«Fikir» rubrikası, mahsus Qırım.Aqiqat içün
«Qırım platformasınıñ» birinci sammiti ögünde Rusiye Tış işler nazirliginiñ vekili Mariya Zaharovadan Rusiye Kyivdeki sammitniñ alternativası olacaq forum yapacaqmı dep sorağanda Zaharova eminliknen cevap berdi: «Ne içün? Bizim Qırımımız bar».
Lâkin Qırım işğali, körgenimiz kibi, yeterli olmadı. Zemaneviy dünyanıñ çoqusı devletiniñ yarımada ilhaqını tanımağanı ve onı Ukrayınanıñ ayırılmaz parçası dep sayğanı Kremlni açuvlandıra. Ve tek açuvlı laflarnen bu bitmey. Artıq «Qırım dostlarınıñ halqara klubı» ve atta Yalta halqara iqtisadiyat forumı çerçivesinde qurulğan Qırımnıñ afrika iş şurası bar.
Rusiye birinciden iqtisadiyat ceetinden areket etmege tırışa – halqara uquq aqqında bir munaqaşa yoq, tek hocalıq merağı. Bu – Moskvanıñ eski usulı, satın aluv ve aldavnı ardı-sıra yapmağa tırışmaq. Amma, eminim, eñ esası – iqtisadiy işbirligi degil, Qırımğa halqara meraqnıñ numayışı. Kreml, mence, rusiyelilerni de, halqara toplulıqnı da Qırım işğali ve ilhaqı olğanına ve artıq iç kimse yarımadanıñ «Rusiye statusını» şübhege oğratmağanına işandırmağa tırışa. Halqara uquq ve onıñ Moskva tarafından bozuluvı aqqında degil, daa bir «halqara klubqa» qoşulmaq kerek olğanı aqqında hatırlatmaq kerek.
Bu, ebet, daa bir «Potemkin köyüniñ» quruluvı. Amma aynı vaqıtta – öz qanuniyetliginden bile emin olamağanınıñ kösterilüvi, Qırımnıñ qanuniy statusına qoltutmaq içün halqara forumlarğa qarşı bir şeyler köstermege tırışmaq. Kreml halqara toplulıq yarımadanıñ Rusiye statusınen razı olğanından emin olsa edi, Rusiye memurları Qırım platformasınıñ er bir körüşüvi vaqtında yayğara çıqarmaz ve iştirakçilerini qorquzmaz edi. Söz sırası, Qırım dostlarınıñ iç bir klubı da yapılmaz edi.
Bu, Kremlniñ «Qırımnıñ Rusiye statusı» uquqiy yalan olğanını añlağanınıñ isbatı degilmi?
Cenk soñu aqqında aytılğan er seferinde Vladimir Putin «topraq kerçekleriniñ tanıluvı» aqqında hatırlay, bu da tesaduf degil. Rusiye prezidenti Ukrayına topraq hırsızlığını tanısın ve iddialarınıñ seberlerinen razı olsun istey. Hırsız hırsızlanğan cüzdan aslında onı cepten çıqarğanğa ait olğanına inandırmaq ıntıluvı olaraq körüne. Bu, Kremlniñ «Qırımnıñ Rusiye statusı» uquqiy yalan olğanını añlağanınıñ isbatı degilmi?
Er bir işğal, er bir qanunsız ilhaqnıñ diger tarafı da bar – dünya toplulığınıñ sayğısızlığı ve uquqiy qararsızlıq. Ukrayınanıñ topraq bütünligi ğayrıdan tiklengenine qadar, eminim, Rusiye fiktiv sıñırlarnen yaşamağa ve işğal etken topraqlarınıñ «dostlar klubını» uydurmağa mecbur olacaq.
Vitaliy Portnikov – jurnalist ve siyasiy izaatçı, Azatlıq Radiosı ve Qırım.Aqiqat müellifi
«Fikir» rubrikasında ifadelengen fikir-tüşünceler müelliflerniñ noqta-i nazarını aks ettirip, muarririyetniñ baqışlarınen bir olmaması mumkün
MALÜMAT: Ukrayınağa qarşı Rusiye silâlı ücümi 2022 senesi fevralniñ 24-nden sabadan berli devam ete. Rusiye ordusı arbiy ve vatandaş infrastrukturasınıñ esas obyektlerine avadan darbe endire, uçaq alanları, arbiy bölük, cermay bazaları, yaqıt stantsiyaları, kilse, mektep ve hastahanelerni viran ete.
Rusiye ordusı çekilgen soñ azat etilgen köy ve şeerlerde kütleviy öldürüv adiseleri aqqında belli oldı. Bazı ğarbiy liderler Rusiyeni cenk cinayetlerinde qabaatladı. Rusiye akimiyeti arbiyleriniñ öldürüvlerge alâqası bar olğanını inkâr etip, olarnı «uyduruv» dep adlandıra.
Rusiye Ukrayınağa qarşı basqıncılıq cenk alıp barğanını inkâr ete ve bunı maqsadı «askeriysizleştirüv ve denatsifikatsiya» olğan «mahsus operatsiya» dep adlandıra.
Roskomnadzor Qırım.Aqiqat saytını blok etti. Qırım.Aqiqatnı küzgü saytı vastasınen oqumaq mümkün: https://d1ug5n8f9xpr1h.cloudfront.net. Esas adise-vaqialarnı Qırım.Aqiqatnıñ Telegram ve İnstagram saifelerinden taqip etiñiz.