Mahsus Qırım.Aqiqat içün
Ukraina ve Rusiye ombudsmenleri eki memleketniñ apishanelerinde bulunğan Ukraina ve Rusiye vatandaşlarınıñ azat etilüvinen bağlı işçi gruppanı qurmağa añlaştı. Bu, elbette, yahşı bir işaret, faqat iblis, er vaqıt olğanı kibi, detallerde saqlanacaq.
Eminim, Ukraina tarafından bir problem yoq: Kyivde Ukraina apishanelerinde bulunğan Rusiye Federatsiyasınıñ vatandaşlarını bileler ve olarnı Rusiye tarafına teslim etmege azırlar. Bu aqta Ukrainanıñ yañı prezidenti Volodımır Zelenskıy ayta ve sabıq prezident Petro Poroşenko aytqan edi, dep bildire Yuqarı Radanıñ insan aqları vekâletlisi Lüdmila Denisova.
Rusiye tarafınıñ azat etileceklernen bağlı fikirleri Ukraina tarafından bayağı farqlaşa
Rusiye tarafınıñ azat etileceklernen bağlı fikirleri Ukraina tarafından bayağı farqlaşa. Rusiye kimler Ukraina vatandaşı olaraq sayılacağını özü qarar ala. Misal olaraq, Oleg Sentsov Kremlge köre – Rusiye Federatsiyasınıñ vatandaşı ve deñiştirileceklernen iç bir alâqası olamağan insan. Qırımda tutulğan bir çoq ukrainalı rusiyeli dep sayıla – Rusiye ilhaq etilgen yarımada sakinlerine olarnıñ istegini ve Ukraina pasportını saqlağanlarını soramayıp, Rusiye vatandaşlığını berdi. Saqlağan olsalar da – Rusiyede olar rusiyeli dep sayıla. Bunı tanımasalar da, rusiyeliler ola.
Donetsk ve Lugansk vilâyetleriniñ işğal etilgen rayonlarında qanunsız tutulğan Ukraina vatandaşlarına ise Rusiye bağlı olmağa istemey. Olar – ukrainalılar, Moskvada bunı tanıylar. Amma olarnı da Ukraina vatandaşları – ya da «halq cumhuriyetleriniñ vatandaşları» tuta. Kremlge köre, bu iç zıddiyet ola, Minskte soñuna qadar añlaşıñız. Daa doğrusı, soñuna qadar degil, pek adiy bir şey: başta işğal etilgen rayonlarnıñ ayrı statusı, soñra – esirler.
Moskva öz apishanelerinde kimlerni rusiyeli dep tanıycağına qarar bermey, amma Ukraina apishanelerinde tutulğanlardan kimler Rusiye vatandaşı ola, dep qarar ala
Amma mında da işçi gruppanı beklegen problemler bitmey. Çünki Moskva öz apishanelerinde kimlerni rusiyeli dep tanıycağına qarar bermey, amma Ukraina apishanelerinde tutulğanlardan kimler Rusiye vatandaşı ola qarar ala. Ya da Moskvağa hızmet etken Ukraina vatandaşlarını azat etmege talap ete. Olar rusiyeli degil, yoq. Belki, Kreml böyle istey ve oldı.
Çünki er şey, Moskvada aytılğanı kibi, ombudsmen Tatyana Moskalkovağa degil, Rusiye prezidenti Vladimir Putinge bağlı. Bunı jurnalist İvan Golunovnıñ azat etilüvinde kördik. «Novaya gazeta» müdirler şurasınıñ reisi Dmitriy Muratov jurnalistniñ azat etilüvi ve oña qarşı dava toqtatılması qararını Putin Moskalkova ile körüşken soñ özü qabul etti, dep tarif etken edi. Soñra ise mahkeme ve İç işler nazirligi qoşuldılar. Rusiye sisteması, körgenimiz kibi, öyle çalışa – başta Putin, soñra qalğanları.
Şu sebepten Rusiye tarafınınıñ Ukraina tarafına apishanelerden azat etilecekler «Putin cedveli» olacağından eminim. Kimler kimniñ vatandaşı olacağına Putin özü qarar berecek – istese, buyruqnı imzalar, vatandaşlıq berir, bunı endi yapqan edi – öyle de Ukraina apishanesinde rusiyeliler çıqa! Putin reinelerni istegen kişige «berecek» – Viktor Medvedçukqa bergeni kibi. Rusiye tarafınıñ işçi gruppası ise tek Kremlde teklif etilgen cedvelni seslendirip olur. Amma bir şey deñiştirmege aqqı olmaycaqtır.
«Fikir» rubrikasında ifadelengen fikir-tüşünceler müelliflerniñ noqta-i nazarını aks ettirip, muarririyetniñ baqışlarınen bir olmaması mumkün
Vitaliy Portnikov, Kyivli jurnalist, Qırım.Aqiqat közeticisi