Mahsus Qırım.Aqiqat içün
Yañı Ukraina prezidenti Volodımır Zelenskıy ile muzakerede Almaniya kantsleri Angela Merkel, Qırım ilhaqı içün Rusiyege qarşı kirsetilgen sanktsiyalar Ukraina bütünligi tiklenmesine qadar devam etecek, dedi.
İlk baqışta, bu ümüt berici ve açıq signal: halqara cemiyet uquq bozuvına qatlanmaycaq, Moskova ne yapsa da, Kreml siyasetini deñiştirmegence, sanktsiyalar qalacaq.
Amma, başqa taraftan, Ğarpta başqa sanktsiyalarnıñ eksiltmesi aqqında ep laflar etile - PACEde Rusiyege qarşı kirsetilgen sanktsiyalardan başlap. Volodımır Zelenskıy Parijni ziyaret etkende, Emmanuel Makron bunı açıqtan-açıq ayttı, Angela Merkel de böyle imkâniyetni inkâr etmedi.
İşte, onıñ içün sual peyda ola: “Qırım sanktsiyaları” - aletmi, timsalmi?
Biz yahşı bilemiz ki, Qırım ilhaqından soñ kirsetilgen sanktsiyalar Rusiye iqtisadiyatına pek zarar ketirmedi. Ğarpnıñ sanktsiya siyasetiniñ maqsadı - Kremlge devamlı ve ep artıp turğan basqı yapmaqtır. Rusiye başlığı añlasıñ ki, onıñ tecavuziy areketleri devam etse, bu basqı kerginleşecek ve Rusiye iqtisadiyatına em Vladimir Putinniñ özüne zarar ketirecek.
Tek böylece Kremlde siyaset deniştirmesi aqqında iç olmadan tüşünirler. Amma sanktsiyalar eksiltse, o zaman Moskovada doğru yönelişte areket etkenlerini nevbetteki sefer añlarlar. Sanktsiyalarnıñ toplanğıç effektine ümüt etken Amerika sabıq prezidenti Barak Obama degil de, Ğarp teslim olacağında emin olğan şimdiki Rusiye prezidenti Vladimir Putin aqlı olğanını añlarlar.
Ve, körünip tura ki, sanktsiyalardan vazgeçüvniñ tamam böyle aqibetleri olacaq. Ğarbiy siyasetçiler, PACEde kirsetilgen sanktsiyalar Rusiye iqtisadiyatında bir şey deñiştirmez, dep özüni ve bizni ne qadar qandırmağa tırışsa da, Moskovada bu signalnı tam başqace qabul eterler, dep eminim.
Çünki Avropa Şurası sanktsiya siyasetiniñ mehanizminde bir şey deñiştirse, Rusiye parlamentçileri öz delegatsiyasına istegen adamlarnı qoşa bilecek, şu cümleden “Qırım Cumhuriyeti mebusları”nı da. Ve ebet, o adamlar Stratsburgge kelip, Qırım ilhaqını tanımağan devletlerniñ mebuslerinen, misal içün Bundestag mebuslerinen, bir odada çalışacaqlar.
Böyle adiseler, Angela Merkelniñ “Rusiyege qarşı Qırım sanktsiyaları er alda qalacaq” sözleriniñ mısqılavı olmazmı?
«Fikir» rubrikasında ifadelengen fikir-tüşünceler müelliflerniñ noqta-i nazarını aks ettirip, muarririyetniñ baqışlarınen bir olmaması mumkün