«Fikir» rubrikası, mahsus Qırım.Aqiqat içün
Ukrayına PENi, Ukrayına prezidentiniñ Qırım Muhtar Cumhuriyetindeki temsilciligi ve ZMINA aq qorçalayıcı teşkilâtı Qırımdaki ukrayınalı reinelerge yardım ete bilecek aktsiyanı teşkil etti.
«Serbest Qırımğa mektüpler» birinciden Qırım yarımadasınıñ işğalinden soñ apiske alınğan ukrayınalılarğa yardım etmeli. Böyle mektüpler halqara toplulıq içün bir işaret olacaqtır: ukrayınalılar tek Ukrayınağa qarşı istilâdan soñ esir alınğan askerlerni degil, sahte qabaatlavlarğa istinaden, aslında ise halqara uquqnı ürmet etken, memleketine hainlik yapmağan, insan aqları ve matbuat serbestligini qorçalağanı içün apiske alınğan ve üküm etilgen kimseni unutmadı.
Vladislav Yesipenko zenaatı – jurnalistikanen oğraşqanı içün apiske oğradı
Siyasiy mabüslerniñ uzun cedvelinde meşur insanlar az degil. Aralarında zenaatdaşımız, Qırım.Aqiqatnıñ jurnalisti (Azatlıq Radiosınıñ leyhası) Vladislav Yesipenkonıñ da adı bar. Oña qarşı qabaatlavlarnıñ delilleri mahkemede berilmese de, Vladislav isbatlanmağan «terrorizm» sebebinden altı yılğa üküm etildi.
Amma epimiz bilemiz, zenaatı – jurnalistikanen oğraşqanı içün apiske oğradı. Rusiye devlet mediası ve işğali altındaki Qırımda olğan propagandanen degil, jurnalistikanen oğraşqanı içün. Ve Rusiye «adliyesi» ögünde eñ büyük cinayet bu oldı, ğaliba.
Soñki yıllar devamında Vladislav Yesipenkonıñ azat etilüv kampaniyasınıñ vekili olaraq halqara teşkilâtlar, jurnalistler ve, ebet, Ukrayına vatandaşlarına Vladislavğa berilgen üküm aqqında hatırlatmağa tırışam.
Bunı Azatlıq Radiosındaki zenaatdaşlarım da ayta. Bugün er biriñiz qırımlı siyasiy mabüslerge qoltutuv aktsiyasınıñ iştirakçisi olıp, Vladislav Yesipenkoğa mektüp yaza bile, Ukrayına PENi bunı nasıl yapmaq mümkün deptafsilâtlıca malümat bere.
Olarğa yazıñız – mektüpler o qadar çoq olsun ki, apishane tsenzurası olarnı toqtatıp olamasın
Lâkin, ebet, Rusiye işğalcileri tizgen cedvelde diger adlar da çoq. Qırımtatar faalleri Nariman Celâl ve Server Mustafayev, vatandaş jurnalisti İrına Danılovıç ve ğururlanğan ve unutmağan bir çoq Ukrayına qaramanımız bar.
Olarğa yazıñız – mektüpler o qadar çoq olsun ki, apishane tsenzurası olarnı toqtatıp olamasın. Ümüt etem ki, bu mektüpler semetdeşlerimizni azat ettirmege yardım etmeknen beraber olarnıñ apis cezalarını ve qıynavlarnı eksiltmege yardım eter. Vaqıt kelir, serbest Qırımda Rusiye işğaliniñ müzeyinde turacaqlar.
Vitaliy Portnikov – jurnalist ve siyasiy izaatçı, Azatlıq Radiosı ve Qırım.Aqiqatnıñ müellifi
«Fikir» rubrikasında ifadelengen fikir-tüşünceler müelliflerniñ noqta-i nazarını aks ettirip, muarririyetniñ baqışlarınen bir olmaması mumkün
Qırımlı jurnalist ve faallerniñ evlerinde keçirilgen tintüvler
2014 senesi baarde Qırımnıñ Rusiye işğalinden soñ yarımadada Rusiye quvetçileri mustaqil jurnalist, vatandaş faalleri, qırımtatar milliy areketiniñ faalleri, Qırımtatar Milliy Meclisiniñ azaları ve Rusiyede yasaqlanğan «Hizb ut-Tahrir» ve «Tebliğ Cemaatı» teşkilâtlarınen alâqaları bar olğanından şübheli sayılğan insanlarnı apiske alıp başladı.
Qırımnıñ Rusiye tarafından işğal etilüvi
2014 senesi fevral ayında Qırımda işaretsiz urbada silâlı insanlar peyda oldı. Olar Qırım Yuqarı Şurası, Aqmescit ava limanı, Keriç parom keçiti, diger strategik obyektlerni zapt etip, Ukraina ordusınıñ areketlerini blok etken edi. Rusiye akimiyeti bu insanlarnıñ Rusiye ordusınıñ arbiyleri olğanını başta inkâr etken edi. Daa soñra Rusiye prezidenti Vladimir Putin bular Rusiye arbiyleri olğanını tanıdı.
2014 senesi martnıñ 16-nda Qırım ve Aqyarda yarımada statusınen bağlı dünyada tanılmağan «referendum» olıp keçti, onıñ neticesinde Rusiye Qırımnı öz terkibine aldı. Ukraina, Avropa Birligi, ABD «referendumdaki» rey neticelerini tanımadı. Rusiye prezidenti Vladimir Putin martnıñ 18-nde Qırımnıñ Rusiyege «qoşulğanını» ilân etti.
Halqara teşkilâtlar, Qırımnıñ işğali ve ilhaqını qanunsız tanıp, Rusiyeniñ areketlerini takbih ettiler. Ğarp devletleri bir sıra iqtisadiy sanktsiyalarnı qullandı. Rusiye, yarımadanı işğal etkenini inkâr etip, buña «tarihiy adaletniñ tiklenmesi», dey. Ukrainanıñ Yuqarı Radası 2014 senesi fevralniñ 20-ni, Rusiye tarafından Qırım ve Aqyarnıñ muvaqqat işğali başlağan künü olaraq resmen ilân etti.