezaretinde olğan Qırım Müftiyatınıñ ve "Millet" telekanılınıñ malümat semereliligini tenqit ete.

"Kollaborant işlengen materialğa çevirildi"

Milliy Meclis reisiniñ muavini İlmi Ümerov, faalge qarşı basqılar Qırımnıñ işğal yolbaşçısı Sergey Aksönovnınıñ çevresini tenqit etken soñ başlanğanını aytı.

"Bu, ilk evelâ, bu kollaborantnıñ da işlengen materialğa çevirilgenini köstere. Körünip tura ki, Rusiye qanunlarınıñ bozulması yoq edi. Bu sımarlanğan dava. Eyvaz Putingen şikâyet etip, Aksönovnıñ çervesini tenqit etmege başladı. Cevapnı çoq beklemek kerek olmadı. 10 kün tevqif. Belki de bu soñki tenbilevdir. Eger toqtamasa cinayet davasını açıp, apis eterler", - dedi İlmi Ümerov.

Eyvaz Ümerovnıñ ikâyesi Qırımda Rusiye başlıqları ile işbirlik seni basqılardan qurtarmacağını köstere, dey advokat ve uquq qoruyıcı Nikolay Polozov.

MALÜMAT: Ukrayinağa qarşı Rusiye silâlı ücümi 2022 senesi fevralniñ 24-nden sabadan berli devam ete. Rusiye ordusı arbiy ve vatandaş infrastrukturasınıñ esas obyektlerine avadan darbe endire, uçaq alanları, arbiy bölük, cermay bazaları, yaqıt stantsiyaları, kilse, mektep ve hastahanelerni viran ete.

Aprelniñ başında Moskva Ukrayina şimalinde faal olğanını toqtattı, dep bildirdi. Tezden Ukrayina akimiyeti Kıyiv, Çerniğiv ve Sumı vilâyetinde Rusiye arbiyleri qalmadı, dep ayttı.

Rusiye ordusı çekilgen soñ azat etilgen köy ve şeerlerde kütleviy öldürüv adiseleri aqqında belli oldı. Bazı ğarbiy liderler Rusiyeni cenk cinayetlerinde qabaatladı. Rusiye akimiyeti arbiyleriniñ öldürüvlerge alâqası bar olğanını inkâr etip, olarnı «uyduruv» dep adlandıra.

Rusiye Ukrayinağa qarşı basqıncılıq cenk alıp barğanını inkâr ete ve bunı maqsadı «askeriysizleştirüv ve denatsifikatsiya» olğan «mahsus operatsiya» dep adlandıra.

Roskomnadzor Qırım.Aqiqat saytını blok etti. Qırım.Aqiqatnıküzgü saytı vastasınen oqumaq mümkün: https://krymrcriywdcchs.azureedge.net. Esas adise-vaqialarnı Qırım.Aqiqatnıñ Telegram ve İnstagram saifelerinden taqip etiñiz.